فاطمه(س) از دیدگاه رسول‌خدا(ص) در منابع اهل‌سنت
سیزدهم ماه جمادی الأولی بنا بر روایتی، سالروز شهادت مظلومانه حضرت صدیقه فاطمه زهرا(س) است. روایات صحیحه در منابع معتبر اهل سنت، گویای این حقیقت است که حضرت فاطمه(س) از جایگاه بسیار رفیعی نزد نبی مکرم اسلام(ص) برخوردار بود. برخی از این احادیث را در این مجال مورد اشاره قرار می‌دهیم:
1. نشستن فاطمه در جایگاه رسول‌خدا(ص)
جناب حاکم نیشابوریِ شافعی‌مذهب، متوفای ۴۰۵ هجری در جلد ۳ کتاب گران‌سنگ المستدرک، حدیثی را مسند از عایشه همسر رسول‌خدا(ص) نقل کرده که من هرگز احدی را در سخن و حدیث شبیه‌تر از فاطمه به رسول‌خدا ندیدم. سپس عایشه می‌گوید: هر وقت فاطمه بر آن حضرت وارد می‌شد، حضرت به او خوش‌آمد می‌گفت و در مقابل او می‌ایستاد و دست او را می‌گرفت و می‌بوسید و او را در جایگاه خود می‌نشاند.
حاکم نیشابوری پس از نقل این روایت، آن را صحیح می‌داند و ذهبی نقاد حدیث هم، آن را تأیید می‌کند. اینکه رسول‌خدا(ص)، فاطمه(س) را در جایگاه خود می‌نشاند، دارای پیام است. به‌راستی حضرت چرا پاره تن خود را در طرف راست و یا چپ خود ننشاند؛ بلکه او را در جایگاه خود جا داد؟ این عمل رسول‌خدا، کاشف از عظمت و مقام بسیار بلند فاطمه نزد اوست. این نوع برخورد و رفتار ویژه حضرت با فاطمه(س)، در رفتار رسول‌خدا(ص) با سایر خاندان و اصحاب یافت نمی‌شود. چه‌بسا آن حضرت می‌خواهد به مردمان مدینه عملاً بفهماند که جایگاه فاطمه(س) نزد من استثنایی است و این چنین ویژگی را احدی جز او دارا نیست. حال باید پرسید که پس از رحلت آن‌حضرت، مردم مدینه با فاطمه زهرا(س) چگونه رفتار کردند؟
2. غضب فاطمه غضب رسول‌خداست
حاکم نیشابوری با سندی از امیرالمؤمنین(ع)، نقل می‌کند که رسول‌خدا(ص) به فاطمه فرمود: به‌درستی که خداوند به‌خاطر غضب تو غضب می‌کند و به‌خاطر رضایت تو راضی می‌شود. (مستدرک، جلد ۳، صفحه ۱۱۸) سپس حاکم این حدیث را صحیح می‌شمارد. (فضائل فاطمه، صفحه ۴۶)
دو نکته مهم و محوری در این روایت نهفته است: 1. غضب، 2. رضایت که این دو به خداوند برمی‌گردد؛ یعنی غضب خدا در غضب فاطمه و رضایت او در رضایت فاطمه، تجلّی پیدا کرده است. از این حدیث، عصمت کبرای حضرت کاملاً قابل استفاده است؛ به این بیان که کسی که غضبش غضب خدا و رضایتش رضایت خداست، محال است، خدا را عصیان و معصیت کند. اگر فاطمه(س)، خدا را معصیت کند، در آن لحظه ارتباطش با ملکوت اعلی قطع می‌شود و دیگر رضایتش، رضایت خدا نمی‌شود؛ این در حالی است که امکان ندارد، رضایت پروردگار شامل کسی گردد که معصیت کار بوده باشد.
3. راستگوترین زنان عالم
عایشه همسر رسول‌خدا(ص) هرگاه یادی از حضرت زهرا(س) می‌کرد، می‌گفت: احدی را راستگوتر از فاطمه ندیدم؛ مگر کسی که او را به دنیا آورد (منظور پیغمبر اکرم است.) حاکم نیشابوری و همچنین ذهبی، نقاد حدیث، به صحت این روایت اعتراف کرده‌اند و حاکم در کتاب فضایل فاطمه زهرا، صفحه ۵۶ با سندی از ابن ابی‌ملیکه نقل کرده که عایشه گفت: احدی پس از رسول‌خدا، راستگوتر از فاطمه نبود. در حدیثی دیگر از عمروبن دینار نقل کرده که عایشه به پیغمبر(ص) گفت: ای رسول‌خدا! از او بپرس؛ زیرا او دروغ نمی‌گوید.
چند نکته درباره فقه الحدیث
اوّل، حدیث از رسول‌خدا(ص) نیست.
دوم، حدیث از صحت کامل برخوردار است و احدی در صحت آن اشکال نکرده است.
سوم، به اعتراف همسر رسول‌خدا(ص)، زیر آسمان کبود، کسی صادق‌تر و راستگوتر از حضرت فاطمه(س) وجود ندارد و این در واقع نوعی اقرار است در حق صدیقه کبری(س) که صادق است و دروغ نمی‌گوید. حال این سؤال به اذهان خطور می‌کند که اگر راستگوست و دروغ از او سر نمی‌زند، پس هر ادعایی بکند، راستگوست. اگر بگوید: فلان زمین یا فلان باغ مال من است، باید از او پذیرفت؛ چون دروغ نمی‌گوید. پس چرا وقتی ادعا کرد: رسول‌خدا(ص) فدک را به او بخشیده است، پذیرفته نشد و از او مطالبه شهود شد؟!
4. ارزنده‌ترین حالت برای زن
حاکم در کتاب فضایل فاطمه زهرا(س) صفحه ۵۴ روایتی را مسند از سعیدبن مسیب نقل می‌کند از علی(ع) که به فاطمه(س) فرمود: بهترین چیز برای زن چیست؟ حضرت فرمود: برای آن خیری بهتر از این نیست که مردها او را مشاهده نکنند و او آنها را نبیند. امیرالمؤمنین(ع) آن را برای پیغمبر اکرم(ص) بازگو نمود. حضرت فرمود: فاطمه پاره تن من است. (حلیة الأولیاء ابونعیم، جلد ۲، صفحه 152)
5. فاطمه(س) پیشاپیش وارد بهشت می‌شود
حاکم با سندی متصل از ابوهریره نقل کرده که رسول‌خدا(ص) فرمود: فاطمه جلوتر از من وارد بهشت خواهد شد. حاکم این حدیث را صحیح شمرده است.
6. فاطمه(س) مصداق آیه مباهله
عامربن سعد از پدرش سعدبن ابی‌وقاص نقل کرده: وقتی آیه ۶۱ از سوره آل عمران [ندع أبناءنا وأبناءکم ونساءنا ونساءکم وأنفسنا وأنفسکم] نازل گردید، رسول‌خدا، علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) را دعوت نمود و فرمود: پروردگارا! اینها اهل من هستند. (مستدرک حاکم، جلد ۳، صفحه ۱۱۶)
7. فاطمه(س) بزرگ زنان بهشتی
حذیفةبن یمان صحابی بزرگ رسول‌خدا از ایشان روایت نقل کرده که فرشته‌ای از آسمان نازل شد و از خدا اجازه گرفت تا بر من سلام کند و قبلاً بر من نازل نشده بود. به من بشارت داد که فاطمه، بزرگ زنان اهل بهشت است. (مستدرک، جلد 3، صفحه ۱۱۶)
8. فاطمه(س) اوّلین زنی که پس از پیامبر(ص) وارد بهشت می‌شود
امیرالمؤمنین(ع) می‌گوید: رسول‌خدا به من خبر داد که اولین کسی که وارد بهشت می‌شود، من هستم؛ سپس فاطمه، حسن و حسین. علی(ع) گفت: پس دوستداران ما چه می‌شوند؟ حضرت فرمود: آنها نیز پس از شما به بهشت وارد می‌شوند. (مستدرک، جلد 3، صفحه ۱۱۵)
1. نشستن فاطمه در جایگاه رسول‌خدا(ص)
جناب حاکم نیشابوریِ شافعی‌مذهب، متوفای ۴۰۵ هجری در جلد ۳ کتاب گران‌سنگ المستدرک، حدیثی را مسند از عایشه همسر رسول‌خدا(ص) نقل کرده که من هرگز احدی را در سخن و حدیث شبیه‌تر از فاطمه به رسول‌خدا ندیدم. سپس عایشه می‌گوید: هر وقت فاطمه بر آن حضرت وارد می‌شد، حضرت به او خوش‌آمد می‌گفت و در مقابل او می‌ایستاد و دست او را می‌گرفت و می‌بوسید و او را در جایگاه خود می‌نشاند.
حاکم نیشابوری پس از نقل این روایت، آن را صحیح می‌داند و ذهبی نقاد حدیث هم، آن را تأیید می‌کند. اینکه رسول‌خدا(ص)، فاطمه(س) را در جایگاه خود می‌نشاند، دارای پیام است. به‌راستی حضرت چرا پاره تن خود را در طرف راست و یا چپ خود ننشاند؛ بلکه او را در جایگاه خود جا داد؟ این عمل رسول‌خدا، کاشف از عظمت و مقام بسیار بلند فاطمه نزد اوست. این نوع برخورد و رفتار ویژه حضرت با فاطمه(س)، در رفتار رسول‌خدا(ص) با سایر خاندان و اصحاب یافت نمی‌شود. چه‌بسا آن حضرت می‌خواهد به مردمان مدینه عملاً بفهماند که جایگاه فاطمه(س) نزد من استثنایی است و این چنین ویژگی را احدی جز او دارا نیست. حال باید پرسید که پس از رحلت آن‌حضرت، مردم مدینه با فاطمه زهرا(س) چگونه رفتار کردند؟
2. غضب فاطمه غضب رسول‌خداست
حاکم نیشابوری با سندی از امیرالمؤمنین(ع)، نقل می‌کند که رسول‌خدا(ص) به فاطمه فرمود: به‌درستی که خداوند به‌خاطر غضب تو غضب می‌کند و به‌خاطر رضایت تو راضی می‌شود. (مستدرک، جلد ۳، صفحه ۱۱۸) سپس حاکم این حدیث را صحیح می‌شمارد. (فضائل فاطمه، صفحه ۴۶)
دو نکته مهم و محوری در این روایت نهفته است: 1. غضب، 2. رضایت که این دو به خداوند برمی‌گردد؛ یعنی غضب خدا در غضب فاطمه و رضایت او در رضایت فاطمه، تجلّی پیدا کرده است. از این حدیث، عصمت کبرای حضرت کاملاً قابل استفاده است؛ به این بیان که کسی که غضبش غضب خدا و رضایتش رضایت خداست، محال است، خدا را عصیان و معصیت کند. اگر فاطمه(س)، خدا را معصیت کند، در آن لحظه ارتباطش با ملکوت اعلی قطع می‌شود و دیگر رضایتش، رضایت خدا نمی‌شود؛ این در حالی است که امکان ندارد، رضایت پروردگار شامل کسی گردد که معصیت کار بوده باشد.
3. راستگوترین زنان عالم
عایشه همسر رسول‌خدا(ص) هرگاه یادی از حضرت زهرا(س) می‌کرد، می‌گفت: احدی را راستگوتر از فاطمه ندیدم؛ مگر کسی که او را به دنیا آورد (منظور پیغمبر اکرم است.) حاکم نیشابوری و همچنین ذهبی، نقاد حدیث، به صحت این روایت اعتراف کرده‌اند و حاکم در کتاب فضایل فاطمه زهرا، صفحه ۵۶ با سندی از ابن ابی‌ملیکه نقل کرده که عایشه گفت: احدی پس از رسول‌خدا، راستگوتر از فاطمه نبود. در حدیثی دیگر از عمروبن دینار نقل کرده که عایشه به پیغمبر(ص) گفت: ای رسول‌خدا! از او بپرس؛ زیرا او دروغ نمی‌گوید.
چند نکته درباره فقه الحدیث
اوّل، حدیث از رسول‌خدا(ص) نیست.
دوم، حدیث از صحت کامل برخوردار است و احدی در صحت آن اشکال نکرده است.
سوم، به اعتراف همسر رسول‌خدا(ص)، زیر آسمان کبود، کسی صادق‌تر و راستگوتر از حضرت فاطمه(س) وجود ندارد و این در واقع نوعی اقرار است در حق صدیقه کبری(س) که صادق است و دروغ نمی‌گوید. حال این سؤال به اذهان خطور می‌کند که اگر راستگوست و دروغ از او سر نمی‌زند، پس هر ادعایی بکند، راستگوست. اگر بگوید: فلان زمین یا فلان باغ مال من است، باید از او پذیرفت؛ چون دروغ نمی‌گوید. پس چرا وقتی ادعا کرد: رسول‌خدا(ص) فدک را به او بخشیده است، پذیرفته نشد و از او مطالبه شهود شد؟!
4. ارزنده‌ترین حالت برای زن
حاکم در کتاب فضایل فاطمه زهرا(س) صفحه ۵۴ روایتی را مسند از سعیدبن مسیب نقل می‌کند از علی(ع) که به فاطمه(س) فرمود: بهترین چیز برای زن چیست؟ حضرت فرمود: برای آن خیری بهتر از این نیست که مردها او را مشاهده نکنند و او آنها را نبیند. امیرالمؤمنین(ع) آن را برای پیغمبر اکرم(ص) بازگو نمود. حضرت فرمود: فاطمه پاره تن من است. (حلیة الأولیاء ابونعیم، جلد ۲، صفحه 152)
5. فاطمه(س) پیشاپیش وارد بهشت می‌شود
حاکم با سندی متصل از ابوهریره نقل کرده که رسول‌خدا(ص) فرمود: فاطمه جلوتر از من وارد بهشت خواهد شد. حاکم این حدیث را صحیح شمرده است.
6. فاطمه(س) مصداق آیه مباهله
عامربن سعد از پدرش سعدبن ابی‌وقاص نقل کرده: وقتی آیه ۶۱ از سوره آل عمران [ندع أبناءنا وأبناءکم ونساءنا ونساءکم وأنفسنا وأنفسکم] نازل گردید، رسول‌خدا، علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) را دعوت نمود و فرمود: پروردگارا! اینها اهل من هستند. (مستدرک حاکم، جلد ۳، صفحه ۱۱۶)
7. فاطمه(س) بزرگ زنان بهشتی
حذیفةبن یمان صحابی بزرگ رسول‌خدا از ایشان روایت نقل کرده که فرشته‌ای از آسمان نازل شد و از خدا اجازه گرفت تا بر من سلام کند و قبلاً بر من نازل نشده بود. به من بشارت داد که فاطمه، بزرگ زنان اهل بهشت است. (مستدرک، جلد 3، صفحه ۱۱۶)
8. فاطمه(س) اوّلین زنی که پس از پیامبر(ص) وارد بهشت می‌شود
امیرالمؤمنین(ع) می‌گوید: رسول‌خدا به من خبر داد که اولین کسی که وارد بهشت می‌شود، من هستم؛ سپس فاطمه، حسن و حسین. علی(ع) گفت: پس دوستداران ما چه می‌شوند؟ حضرت فرمود: آنها نیز پس از شما به بهشت وارد می‌شوند. (مستدرک، جلد 3، صفحه ۱۱۵)