امام صادق(ع) با استفاده از شرایط حکومت متزلزل امویان و نوپایی خلفای عباسی، اقدام به نشر علوم و احادیث کرد، تا حدی که به‌جهت گسترش مکتب شیعه در زمان آن‌حضرت، این مذهب به‌نام «مذهب جعفری» مشهور شد.
افراد بسیاری از دور و نزدیک به مدینه می‌آمدند و از جلسات عمومی و خصوصی وی بهره گرفته و حدیث می‌شنیدند و یادداشت می‌کردند. تعداد کسانی را که از ایشان حدیث نقل کرده‌اند، چهار هزار نفر شمرده‌اند. از جمله آنان می‌توان به ابان‌بن تغلب، هشام‌بن حکم، محمد‌بن مسلم، زراره، سماعه، حمران‌بن اعین، علی‌بن حمزه، مفضّل، حمّاد، صفوان، مؤمن طاق، عمار ساباطی، جابربن حیّان و ... اشاره کرد.
مدتی از عمر شریف آن‌حضرت نیز در عراق گذشت و آنجا هم به نشر دانش می‌پرداخت. بسیاری از عالمان اهل‌سنت، از جمله ابوحنیفه، نیز شاگرد او بودند. در کتب حدیث، ده‌ها هزار روایت از ایشان نقل شده است که در زمینه مسائل فقهی، کلامی، تفسیری، اخلاقی از گنجینه‌های ارزشمند معارف اهل‌بیت(ره) به‌شمار می‌رود.
خلفای عباسی از موقعیت ممتاز آن‌حضرت پیوسته در هراس بودند و گاه و بی‌گاه مأموران خود را برای خانه‌گردی و دستگیری او می‌فرستادند. سختگیری‌ها و آزارهای خلفای جور، برای آن امام معصوم(ع) و شیعیانش محدودیت‌هایی ایجاد کرده بود؛ ولی همواره آن‌حضرت توانست، در آن عصر خفقان، پرچم هدایت‌گر اهل‌بیت(ره) را برافراشته نگه دارد و مکتب پربار علمی، فقهی و اخلاقی خاندان رسالت را ترویج کند.

  اخلاق والاامام صادق(ع) به بهترین صفات نیک و خصلت‌های والا آراسته بود. علم و حلم و عبادت و پارسایی و رسیدگی به محرومان و سرپرستی فقیران بنی‌هاشم و کمک به مستمندان دیگر، همچنین برخورد شایسته با همه، حسن خلق، عطا و بخشش، از صفات بارز آن امام همام(ع) بود.
با برخورد حلیمانه و حکیمانه با دشمنان کینه‌توز و نیکی و احسان در مقابل بدرفتاری‌هایشان، آنان را به تغییر موضع و رفتار وامی‌داشت. عمری در نهایت مناعت طبع و تواضع و عزت زندگی کرد. مزرعه‌ای داشت و در آن کار می‌کرد و این کار را از بهترین عبادات می‌دانست و از این راه، زندگی خود و خانواده را تأمین می‌کرد.

 میراث علمیصادق آل‌محمد(ص) با بیانی بلیغ و کلامی فصیح، زبان رسای اسلام بود؛ علم‌گستر و شاگردپرور، نورافشان و راهنما، احیاگر مکتب و مفسّر قرآن.
چهار هزار قلم درکف راویان و اصحاب، حکمت و حدیث و فقه را از زبان او بر صفحات کتاب‌ها می‌نگاشتند و شاگردانش هرجا می‌رفتند، «قال الصادق»گویان، نور آن احادیث را در ظلمت‌های تاریخ می‌افشاندند و دل و جان‌ها را سیراب می‌ساختند.
ده ها هزار حدیث، در منابع روایی، میراث گران‌قدری است که از آن‌حضرت به یادگار مانده است. امروز، حوزه‌های علمیه، مراجع و علمای دین، مبلّغان مکتب و پیروان اهل‌بیت(ره)، همه و همه سر سفره دانش آن‌حضرت بهره‌مند می‌شوند. افتخار هر روحانی و عالم دینی آن است که شاگرد «مکتب امام صادق(ع)» است.
نام آن‌حضرت، بر سر در حوزه‌های مقدس ما نقش بسته و فقها، خوشه‌چین علوم صادق آل‌محمد(ص) هستند و مکتب و مذهب ما با افتخار، عنوان «جعفری» را بر خود نهاده است.

  داغ عظیم شهادتچهره درخشان و موقعیت والای امام صادق(ع) خلفای جور و وابستگان به دربار عباسی را رنج می‌داد. شب‌پرگان تاب دیدن او را نداشتند. حسادت و کینه، آنان را به دشمنی با این فرزند رسول‌خدا(ص) برانگیخت.
سرانجام، آن‌حضرت در روز 25 شوال 148 هجری، در سن 65 سالگی با توطئه منصور دوانقی مسموم و شهید شد و مظلومانه در غربت بقیع، به خاک آرمید.
در شهادت آن امام همام، چشم شیعه گریان شد. گرد یتیمی بر چهره پیروان نشست. مدینه، برای چندمین بار، در سوگ امامان اهل‌بیت(ره) گریست و فوج فوج مردم، غمگین و سوگوار، سالروز رحلت پیامبر(ص) را به یادها آوردند و اوضاع مدینه در آن روز، خاطره وفات رسول‌خدا(ص) را زنده کرد.
مردم، ناباورانه و در موج اشک‌های جاری، پیکر آن امام همام(ع) را به خاک سپردند. حیرت‌زده بودند که چگونه آن کوه علم و وقار را بر دوش‌ها می‌کشند!

  و ... حادثه‌ای دیگرسالروز وفات جانگداز امام صادق(ع) یادآور حادثه غم‌بار دیگری است که هرگز از یادها نمی‌رود. حادثه هجوم وحشیانه عمّال رژیم طاغوت به مدرسه فیضیه و هتک حرمت این پایگاه عظیم شیعه و ضرب و شتم شاگردان مکتب امام صادق(ع) در سال 1342 ش.
در آن روز، مظلومیت «عترت» و «روحانیت» پیوند خورد و عزادارانِ اشک‌ریز در سوگ شهادت پیشوای مذهب(ع)، بر فاجعه‌ای دیگر هم اشک ریختند و داغدار شدند.
عاقبت، آن گریه‌ها خشم شد و خشم‌ها شعله کشید. از آن اشک‌ها سیلی عظیم به راه افتاد و بنیان رژیم پهلوی را درنوردید. قیام مقدس امام امت(قد) به ثمر نشست و در کشور امام صادق(ع) نظام اسلامی و ولایت فقیه جلوه‌گر شد و فرهنگ شیعه، پس از قرن‌ها در اوج عزّت و افتخار در سطح جهان نورافشان گشت.
امروز، هر جای شیعه‌ای است، «جعفری» است و آن امام مظلوم، پیشوای صادقان و صادقِ امامان است، صادق آل‌محمد(ص)!