حوزه علمیه استان البرز را بهتر بشناسیم
از تحصیل بیش از هزار طلبه تا راه اندازی گروه های علمی مدارس
حوزه علمیه البرز ۱۰ مدرسه دارد که البته دهمین مدرسه امسال در شهرستان نظرآباد آغاز به فعالیت خواهد کرد. هشت مدرسه این استان، بلندمدت و دو مدرسه طالقان و محمدشهر سفیران هدایت می‌باشند.
در کنار این مدارس، دو مرکز تخصصی شیعه‌شناسی تحت اشراف آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی و مرکز مشاوره اسلامی در مقطع سطح سه نیز فعالیت داشته و طلاب واجد شرایط در این مراکز مشغول تحصیل هستند.
حجت‌اسلام والمسلمین خویینی، مدیر حوزه علمیه استان البرز در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه به معرفی حوزه استان و ظرفیت‌ها، برنامه و فعالیت‌های آن پرداخته که حاصل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
□ ضمن تشکر از وقتی که به ما اختصاص دادید، لطفاً ابتدا گزارشی از کارهایی که در حوزه علمیه استان البرز انجام شده است بفرمایید و این‌که چه شد، شما به‌عنوان مدیر حوزه علمیه استان البرز منصوب شدید و پیش از آن در چه سمتی مشغول فعالیت بودید؟
▪ بنده در سال 1370 وارد حوزه شده و از سال 1377 در قم حضور پیدا کردم. همزمان در مؤسسه آموزشی - پژوهشی امام خمینی قدس سره، رشته معارف اسلامی کلام را تا کارشناسی ادامه دادم و چندسالی هم درس خارج شرکت کردم تا این‌که از سال 1387 به کرج بازگشتم. از همان سال اول حضور در کرج، تدریس را آغاز کرده و بحمدالله تا امروز ادامه دارد.
یک سال پس از حضور در کرج، به‌عنوان مدیر مدرسه علمیه امام جواد علیه السلام، سفیران هدایت محمدشهر شروع به خدمت کرده و شش سال هم در این پست بودم.
از سال 1394 تا مرداد 1396 به‌عنوان معاون آموزش مدیریت حوزه علمیه استان مشغول به فعالیت بوده و از ابتدای شهریور 1396 به‌عنوان مدیر حوزه علمیه استان البرز مشغول خدمت شدم.
□ حوزه علمیه البرز چند مدرسه علمیه و مرکز تخصصی دارد؟
▪ حوزه علمیه البرز 10 مدرسه دارد که البته دهمین مدرسه امسال در شهرستان نظرآباد آغاز به کار خواهد کرد. هشت مدرسه علمیه این استان، بلندمدت بوده و دو مدرسه طالقان و محمدشهر سفیران هدایت می‌باشند.
در کنار این مدارس علمیه، دو مرکز تخصصی شیعه‌شناسی تحت اشراف آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی و مرکز مشاوره اسلامی برای طلاب سطح سه نیز فعالیت داشته و طلاب علاقه‌مند در این مؤسسات مشغول به تحصیل هستند.
مرکز تخصصی شیعه‌شناسی قریب به شش سال است که شروع به فعالیت کرده و به تعبیری زیرمجموعه مرکز شیعه‌شناسی قم فعالیت می‌کند، اما دروس رشته تخصصی مشاوره اسلامی به‌صورت دوره برگزار می‌شود.
□ در استان البرز چند طلبه مشغول به فعالیت هستند؟
▪ طلاب تحت برنامه استان که در سامانه نجاح ثبت‌نام کرده‌اند، یک‌هزار و 50 نفر می‌باشند، اما طبیعتاً تعداد طلاب بیشتر از این آمار است؛ چراکه شاید برخی ثبت‌نام تحصیلی در این سامانه نداشته و نام آنان ثبت نشده باشد.
□ چه تعداد از اساتید حوزوی در استان البرز مشغول به تدریس هستند؟
▪ در حال حاضر قریب به 84 استاد حکم‌دار در استان البرز مشغول به تدریس در سطوح گوناگون بوده و نماینده محترم ولی‌فقیه در استان البرز نیز به تدریس خارج فقه مشغول می‌باشند، البته هنوز این درس خارج رسمی نشده، اما مقدمات آن فراهم شده تا این درس در استان البرز رسمی شود.
□ حوزه علمیه البرز برای سال جدید ظرفیت پذیرش چه تعداد طلبه پایه یک دارد؟ برای جذب دانش‌آموزان مستعد چه کارهایی انجام داده‌اید؟
▪ قریب به 200 نفر ظرفیت پذیرش داریم و برای جذب دانش‌آموزان هم از طریق مدیران مدارس آموزش و پرورش، طلاب طرح هجرت، طلاب مدارس امین و طلاب طرح روشنا که همان مدارس تیزهوشان بوده و هزینه آن از طریق آموزش و پرورش تأمین می‌شود، اقداماتی را انجام داده و به اطلاع دانش‌آموزان سطح استان رسانده‌ایم.
موضوعی هم که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، تبلیغات در شبکه‌های سراسری است، انتظار می‌رود مدیریت حوزه‌های علمیه برای تبلیغ پذیرش حوزه‌های علمیه در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ای داشته باشد.
□ برنامه خاصی برای مدارس امین و روشنا دارید؟
▪ قرار شده در استان مساعدتی شود تا بتوانیم طلاب بیشتری را در طرح روشنا و مدارس امین پذیرش کنیم که در این راستا تا 200 نفر ظرفیت پذیرش وجود دارد و تا الآن هم بین ۷۰ تا ۸۰ نفر ثبت‌نام و در دوره دانش‌افزایی شرکت کرده‌اند.
□ آیا برای مابقی مدارس استان البرز هم برنامه‌ای دارید؟
▪ طرح‌های ما در تمام مدارس سطح استان البرز در حال اجراست. خوشبختانه سطح همکاری‌ها هم در سطح استان میان آموزش و پرورش، حوزه علمیه و نمایندگی ولی‌فقیه بسیار خوب است و حتی نماینده محترم ولی‌فقیه در استان البرز در تمام جلسات شورای حوزه علمیه شرکت می‌کنند و این باعث شده که سیر همکاری‌ها به‌خوبی طی شود.
□ یکی از تأکیدات رهبر انقلاب در سال‌های اخیر، موضوع حوزه انقلابی است. حوزه علمیه البرز در این زمینه چه گام‌هایی برداشته است؟
▪ جدیدترین برنامه ما در دین روزها، نخستین جلسه شورای حوزه علمیه استان با موضوع حوزه انقلابی است که برگزار شده است. نهم اردیبهشت، همایشی با موضوع «حوزه انقلابی» برای همه طلاب حوزه استان برگزار شد.
هم‌چنین مقرر شده با اساتید جوان استان، جلساتی داشته باشیم تا موضوع حوزه انقلابی در این استان به صورت پررنگ‌تر اجرا شود.
از دیگر برنامه‌های ما برگزاری جلسات رسانه‌ای و اجتماعی برای اساتید و طلاب است که در این راستا از سردبیر خبرگزاری حوزه، برای برگزاری کارگاه دعوت کرده‌ایم. بحمدلله فضای اساتید و مدیران مدارس، فضایی انقلابی است و نماینده ولی‌فقیه استان نیز از مواضع انقلابی محکمی برخوردار بوده و برنامه‌های مناسبی دارند؛ البته سلایق متفاوت سیاسی در این استان وجود داشته، اما غلبه با روحانیت انقلابی است.
□ اعضای شورای حوزه استان البرز متشکل از چه بزرگوارانی است؟
▪ این شورا متشکل است از آیت‌الله سید محمد مهدی حسینی همدانی به‌عنوان رئیس شورا، حجج‌اسلام سیدکاظم مدرسی، سیدفضل‌الله حسینی، سیدمحمود مدرسی، کریمی، ایمانی و بنده به‌عنوان دبیر شورا می‌باشد.
□ بحث تحول در حوزه هم بعد از این‌که آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه شده‌اند خیلی جدی شده است. در استان البرز در این زمینه چه کارهایی انجام شده است؟
▪ به نظر می‌آید که چند کار اساسی وجود دارد که باید در شهرستان‌ها صورت بگیرد که هم برنامه‌هایی ریشه‌ای است؛ هم برکات زیادی دارد.
یکی از این فعالیت‌ها، رسمی کردن درس خارج در استان‌هاست. درس خارج وقتی رسمی شود، طلبه‌های خروجی استان دوباره برگشته و پای درس می‌نشینند که برکات زیادی دارد.
ورود رشته‌های تخصصی به استان‌ها از دیگر ضرورت‌های تحول در حوزه است که در نظر داریم رشته‌های تخصصی دیگری را وارد استان البرز کنیم. بسیاری از طلاب برای اجتهاد وارد قم نمی‌شوند؛ بلکه به‌دنبال تخصص هستند که در این صورت اگر رشته‌های تخصصی وارد شهرستان‌ها شود، بسیاری از طلاب از شهر خود خارج نشده و ثمرات بسیاری خواهد داشت.
اگر بتوانیم در آینده زمینه‌هایی فراهم کنیم که مثلا مدرسه تخصصی فقه راه بیندازیم، خیلی عالی خواهد بود. یا مدرسه تخصصی حقوق جزا. این موارد، می‌تواند هم بحث آموزش را ارتقا دهد و هم بابی برای جذب طلبه‌ها شود. در کنار این‌ها بحث مدارس هم بسیار اهمیت دارد. در اجلاسیه اخیر که همه مدیران مدارس به قم دعوت شدند، مبحثی مطرح شد تحت عنوان استاد محوری. یعنی محوریت باید با استاد باشد و حتی اگر شخصی مدیر است، به‌خاطر این محور باشد که استاد هم هست. در این صورت رویکرد حوزه، رویکردی علمی می‌شود.
در بحث آموزش تحول‌های خوبی رخ داده است. ما در استان البرز گروه‌های علمی را در مدارس شکل داده‌ایم و بحث 5 نمره پژوهش هم بسیار مؤثر خواهد بود. جشنواره علامه حلی قدس سره هم کار بسیار خوبی بود که در اسفندماه انجام شد؛ باعث ایجاد نشاط و رونق علمی در میان طلبه‌ها می‌گردد.
□ در پایان از مشکلات و کمبودهای حوزه علمیه استان البرز برای ما بفرمایید.
▪ به هر حال مشکلات چیزی نیست که تمامی داشته باشد؛ اما بحمدالله وضعیت حوزه ما، خصوصاً شورای حوزه استان نسبتاً خوب است و حمایت‌های خوبی می‌شود که نقطه قوتی برای ماست. مدیران ما مدیران خوبی هستند و فضای طلبه‌ها، فضای بسیار خوبی است، احساس بنده این است که فضا در استان البرز برای کار کردن آماده است و روند کارهای کلان حوزه علمیه خصوصاً رویکردهایی که از سوی مرکز مدیریت برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود، بسیار مناسب بوده و جای امیدواری برای آینده دارد.
▪ بنده در سال 1370 وارد حوزه شده و از سال 1377 در قم حضور پیدا کردم. همزمان در مؤسسه آموزشی - پژوهشی امام خمینی قدس سره، رشته معارف اسلامی کلام را تا کارشناسی ادامه دادم و چندسالی هم درس خارج شرکت کردم تا این‌که از سال 1387 به کرج بازگشتم. از همان سال اول حضور در کرج، تدریس را آغاز کرده و بحمدالله تا امروز ادامه دارد.
یک سال پس از حضور در کرج، به‌عنوان مدیر مدرسه علمیه امام جواد علیه السلام، سفیران هدایت محمدشهر شروع به خدمت کرده و شش سال هم در این پست بودم.
از سال 1394 تا مرداد 1396 به‌عنوان معاون آموزش مدیریت حوزه علمیه استان مشغول به فعالیت بوده و از ابتدای شهریور 1396 به‌عنوان مدیر حوزه علمیه استان البرز مشغول خدمت شدم.
□ حوزه علمیه البرز چند مدرسه علمیه و مرکز تخصصی دارد؟
▪ حوزه علمیه البرز 10 مدرسه دارد که البته دهمین مدرسه امسال در شهرستان نظرآباد آغاز به کار خواهد کرد. هشت مدرسه علمیه این استان، بلندمدت بوده و دو مدرسه طالقان و محمدشهر سفیران هدایت می‌باشند.
در کنار این مدارس علمیه، دو مرکز تخصصی شیعه‌شناسی تحت اشراف آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی و مرکز مشاوره اسلامی برای طلاب سطح سه نیز فعالیت داشته و طلاب علاقه‌مند در این مؤسسات مشغول به تحصیل هستند.
مرکز تخصصی شیعه‌شناسی قریب به شش سال است که شروع به فعالیت کرده و به تعبیری زیرمجموعه مرکز شیعه‌شناسی قم فعالیت می‌کند، اما دروس رشته تخصصی مشاوره اسلامی به‌صورت دوره برگزار می‌شود.
□ در استان البرز چند طلبه مشغول به فعالیت هستند؟
▪ طلاب تحت برنامه استان که در سامانه نجاح ثبت‌نام کرده‌اند، یک‌هزار و 50 نفر می‌باشند، اما طبیعتاً تعداد طلاب بیشتر از این آمار است؛ چراکه شاید برخی ثبت‌نام تحصیلی در این سامانه نداشته و نام آنان ثبت نشده باشد.
□ چه تعداد از اساتید حوزوی در استان البرز مشغول به تدریس هستند؟
▪ در حال حاضر قریب به 84 استاد حکم‌دار در استان البرز مشغول به تدریس در سطوح گوناگون بوده و نماینده محترم ولی‌فقیه در استان البرز نیز به تدریس خارج فقه مشغول می‌باشند، البته هنوز این درس خارج رسمی نشده، اما مقدمات آن فراهم شده تا این درس در استان البرز رسمی شود.
□ حوزه علمیه البرز برای سال جدید ظرفیت پذیرش چه تعداد طلبه پایه یک دارد؟ برای جذب دانش‌آموزان مستعد چه کارهایی انجام داده‌اید؟
▪ قریب به 200 نفر ظرفیت پذیرش داریم و برای جذب دانش‌آموزان هم از طریق مدیران مدارس آموزش و پرورش، طلاب طرح هجرت، طلاب مدارس امین و طلاب طرح روشنا که همان مدارس تیزهوشان بوده و هزینه آن از طریق آموزش و پرورش تأمین می‌شود، اقداماتی را انجام داده و به اطلاع دانش‌آموزان سطح استان رسانده‌ایم.
موضوعی هم که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، تبلیغات در شبکه‌های سراسری است، انتظار می‌رود مدیریت حوزه‌های علمیه برای تبلیغ پذیرش حوزه‌های علمیه در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ای داشته باشد.
□ برنامه خاصی برای مدارس امین و روشنا دارید؟
▪ قرار شده در استان مساعدتی شود تا بتوانیم طلاب بیشتری را در طرح روشنا و مدارس امین پذیرش کنیم که در این راستا تا 200 نفر ظرفیت پذیرش وجود دارد و تا الآن هم بین ۷۰ تا ۸۰ نفر ثبت‌نام و در دوره دانش‌افزایی شرکت کرده‌اند.
□ آیا برای مابقی مدارس استان البرز هم برنامه‌ای دارید؟
▪ طرح‌های ما در تمام مدارس سطح استان البرز در حال اجراست. خوشبختانه سطح همکاری‌ها هم در سطح استان میان آموزش و پرورش، حوزه علمیه و نمایندگی ولی‌فقیه بسیار خوب است و حتی نماینده محترم ولی‌فقیه در استان البرز در تمام جلسات شورای حوزه علمیه شرکت می‌کنند و این باعث شده که سیر همکاری‌ها به‌خوبی طی شود.
□ یکی از تأکیدات رهبر انقلاب در سال‌های اخیر، موضوع حوزه انقلابی است. حوزه علمیه البرز در این زمینه چه گام‌هایی برداشته است؟
▪ جدیدترین برنامه ما در دین روزها، نخستین جلسه شورای حوزه علمیه استان با موضوع حوزه انقلابی است که برگزار شده است. نهم اردیبهشت، همایشی با موضوع «حوزه انقلابی» برای همه طلاب حوزه استان برگزار شد.
هم‌چنین مقرر شده با اساتید جوان استان، جلساتی داشته باشیم تا موضوع حوزه انقلابی در این استان به صورت پررنگ‌تر اجرا شود.
از دیگر برنامه‌های ما برگزاری جلسات رسانه‌ای و اجتماعی برای اساتید و طلاب است که در این راستا از سردبیر خبرگزاری حوزه، برای برگزاری کارگاه دعوت کرده‌ایم. بحمدلله فضای اساتید و مدیران مدارس، فضایی انقلابی است و نماینده ولی‌فقیه استان نیز از مواضع انقلابی محکمی برخوردار بوده و برنامه‌های مناسبی دارند؛ البته سلایق متفاوت سیاسی در این استان وجود داشته، اما غلبه با روحانیت انقلابی است.
□ اعضای شورای حوزه استان البرز متشکل از چه بزرگوارانی است؟
▪ این شورا متشکل است از آیت‌الله سید محمد مهدی حسینی همدانی به‌عنوان رئیس شورا، حجج‌اسلام سیدکاظم مدرسی، سیدفضل‌الله حسینی، سیدمحمود مدرسی، کریمی، ایمانی و بنده به‌عنوان دبیر شورا می‌باشد.
□ بحث تحول در حوزه هم بعد از این‌که آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه شده‌اند خیلی جدی شده است. در استان البرز در این زمینه چه کارهایی انجام شده است؟
▪ به نظر می‌آید که چند کار اساسی وجود دارد که باید در شهرستان‌ها صورت بگیرد که هم برنامه‌هایی ریشه‌ای است؛ هم برکات زیادی دارد.
یکی از این فعالیت‌ها، رسمی کردن درس خارج در استان‌هاست. درس خارج وقتی رسمی شود، طلبه‌های خروجی استان دوباره برگشته و پای درس می‌نشینند که برکات زیادی دارد.
ورود رشته‌های تخصصی به استان‌ها از دیگر ضرورت‌های تحول در حوزه است که در نظر داریم رشته‌های تخصصی دیگری را وارد استان البرز کنیم. بسیاری از طلاب برای اجتهاد وارد قم نمی‌شوند؛ بلکه به‌دنبال تخصص هستند که در این صورت اگر رشته‌های تخصصی وارد شهرستان‌ها شود، بسیاری از طلاب از شهر خود خارج نشده و ثمرات بسیاری خواهد داشت.
اگر بتوانیم در آینده زمینه‌هایی فراهم کنیم که مثلا مدرسه تخصصی فقه راه بیندازیم، خیلی عالی خواهد بود. یا مدرسه تخصصی حقوق جزا. این موارد، می‌تواند هم بحث آموزش را ارتقا دهد و هم بابی برای جذب طلبه‌ها شود. در کنار این‌ها بحث مدارس هم بسیار اهمیت دارد. در اجلاسیه اخیر که همه مدیران مدارس به قم دعوت شدند، مبحثی مطرح شد تحت عنوان استاد محوری. یعنی محوریت باید با استاد باشد و حتی اگر شخصی مدیر است، به‌خاطر این محور باشد که استاد هم هست. در این صورت رویکرد حوزه، رویکردی علمی می‌شود.
در بحث آموزش تحول‌های خوبی رخ داده است. ما در استان البرز گروه‌های علمی را در مدارس شکل داده‌ایم و بحث 5 نمره پژوهش هم بسیار مؤثر خواهد بود. جشنواره علامه حلی قدس سره هم کار بسیار خوبی بود که در اسفندماه انجام شد؛ باعث ایجاد نشاط و رونق علمی در میان طلبه‌ها می‌گردد.
□ در پایان از مشکلات و کمبودهای حوزه علمیه استان البرز برای ما بفرمایید.
▪ به هر حال مشکلات چیزی نیست که تمامی داشته باشد؛ اما بحمدالله وضعیت حوزه ما، خصوصاً شورای حوزه استان نسبتاً خوب است و حمایت‌های خوبی می‌شود که نقطه قوتی برای ماست. مدیران ما مدیران خوبی هستند و فضای طلبه‌ها، فضای بسیار خوبی است، احساس بنده این است که فضا در استان البرز برای کار کردن آماده است و روند کارهای کلان حوزه علمیه خصوصاً رویکردهایی که از سوی مرکز مدیریت برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود، بسیار مناسب بوده و جای امیدواری برای آینده دارد.