استغفار یک مسئول!!!

رهبر انقلاب در دیدار رمضانی خود با کارگزاران جمهوری اسلامی در یکی از تذکرات خود، مسئولین محترم را به استفاده بیشتر از ماه رمضان توصیه کرده و مسئولین را به طلب مغفرت از درگاه الهی دعوت نمودند و فرمودند:
«خب حالا از چه چیز استغفار کنیم؟ ..... یک دسته هم گناهانی است که به معنای ترک فعل است؛‌ فعل نیست، ترک فعل است؛ یک کاری را باید انجام میدادیم [امّا] انجام ندادیم. عزیزان من! خیلی‌ از ماها مبتلای به این آخری هستیم؛ خیلی کارها را باید انجام میدادیم، حرفی را باید می گفتیم، اقدامی را باید می کردیم،‌ امضایی را باید می کردیم، یک جایی بایستی یک حرکتی انجام میدادیم [امّا] انجام ندادیم؛ بر اثر تنبلی، بر اثر کسالت،‌ بر اثر بی‌اعتنائی به وظیفه انجام ندادیم؛ این گناه است.» (۱۴۰۱/۰۱/۲۳)

شاید در نگاه نخست این سوال مطرح شود که مگر گناه مسئولین با گناه مردم عادی تفاوتی دارد؟
در پاسخ باید گفت: بله. رهبر انقلاب، در دیدار دیگری با کارگزاران نظام به این تفاوت اشاره می کنند و می فرمایند:
«نوع دیگر، گناهی است که فرد مرتکب می‌شود، اما اثر مستقیم آن به مردم و به دیگری می‌رسد. این گناه، سنگین‌تر است. این گناه، ظلم به نفس هم هست؛ اما چون تعدی و تجاوز به دیگران است، دشواری کار آن بیشتر است و علاج آن هم سخت‌تر است؛ از قبیل ظلم، غصب، پایمال کردن حقوق مردم، پایمال کردن حقوق عمومی انسان‌ها. این گناه بیشتر متعلق می‌شود به حکومت‌ها؛ این گناه مدیران است؛ این گناه سیاستمداران است؛ این گناه شخصیت‌های بین‌المللی است؛ این گناه آنهایی است که یک کلمه حرفشان، یک امضایشان، یک عزلشان، یک نصبشان می‌تواند خانواده‌هایی و گاهی ملتی را تحت تأثیر قرار دهد»(۱۳۸۴/۰۸/۰۸)

پس با توجه به اینکه گناه مسئولین در حیطه ی مسئولیتشان با گناه مردم عادی تفاوت دارد، پس استغفار یک مسئول نیز باید با استغفار یک انسان عادی متفاوت باشد.

استغفار مسئولین:
خداوند متعال در آیات مختلفی انسان ها را دعوت به استغفار از درگاه الهی کرده است، از جمله در آیه ۱۱۹ سوره نحل می خوانیم: «ثُمَّ اِنَّ رَبَّکَ للَّذینَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهالَة ثُمَّ تابُوا مِنْ بَعْدِ ذلِکَ وَ اَصْلَحُوا اِنَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِها لغَفُورٌ رحیمٌ»؛
(امّا پروردگارت نسبت به آنها که از روی جهالت بدی کرده اند و سپس توبه نموده و در مقام جبران بر آمده اند خداوند بعد از آن آمرزنده و مهربان است).

خداوند متعال در این آیه و آیات دیگر علاوه بر پشیمانی و اظهار ندامت یک رکن دیگر را برای پذیرش توبه بیان کرده است و آن «جبران و اصلاح» است،جبران و اصلاح آن چیزی که با گناه از بین رفته است.
پس مسئولین محترم اگر در حیطه ی مسئولیت خود، خطا و اشتباهی مرتکب شده اند، برای توبه و استغفار از آن خطا باید علاوه بر پیشمانی به جبران آن نیز بپردازند؛ جبران تصمیم اشتباه اجتماعی یعنی آثار اجتماعی تصمیم ناصحیح خود را دیدن و برای برطرف کردن آن اقدام نمودن؛ مثلا اگر مسئولین در بحث کنترل جمعیت دچار اشتباه شده اند، راهکار توبه آن تصویب طرح های حمایتی و تشویقی در مجلس و اقدام عملی دولت برای جبران آن اشتباه و مانع زدایی قوه قضاییه از سر راه این مسئله است.

آیا استغفار مسئولین فایده ای دارد؟
در پاسخ باید گفت: بله. اگر مسئولی دست به جبران واقعی اشتباه خود بزند، خداوند متعال اهل پذیرش توبه و بخشش است و آثار اجتماعی آن تصمیم ناصحیح را بر طرف می نماید؛ زیرا که خود در آیه ۸۲ سوره طه فرموده: «وَ اَنّی لَغَفّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَ اهْتَدَی»؛
(من هر که را توبه کند و ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد و سپس هدایت شود می آمرزم و می بخشم).

و پذیرش توبه ی یک تصمیم ناصحیح اجتماعی جز به پاک شدن آثار اجتماعی آن گناه نیست.

سینا ناصری