رئیس بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم:

نمایشگاه قرآن، یک تفرجگاه دینی و معنوی برای مردم است | خدمات‌محور بودن ویژگی نمایشگاه بیست‌ونهم قرآن

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، به تشریح برنامه‌ها و اهداف برگزاری این دوره از نمایشگاه قرآن کریم پرداخت.

به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، جمعه ۲۶ فروردین ۱۴۰۱ در گفت‌وگوی زنده خبری شبکه قرآن، به تشریح برنامه‌ها و اهداف برگزاری این دوره از نمایشگاه قرآن کریم پرداخت.

وی در بخش ابتدایی سخنانش درباره برگزاری نمایشگاه حضوری قرآن پس از دو سال وقفه، بیان کرد: نمایشگاه قرآن به تصریح شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان بزرگترین رویداد دینی و بزرگترین آئین قرآنی کشور هرسال برگزار می‌شد که به دلیل شیوع بیماری کرونا، دو سال تعطیل بود. با دستور رئیس‌جمهور و تأکید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنا شد که در سال ۱۴۰۱ نمایشگاه به‌صورت حضوری برگزار شود. این موضوع که نمایشگاه قرآن کریم به عدد ۲۹ رسیده، نشان‌دهنده اهتمام نظام جمهوری اسلامی ایران به مسأله قرآن و فرهنگ قرآنی است.

نمایشگاه قرآن، یک تفرجگاه دینی و معنوی برای مردم است

وی ادامه داد: برگزاری نمایشگاه‌های قرآن و کتاب، تقریبا نیاز به ۶ ماه کار مقدماتی، محتوایی، عملیاتی و ستادی دارد، ولی ما در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید هر دو نمایشگاه را در بازه زمانی ۴۵ روزه تا ۲ ماهه برنامه‌ریزی و برگزار می‌کردیم. در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، به روال همیشگی بخش‌های تولیدی و محتوایی پیش‌بینی شده و مردم می‌توانند از بخش‌های مختلف مانند کودک، نوجوان، خانواده و سبک زندگی قرآنی، مشاوره‌های قرآن‌بنیان و ... استفاده کنند. اما چون قائل به این هستیم که نمایشگاه قرآن باید نیاز خانواده را در مدت چند ساعتی که در نمایشگاه حضور دارند را فراهم کند و این نمایشگاه یک تفرجگاه دینی و معنوی برای مردم است، بخش‌هایی را نیز ویژه خرید کتاب، محصولات عفاف و حجاب، صنایع و کالاهای فرهنگی و هنری برنامه‌ریزی کردیم.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: یکی از سیاست‌های ما در این دوره این است که نمایشگاه شادتر، بانشاط‌تر و خانواده‌محور باشد و خانواده‌ها در یک محیط معنوی مملو از نور زندگی‌بخش قرآن و عترت و محیط باصفای مصلای تهران ساعاتی خوش بگذرانند. براساس جلسات برگزارشده در قالب شورای سیاستگذاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، همه دستگاه‌های متولی در برپایی هرچه بهتر این نمایشگاه کمک کردند. نمایشگاه قرآن، نمایشگاه دولت و حاکمیت و در سطح ملی است نه محدود به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و لذا یک کار جمعی، ملی و حتی بین‌المللی است.

قرآن سرشار از آیات امیدبخش و مملو از سرفصل‌های یأس‌زدا و بُن‌بست‌شکن است

معاف با اشاره به روند تعیین شعار این دوره از نمایشگاه قرآن، توضیح داد: برای تعیین گفتمان و شعاری که امسال بنا بود سرلوحه و محور فعالیت‌های نمایشگاه قرآن قرار گیرد، گفت‌وگوهای علمی صورت گرفت و در نهایت شعار «قرآن، کتاب امید و آرامش» انتخاب شد. در راستای جریان‌سازی و گفتمان‌سازی این شعار، همکاری خوبی از سوی شهرداری تهران و سازمان صدا و سیما انجام شد. بر اساس این شعار، ماه رمضان به‌مثابه ماه امیدبخش، امیدآفرین و یأس‌زدا و قرآن کریم کتاب امید معرفی شده است. تمام آیات و قصه‌های قرآنی، مملو از امید است. همه ماجراهای داستان حضرت یوسف (ع)، قصه‌های حضرت موسی (ع) و ... سرشار از امید است. قرآن سرشار از آیات امیدبخش و مملو از سرفصل‌های یأس‌زدا و بُن‌بست‌شکن است. هرکس با قرآن محشور، مأنوس و هم‌نفس باشد از فضای یأس و انقباض خارج و به فضای انبساط، نشاط و امید وارد می‌شود. طبعا باید این شعار و مفاهیم آن در فضای نمایشگاه قرآن جاری و ساری شود.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگوی خبری درباره بخش‌های نمایشگاه قرآن، افزود: حدود ۴۵ بخش در فضایی به مساحت حدودی ۴۵ هزار متر مربع برای این دوره از نمایشگاه قرآن برنامه‌ریزی شده است. توجه به این نکته لازم است که وقتی موضوع خروج از ظلمات و ناامیدی و ورود به نور و امید و آینده روشن با ظهور مهدی موعود (عج) مطرح است، این مسأله باید خود را در همه ۴۵ بخش نمایشگاه نشان دهد.

معرفی ۸۰ نوآوری و ابتکار در نمایشگاه بیست و نهم قرآن

رئیس بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم با تأکید بر تحول در نمایشگاه بیست و نهم، ادامه داد: تکلیف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای سیاستگذاری نمایشگاه به ما، مسأله تحول در نمایشگاه بود. در دوره‌های پیشین به این می‌اندیشیدیم که نمایشگاه قرآن جمهوری اسلامی ایران نباید یک نمایشگاه سکولار باشد و باید با نمایشگاه‌های دیگر متفاوت بوده و هر سال نو شود. در این راستا امسال به بیش از ۸۰ نوآوری و ابتکار در نمایشگاه رسیدیم. همیشه انتقاداتی به نمایشگاه‌هایی همچون قرآن و کتاب وجود دارد که برخی استانداردهای لازم در ورود و ارائه آثار و محصولات رعایت نمی‌شود. امسال سعی بر این است که مجموعه‌ای از کارهای قرآنی در نمایشگاه عرضه شود و این نمایشگاه جریان‌ساز فعالیت‌های قرآنی کشور در طول سال باشد.

معاف گفت: در بخش نشر مکتوب دینی، حدود ۳۰۰ ناشر تقاضای حضور در نمایشگاه را داشتند که فقط حدود ۱۱۰ ناشر مجوز حضور دریافت کردند و از دیگر ناشران خواستیم که در نمایشگاه کتاب میزبان آنها باشیم. در بخش عفاف و حجاب نیز حدود ۳۰۰ تقاضا وجود داشت که فقط ۱۲۰ مورد پذیرفته شد و دیگر بخش‌ها می‌توانند در طول سال و در قالب نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مختلف محصولات خود را عرضه کنند. در بخش صنایع دستی و محصولات فرهنگی قرآنی نیز امسال برای نخستین‌بار در توافق میان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، فقط دارندگان نشان‌های برتر هنری در نمایشگاه حضور خواهند داشت و آثارشان را عرضه می‌کنند و در حاشیه برپایی این رویداد بزرگ قرآنی، کارگاه‌های تخصصی نیز برگزار می‌کنند. البته بخش‌های مرتبط با هنرهای نمایشی، تجسمی و ... نیز همچون روال گذشته دایر خواهد بود.

برگزاری نمایشگاه مجازی همزمان با نمایشگاه حضوری

رئیس بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، در ادامه درباره دلیل برگزاری حضوری نمایشگاه قرآن پس از دو سال وقفه، اظهار کرد: ستاد ملی کرونا، وزارت کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به اصل برگزاری نمایشگاه‌های قرآن و کتاب مجوز برگزاری دادند و دلیل اصلی نیز ضربه‌ای بود که در این دو سال به بدنه ناشران، کتابفروشان و مجموعه‌های فرهنگی و هنری وارد شد. لذا مقرر شد با رعایت همه ضوابط و پروتکلهای بهداشتی، این دو نمایشگاه به‌صورت حضوری برگزار شود. البته ما برای نمایشگاه قرآن تقاضای یک ماهه داشتیم که با دو هفته موافقت شد. لذا بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، از ولادت باسعادت حضورت امام حسن مجتبی (ع) در نیمه ماه مبارک رمضان آغاز و تا روز قدس دایر خواهد بود. براساس مصوبه، در شب‌های مبارک قدر نیز به دلیل برنامه‌های باشکوه مصلی برای این شب‌ها، نمایشگاه یک ساعت زودتر تعطیل خواهد شد.

وی با اشاره به برگزاری نمایشگاه مجازی قرآن همزمان با نمایشگاه حضوری، توضیح داد: برای کسانی که به هر دلیل ازجمله حضور در شهرستانها، ماه مبارک رمضان و شیوع کرونا، امکان حضور در نمایشگاه قرآن را ندارند، نمایشگاه مجازی قرآن پیش‌بینی شده که هرآنچه در نمایشگاه حضوری عرضه می‌شود در نمایشگاه مجازی نیز ارائه خواهد شد.

تأسیس دبیرخانه دائمی نمایشگاه قرآن

معاف در زمینه موضوع دائمی شدن نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم نیز گفت: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری، دستور تشکیل دبیرخانه دائمی را صادر کردند و این دبیرخانه تأسیس شد. البته طرح‌های اولیه و مقدماتی این بحث از زمان مسئولیت دکتر صفار هرندی در دولت نهم کلید خورد که دوره‌ای طلایی و پررونق برای فعالیت‌های قرآنی بود. اکنون ما از تجربیات و طراحی‌های آن دوره و به‌طور کل تجربیات به‌دست آمده در چهار دهه پس از انقلاب اسلامی، استفاده می‌کنیم. هزینه قابل توجهی برای طراحی، تأسیس، تمهید و تدارک نمایشگاه قرآن صورت میگیرد که حیف است محدود به یک بازه زمانی چند هفته‌ای شود. البته در راستا و ادامه این نمایشگاه، نمایشگاه‌های استانی و حتی با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نمایشگاه‌هایی در کشورهای اسلامی برپا می‌شود. مردم باید بدانند جایی وجود دارد که با رعایت استانداردها آثار مورد نیازشان عرضه می‌شود.

خدمات‌محور و خدمات‌پایه بودن نمایشگاه در این دوره

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر ویژگی شاخص این دوره از نمایشگاه قرآن، تصریح کرد: خدمات‌محور و خدمات‌پایه بودن نمایشگاه در این دوره از مهمترین ویژگی‌های این رویداد قرآنی است. از همه بخش‌های قرآنی و دیگر دستگاه‌ها و نهادهای کشور درخواست کردیم که میزهای خدمت در نمایشگاه برپا کنند که می‌تواند در طول سال هم ادامه پیدا کند.

وی با اشاره به توجه بر موضوع عترت در کنار قرآن و توجه عملی به شعار سال در برنامه‌های این نمایشگاه، افزود: یکی از اتفاقات خوبی که در این دوره رخ داد این است که در راستای رسالت معاونت قرآن و عترت در نمایشگاه بیست و نهم به مسأله نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه توجه ویژه‌ای صورت گرفت که برپایی بخش «ترویج فرهنگ نهج‌البلاغه» و پویش صحیفه‌خوانی «تا آسمان» نیز در این راستا انجام می‌شود. همچنین در این دوره، لبیک عملی به شعار سال داشتیم و به شکل عملیاتی به این موضوع توجه کردیم. در این زمینه بخش «فضای مجازی و فرهنگ دانش‌بنیان» برنامه‌ریزی و اجرایی می‌شود که در این بخش رویدادهای نوآورانه و استارتاپ‌های قرآنی و دینی معرفی و ارائه می‌شود و در طول شب‌های برگزاری نمایشگاه، این طرح‌های نو به مردم معرفی خواهند شد.

توجه به مرد میدان قرآنی و فرهنگ حاج قاسم سلیمانی

رئیس بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در تشریح فعالیت بخش بین‌الملل نمایشگاه نیز گفت: در زمینه بُعد بین‌المللی نمایشگاه مثل مسابقات بین‌المللی قرآن کریم، محدودیت‌های حضوری وجود دارد. لذا ۲۰ وبینار و نشست که نیمی از آنها به‌صورت مجازی است برای این بخش طراحی شد که دیپلماسی قرآنی، دیپلماسی دینی، تقریب مذاهب و وحدت اسلامی ازجمله موضوعات مهم این وبینارها و نشست‌ها است، چراکه قرآن کریم بهترین فرصت برای همگرایی در جهان اسلام است. استادانی از بیش از ۲۲ کشور اسلامی و بیشتر در حوزه آثار علمی و پژوهشی در نشست‌ها و برنامه‌های بخش بین‌الملل حضور دارند. همچنین از برنامه‌های این بخش، توجه به مرد میدان قرآنی و فرهنگ حاج قاسم سلیمانی است. در این راستا در تعامل با جبهه مقاومت و عتبه مقدس حسینی و نجف، طرح‌هایی برای پرداختن به ابعاد بین‌المللی شخصیت حاج قاسم سلیمانی برنامه‌ریزی شد.

تصرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در داوری‌ها به صفر رساندیم

معاف در پایان با اشاره به تجلیل از خادمان قرآن کریم با حضور رئیس‌جمهور، بیان کرد: در بحث خادمان قرآن کریم نیز امسال براساس تجربیاتی که کسب کردیم و با استفاده از نظرات اساتید قرآنی در بخش‌های مختلف، کارگروه‌ها و مجامع تخصصی تشکیل دادیم. فرایندی طی شد و داوری‌ها به‌صورت عادلانه در بخش‌های مختلف صورت گرفت. تصرف و دخالت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در داوری‌ها تقریبا به صفر رساندیم. از بخش‌های مختلف خواستیم که خودشان رتبه‌های اول تا سوم هر بخش را برای ارزیابی معرفی کنند. خادمان قرآنی در مراسم اختتامیه که هفتم اردیبهشت ۱۴۰۱ با حضور رئیس‌جمهور برگزار خواهد شد، تجلیل و لوح و نشان خادم قرآنی را دریافت خواهند کرد. البته بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم تا نهم اردیبهشت ۱۴۰۱ برای استفاده بازدیدکنندگان دایر خواهد بود.