خدمات اجتماعی و عامالمنفعه
کمک به مناطق محروم و حادثهدیده
شیخ الفقها(ره) در هر فرصتی که پیش میآمد، برای کمک به محرومین پیشقدم بود و بهعنوان یک مرجع بزرگی که به اطراف و اکناف عالم اسلام توجه داشت، بهیاری آنان میشتافت. کمکهای ایشان گاهی نقدی، گاهی فکری و گاهی علمی بود و با نگاه ویژهای تمام ابعاد را در محرومیت مناطق در نظر میگرفت. در طول مرجعیتشان در ماه مبارک رمضان، محرمالحرام، ماه صفر و ایام فاطمیه و غدیریه از طرف خود افرادی را با هزینه شخصی به مناطقی که واقعاً محروم بودند، میفرستادند و آنجا اقامه عزا برای اهلبیت(ص) میکردند و بحمدالله تعالی این جریان همچنان ادامه دارد و مبلغان زیادی از طرف دفتر معظمله بعد از رحلت ایشان به مناطق محروم فرستاده میشوند.
مرحوم محدث صافی(قد)، گاهی اشخاصی را به مناطق محروم میفرستادند تا وضعیت آن سامان و اوضاع مردم را بررسی کنند و در این زمینه بسیار موفق بودند. هرچه در توانشان بود، برای آنها آماده میکردند و در اختیار مردم قرار میدادند. گاهی در مناطق محروم که احتیاج به پزشک متخصصی بود، تمام تلاششان را مبذول نموده تا اطبایی را به آن منطقه اعزام کنند و چنین میکردند.
لولهکشی آب آشامیدنی
در بسیاری از مناطق که از نعمت آب آشامیدنی سالم محروم بودند، نعمت آب شرب را برای آنان مهیا مینمودند. بهعنوان نمونه یکی از آنها در اطراف شهر دزفول بود. در آن روستا که اکثریتشان هم سادات بودند و آب آشامیدنی نداشتند و دسترسی به آب آشامیدنی برایشان بسیار مشکل بود، ایشان عدهای را مأمور کردند که از شهر چند کیلومتر برایشان لولهکشی کردند.
تهیه 12 هزار جهیزیه
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن صافی گلپایگانی نقل مینمود: معظمله در طول مرجعیت دینیشان طبق آمار دقیقی که اسنادش موجود است، حدود 12 هزار جهیزیه به دختران مستمند دمبخت دادند و این مطلب خیلی مهم است؛ گاهی جهیزیه کامل و گاهی نقدی بود!
او دلسوزترین انسانها نسبت به مشکلات مردم بود. یکی از کمکهای عمدهای که این مرجع مردمی داشت و شاید خیلیها بعد از ایشان این دغدغه را پیدا کردهاند، بحث جهیزیه برای خانوادههایی که دختر دارند و بهخاطر نداشتن جهیزیه او را شوهر نمیدهند، بود.
بارها میگفتند: اگر خانهای دختر دارند و بهخاطر جهیزیه شوهر نمیدهند، شما از طرف من به آنها قول بدهید، ما جهیزیه تهیه میکنیم و به آنها میدهیم. این کمک آنچنان بود که گاهی فقط پدر خانواده میدانست، این جهیزیهها از جانب معظمله است؛ ولی عروس خانه متوجه آن نمیشد. تذکر ایشان چنین بود که حرمت طرف حفظ شود و اگر میخواهید کمک کنید، با روحیه باز باشد.
مرجع تقلیدی که برای معیشت و گرفتاری مردم دل میسوزاند
مرحوم شیخالفقهاء برای دین، معیشت، زندگی و گرفتاری مردم دل میسوزاند، بیانیه میداد، عکسالعمل نشان میداد و ناراحتی در وجودشان موج میزد.
حجتالاسلام والمسلمین محمّد مسجدجامعی، سفیر سابق ایران در واتیکان میگوید: مرحوم آیتالله صافی عمیقاً متأثر از علمیت و روش اجتهادی آیتالله بروجردی(قد) بود و بدان تصریح میکرد. مضافاً که بهدلیل نزدیکی دائمیشان با ایشان، در جریان مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی و دینی آن روزگار قرار میگرفت و این، باعث بهرهمندی کامل از استاد بود؛ هم در علم و هم در عمل و اینکه استاد در برابر مسائل و مشکلاتی که هر روز بهگونهای پدیدار میشد، چگونه عمل میکند و واکنش نشان میدهد.
افراد مختلفی که مراجعه میکردند، ایشان در خدمتشان بودند و به غیر از محرومان در ایران، بعضی از مستضعفان از مسلمانها از کشورهای همسایه و کشورهای دور دست را نیز کمک میکردند.
ماجرای اشکهای طلبه سیاهپوست
یکی از اعضای دفتر آیتاللهالعظمی صافی گلپایگانی(قد) نقل میکرد: روزی برای کار بیمه خود، به مرکز خدمات حوزه علمیه رفتم. دیدم طلبه سیاهپوستی شروع به گریه کرد. با مسئول صندوق صحبت کردم که چرا این شیخ آفریقایی گریه میکند؟ گفت: ایشان در آفریقا ازدواج کرده و قرار است، همسرش بیاید و ظاهراً خانهای که برای سه چهار سال به آنها داده شده، یخچال نداشت و قرار بود، وام به او بدهند تا یخچال بخرد؛ ولی بودجه تمام شد. شیخ آفریقایی به من گفت: اینها قول دادهاند، زن من بلیط گرفته و فردا دارد، میآید و من در خانه یخچال ندارم. شماره تلفنش را گرفتم. به دفتر حاجآقا آمدم و گفتم: چنین قضیهای است! گفتند: به انبار زنگ بزنید و اگر یخچال داریم، به آنها بدهید. زنگ زدم و گفتند: اتفاقاً یک یخچال برای عروس و داماد داریم که بردم و به آن طلبه تحویل دادم. آنقدر این طلبه ذوق کرد که من یقین کردم که این کمک، عنایت خدا بود.
یکی از اعضای بیت معظمله نقل میکرد: شبی به بیت آقا خبر دادند که سید بزرگواری سکته کرده و خانهنشین است. به آقازادهشان دستور دادند که بروید ببینید، چه کسی است. من جلوی در منزل رفتم و داخل نرفتم و گفتم: شاید بیاحترامی محسوب شود. آمار گرفتم و متوجه شدم، سید روحانی بسیار متدیّن است که بهتازگی دخترش را عقد کردهاند و متأسفانه اتفاقی افتاده و سکته مغزی کرده و خانهنشین است. خدمتشان گزارش دادم که دخترش چنین وضعیتی دارد و خودش نیز گرفتار است. گفتند: شما جهیزیهاش را تأمین کنید؛ ...مبلغ قابل توجهی پول هم دادند و گفتند: این را به آقا سید بدهید و نگذارید، در این وضعیت گرفتار باشد.
در بحث معیشت مردم و مخصوصاً طلبهها که از نظر مالی ضعیفترین قشر جامعه هستند، خیلی حساس بودند و دستور میدادند، بدهی مردم به مغازهداران را پرداخت کنید.
ایشان نسبت به فقرا حساس بودند و نمیگفتند که آنها باید زاهدانه زندگی کنند. میگفتند: باید رسیدگی کنید و عزت آنها حفظ شود.
تکریم ایتام و کودکان بیسرپرست؛ دغدغه شیخ الفقها
ایشان همواره دغدغه ایتام را داشتند و گاهی برای آنان گریه میکردند و از محرومیتشان غصهدار بودند. معظمله میگفتند:
احسان و نیکوکاری و اکرام ایتام و کودکان بیسرپرست، یکی از وظایف بزرگ دینی و انسانی میباشد که پیشوایان دینی و امامان معصوم ما(ص) اهتمام زیادی به آن داشته و همواره مؤمنان و شیعیان را به آن توصیه کردهاند. امروز کودکان بیسرپرست جامعه ما، نیازهای فراوانی دارند که باید مؤمنین و افراد خیّر در جهت رفع آن همّت کنند؛ البته بدانید سرپرست و ولیّ همه این عزیزان، وجود مقدّس حضرت ولیعصر، امام زمان(عج) هستند و اینها فرزندان آن حضرت میباشند.
آنچه مهم است اینکه سرپرستی این کودکان، نتایج بسیار مهمی برای افراد و جامعه خواهد داشت و در ساختن جامعه سالم و پرنشاط دینی، نقش بهسزایی ایفا خواهد کرد. اگر کسانی بتوانند، در این امر مهم خدمت نمایند، علاوه بر اجر و پاداش بسیاری که در پیشگاه خداوند متعال دارند، آرامش و نشاط و لذّت معنوی را در زندگی خود مشاهده خواهند کرد.
کمکهای معیشتی در ایام کرونا
در ایام کرونا خیلیها بستههای معیشتی دادند که کار پسندیده، ارزشمند و قابل تحسین بود؛ اما یکی از کارهای خوب این بود که گروهی از مجموعه دفترشان، کارگران روزمزد را شناسایی میکردند و به همه آنها بن و اقلام معیشتی دادند که تعدادشان خیلی بالا بود.
آیتاللهالعظمی صافی(قد) نسبت به معیشت مردم و مخصوصاً سادات واقعاً حساس بود و هرکس اولینبار ایشان را میدید، یقین پیدا میکرد که ایشان چقدر به اهلبیت پیامبر(ص) محبت دارد.