آیت‌الله‌العظمی مظاهری در پیامی به مناسبت یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم تصریح نمودند
هجـرتی تمـدن‌ســاز
پیش‌کنگره حضرت آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی(ره) با پیام حضرت آیت‌الله مظاهری و سخنرانی آیت‌الله دری نجف‌آبادی نماینده ولی‌فقیه در استان مرکزی ، ۲۷مهر در مصلی بیت‌المقدس اراک برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله مظاهری، پیام این مرجع تقلید به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
قال الله سبحانه وتعالی: [إنما یخشى الله من عباده العلماء إن الله عزیز غفور]
برگزاری این همایش که به‌منظور تکریم از مقام علمی شیخ مؤسس و استاد الاساتید حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی«قد‌س‌الله نفسه‌الزکیه» و زعامت این عالم عالی‌مقام بر حوزه علمیه اراک و همزمان با نودمین سال رحلت آن فقیه بلندپایه تشکیل گردیده است، موجب مسرت و ان‌شاءالله مایه خیر و برکت خواهد بود.
ضمن قدردانی از متصدیان و دست‌اندرکاران محترم و شما شرکت‌کنندگان گرامی در این کنگره، سه نکته را به اختصار در این مجال کوتاه عرضه می‌دارم:
یکم: شخصیت مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی(رض)حقاً و انصافاً، شخصیتی جامع «علم و عمل و عقل» بود و سرّ توفیقات بزرگ این عالم عامل عاقل، در طی دوره زعامت حوزه علمیه اراک و سپس حوزه علمیه قم و در کوران حوادث گوناگون، همین جامعیت شخصیت بی‌نظیر ایشان است: «ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء والله ذوالفضل العظیم».
این فقیه برجسته از حیث مقام علمی، علاوه بر درک محضر اعاظم عالی‌قدر حوزه‌های علمیه کربلای معلی و سامراء و نجف اشرف، نظیر؛ حضرات آیات‌الله العظام: فاضل اردکانی، میرزای بزرگ شیرازی، سیدمحمد فشارکی، میرزا محمدتقی شیرازی، آخوند خراسانی و سید محمدکاظم طباطبایی(قد)، خود نیز در سعی و مجاهدت علمی، دارای مرتبه‌ای ممتاز بودند و اگرچه به‌سبب مسئولیت‌های فراوان و حوادث و سوانح گوناگون، تألیفات پرشماری از قلم شریف آن عالم فرزانه صادر نگشته؛ ولی کتاب شریف «درر الفوائد» این فقیه اصولی بزرگ، در میان کتب دانش اصول فقه، همچون درّ گران‌بهایی می‌درخشد و کتابی است که در عین اختصار، بسیار مفید و کاربردی است و همواره مورد توجه فقهاء و اصولیان پس از ایشان و از جمله استاد عظیم‌الشأن ما، سیدالطائفه، حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی(رض)بوده است.
از سوی دیگر شاگردان بزرگ و بی‌نظیری که در مکتب علمی این استاد عالی‌مقام در حوزه‌های علمیه کربلا و اراک و قم تربیت یافته‌اند و هر یک حقاً آیتی از آیات الهی بوده‌اند، به‌روشنی دلالت بر عظمت مقام علمی آیت‌الله‌العظمی حائری(قد) دارد.
در جنب این مرتبت علمی و دانشی، مقام قدس و تقوا و زهد و معنویت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی(قد) تا بدانجاست که همه شاگردان عظیم‌القدر ایشان و نیز سایر اعاظم معاصر آن آیت تقوا و آن تندیس اخلاص، تحت تأثیر پارسایی و زهد و حسن خلق و بردباری ایشان بوده‌اند و بر عظمت روحی و معنوی استاد بزرگ و بزرگوار خود، شهادت داده‌اند.
در کنار این دو مرتبت علمی و عملی، مرتبت عقلی و فکری و درایت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی نیز، انصافاً حیرت‌انگیز است.
مقام فطانت و کیاست ایشان، مصداق بارز سخن بلند امیر بیان، امیرالمؤمنین علی(س) است که: «المؤمن هو الکیس الفطن»؛ و اگر این فرزانگی و حکمت عقلانی در منظومه شخصیتی این فرزانه روزگار نبود، ایشان قطعاً در زعامت و مسئولیت‌های خطیر خود تا بدین پایه، برخوردار از تأیید و تسدید و توفیق نمی‌شدند.
آری، بی‌شک این جامعیت علمی و عملی و عقلی شیخ بزرگوار(قد) ، شخصیتی کاملاً ممتاز و برجسته از ایشان ساخته و پرداخته بود که در تاریخ مشعشع حوزه‌های علمیه، مایه عزت و سربلندی و افتخار و اعتزاز اسلام و مسلمین گردیده است.
دوم: حضور پرخیر و برکت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی در اراک در طی دو نوبت خصوصاً در نوبت دوم، مایه عظمت و ارتقای حوزه علمیه اراک گردید و فضلاء و بزرگان آن روزگار از گوشه و کنار، با هدایت و حمایت آن عالم جلیل و مدبر، جذب این حوزه پر رونق شدند و حوزه علمیه اراک در آن دوره، اعاظمی همچون حضرات آیات‌الله العظام سید محمدتقی خوانساری، سیداحمد خوانساری، سید محمدرضا گلپایگانی، شیخ محمدعلی اراکی و بالأخره شخصیت دوران‌ساز ما یعنی استاد عظیم‌الشأن، حضرت امام خمینی(قد) را در دامان خود و در تحت تربیت شیخ عالی‌مقام پرورش داد؛ و حتی ایشان پس از رحلت جناب صاحب عروه، دعوت محقق طباطبایی«اعلی‌الله‌مقامه» در نجف اشرف را برای بازگشت به عتبات و عهده‌دار شدن مرجعیت عامه نپذیرفته و در پاسخ این دعوت‌ها و حتی در پاسخ به نامه استاد بزرگ خود آیت‌الله‌العظمی میرزا محمدتقی شیرازی«طاب‌ثراه»، اقامت در ایران و حوزه علمیه اراک را وظیفه خود تلقی فرموده و با آن درک والای بی‌نظیر خود، از قرار گرفتن ایران و ایرانیان در آن دوره در مسیر تباهی و انحطاط فکری اظهار نگرانی می‌کند و با موقعیت‌شناسی و مسئولیت‌پذیری، وظیفه خود را استمرار و حضور در حوزه علمیه اراک تشخیص می‌دهد و بدین ترتیب با عظمت یافتن این حوزه، طولی نکشید که حوزه علمیه اراک، مادر حوزه علمیه مقدسه قم شد. «والبلد الطیب یخرج نباته بإذن ربه».
سوم: و اما هجرت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی(رض)به قم، عش آل‌محمد«صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین» و تأسیس حوزه علمیه قم: این هجرت مقدس نظیر هجرت تاریخی شیخ الطائفة الامامیة، حضرت شیخ طوسی«اعلی‌الله‌مقامه» از بغداد به نجف اشرف بود که مایه تأسیس حوزه علمیه مقدسه نجف اشرف گردید.
با اقامت شیخ مؤسس در قم، اعاظم شاگردان ایشان نیز، از حوزه علمیه اراک به حوزه علمیه قم منتقل گردیده و در کنار شاگردان دیگر آن استاد عالی‌قدر نظیر آیات عظام سید صدرالدین صدر، میر سیدعلی یثربی، سیداحمد زنجانی، ملاعلی معصومی همدانی، سیدابوالحسن رفیعی قزوینی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدرضا بهاء‌الدینی، شیح محمدجواد انصاری همدانی، میرزا‌هاشم آملی و استاد عظیم‌الشأن ما، داماد شیخ مؤسس آیت‌الله‌العظمی سیدمحمد محقق داماد و سایر اعاظم«قدس‌الله‌اسرارهم»، رونق‌افزای حوزه علمیه قم گردیده و هر یک از آنان، بعداً از ستارگان درخشان آسمان علم و فقاهت و مرجعیت و حکمت و معرفت گردیدند و راه نورانی استاد جلیل خود را استمرار بخشیدند.
آیت‌الله مؤسس پس از هجرت به قم، مهم‌ترین مسئولیت خود را در مدیریت و زعامت این حوزه مقدسه و تثبیت و تحکیم و پیشرفت آن می‌دانست و از این جهت، با درک و تشخیص حکیمانه خود، حوزه علمیه قم را از کنار بحران‌ها و حوداث بزرگ آن دوره، نظیر حاکمیت ننگین و استبدادی پهلوی اول، جنگ جهانی و تبعید مراجع عظام نجف به ایران در جریان رویارویی با دولت استعمارگر انگلیس، به سلامت عبور داد و با کیاست و فطانت بی‌نظیر خود و پرهیز از سیاست‌زدگی، این حوزه تازه رونق‌گرفته را از گزند سوانح دوران حفظ کرده و آن را تحکیم نمود و حوزه علمیه قم را تبدیل به یک مکتب فکری و علمی شاخص در عداد مکتب نجف، مکتب سامرا، مکتب اصفهان، مکتب خراسان و نظایر آن گردانید.
شهر مقدس قم گرچه از دیرباز و حتی از عهد ائمه معصومین(ع) و در مقاطع گوناگون حوزه علمی با اهمیتی داشته است؛ اما در دوره شیخ مؤسس، از اعتبار و شکوفایی و رونق بی‌نظیری برخودار گردید و در ردیف یکی از چند حوزه علمیه درجه اول جهان تشیع قرار گرفت.
و البته مرحوم آیت‌الله‌العظمی حائری(قد) در این دوره، فقط و صرفاً به مسئولیت زعامت حوزه علمیه قم همت نگماشت؛ بلکه در کنار آن، ارتقای فرهنگ و اجتماع شهر قم را نیز، وجهه همت خود قرار داده و به موضوع مهم رفاه مردم و امور اجتماعی و خیریه و احتیاجات بلد و اهل بلد نیز، پرداخته و از تأسیس بیمارستان و کارخانه و تأمین برق گرفته تا ساخت مسکن برای بی‌پناهان و احداث قبرستان عمومی در شهر مقدس قم، اقدامات ماندگار و باقیات الصالحاتی را به یادگار نهادند که هنوز هم در این دیار مقدس، باقی و موجب خیر و برکت بوده است و ریشه در همان درک والای شیخ مؤسس از واقعیات اجتماعی و توجه به نیازهای جامعه و ضرورت برقراری رفاه و آبادانی برای مردم دارد.
درود و سلام و رحمت و رضوان خداوند بر روح مطهر این عالم عامل فرزانه دوران که برکات وجودی‌اش به‌لطف خداوند و عنایت اولیای الهی(ع) خصوصاً حضرت سید‌الشهداء«ارواحنا‌فداه» چنان فراگیر بوده است که پایانی ندارد.
از خداوند تعالی علو درجات شیخ بزرگوار مؤسس و استمرار سیره و مسیر تابناک ایشان را مسألت کرده و بار دیگر از همه متصدیان برگزاری این همایش، خصوصاً از نماینده محترم ولی‌فقیه و امام جمعه معزز اراک«دامت‌برکاته» که با اهتمام عالیه خود این کنگره را سامان و ترتیب داده‌اند، صمیمانه تشکر و قدردانی نموده و عزت و سعادت همگان را خواستارم.
والسلام علیه وعلیکم ورحمة‌الله وبرکاته.
حسین المظاهرى- 2 / ربیع‌الثانی / ١٤٤5- 26 / مهرماه / ١٤٠2
آثار و برکات مرحوم حائری چراغ راهی برای طلاب و روحانیون است
به گزارش خبرگزاری حوزه از اراک، آیت‌الله دری نجف‌آبادی نماینده ولی‌فقیه در استان مرکزی، در پیش‌کنگره بزرگداشت آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری اظهار کرد: رسالت حوزه علمیه، تعلیم و تربیت جوامع اصلی، مقابله با ظلم و استبداد، ارائه اسلام ناب محمدی(ص)، مجاهدت در راه اخلاق در جهان و پیشرفت و اقتدار مسلمانان است.
وی تصریح کرد: مدرسه علمیه امام خمینی(قد) اراک از اولین مدارس علمیه کشور و در واقع مادر حوزه علمیه قم محسوب می‌شود که علما و بزرگان بسیاری را این حوزه علوم اسلامی، تربیت و به جامعه معرفی کرده که در حال حاضر، آثار و برکات آنها چراغ راه افراد مختلف جامعه به‌خصوص روحانیت است.
وی با اشاره به برگزاری این پیش‌کنگره در اراک، خاطرنشان کرد: کنگره اصلی این عالم دینی، امسال در قم برگزار می‌شود.
تربیت شاگردانی همچون امام (قد) افتخار حاج شیخ عبدالکریم حائری است
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم فرحانی، عضو مجلس خبرگان رهبری نیز، در این پیش‌کنگره گفت: توسعه حوزه‌های علمیه و رشته‌های تخصصی، راه تمدن‌سازی دینی است و لاغیر.
دبیر کنگره یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم بیان کرد: مادر انقلاب اسلامی حوزه‌ای است که حاج شیخ عبدالکریم حائری آن را تأسیس کرد و افتخار این عالم بزرگ، تربیت شاگردانی همچون امام راحل(قد) است و افتخار امام(قد) هم، تربیت شاگردانی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی و مقام معظم رهبری است.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب، حوزه‌های علمیه را مادر انقلاب اسلامی و حوزه علمیه اراک را، مادر حوزه علمیه قم معرفی نموده‌اند و بر همین اساس، نقش حوزه‌های علمیه در تمدن‌سازی اسلامی، باید بیش از پیش برجسته‌سازی شود.
آثار حوزه علمیه قم در جهان قابل مشاهده است
حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز در این پیش‌کنگره بیان کرد: زندگی حاج شیخ عبدالکریم حائری، مملو از یک حیات طیبه و مظهر اخلاق و صاحب حکمت بود و عقل و علم را ترکیب کرده و تحولات زیادی در ابعاد مختلف ایجاد نمود.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی تصریح کرد: حوزه علمیه قم، یک مکتب الهی و آثار آن قابل مشاهده است و مکتب قم، اسلام ناب را به جهان ارائه کرد.
وی با اشاره به حوادث اخیر غزه، اظهار کرد: اتفاق بزرگی در سطح جهانی در حال شکل‌گیری است. امام خمینی(قد) و مقام معظم رهبری اجازه ندادند، داستان فلسطین و مبارزه آنان تمام شود؛ زیرا فقط، فلسطین نیست؛ بلکه تسلط بر خاورمیانه است که اسرائیل نقشه آن را کشیده است.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی افزود: جمهوری اسلامی ایران، به‌برکت مکتب قم این تحول بزرگ فلسطین را در صحنه بین‌المللی ایجاد کرده است و این مکتب، نقش تعیین‌کننده‌ای در جایگاه اسلام شیعی و اهل‌بیت(ع) دارد و امروز اگر ایران از تاخت و تاز غرب نجات پیدا کرده، اتفاقی است که در مکتب حاج شیخ عبدالکریم حائری(ره) رخ داده است.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
قال الله سبحانه وتعالی: [إنما یخشى الله من عباده العلماء إن الله عزیز غفور]
برگزاری این همایش که به‌منظور تکریم از مقام علمی شیخ مؤسس و استاد الاساتید حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی«قد‌س‌الله نفسه‌الزکیه» و زعامت این عالم عالی‌مقام بر حوزه علمیه اراک و همزمان با نودمین سال رحلت آن فقیه بلندپایه تشکیل گردیده است، موجب مسرت و ان‌شاءالله مایه خیر و برکت خواهد بود.
ضمن قدردانی از متصدیان و دست‌اندرکاران محترم و شما شرکت‌کنندگان گرامی در این کنگره، سه نکته را به اختصار در این مجال کوتاه عرضه می‌دارم:
یکم: شخصیت مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی(رض)حقاً و انصافاً، شخصیتی جامع «علم و عمل و عقل» بود و سرّ توفیقات بزرگ این عالم عامل عاقل، در طی دوره زعامت حوزه علمیه اراک و سپس حوزه علمیه قم و در کوران حوادث گوناگون، همین جامعیت شخصیت بی‌نظیر ایشان است: «ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء والله ذوالفضل العظیم».
این فقیه برجسته از حیث مقام علمی، علاوه بر درک محضر اعاظم عالی‌قدر حوزه‌های علمیه کربلای معلی و سامراء و نجف اشرف، نظیر؛ حضرات آیات‌الله العظام: فاضل اردکانی، میرزای بزرگ شیرازی، سیدمحمد فشارکی، میرزا محمدتقی شیرازی، آخوند خراسانی و سید محمدکاظم طباطبایی(قد)، خود نیز در سعی و مجاهدت علمی، دارای مرتبه‌ای ممتاز بودند و اگرچه به‌سبب مسئولیت‌های فراوان و حوادث و سوانح گوناگون، تألیفات پرشماری از قلم شریف آن عالم فرزانه صادر نگشته؛ ولی کتاب شریف «درر الفوائد» این فقیه اصولی بزرگ، در میان کتب دانش اصول فقه، همچون درّ گران‌بهایی می‌درخشد و کتابی است که در عین اختصار، بسیار مفید و کاربردی است و همواره مورد توجه فقهاء و اصولیان پس از ایشان و از جمله استاد عظیم‌الشأن ما، سیدالطائفه، حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی(رض)بوده است.
از سوی دیگر شاگردان بزرگ و بی‌نظیری که در مکتب علمی این استاد عالی‌مقام در حوزه‌های علمیه کربلا و اراک و قم تربیت یافته‌اند و هر یک حقاً آیتی از آیات الهی بوده‌اند، به‌روشنی دلالت بر عظمت مقام علمی آیت‌الله‌العظمی حائری(قد) دارد.
در جنب این مرتبت علمی و دانشی، مقام قدس و تقوا و زهد و معنویت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی(قد) تا بدانجاست که همه شاگردان عظیم‌القدر ایشان و نیز سایر اعاظم معاصر آن آیت تقوا و آن تندیس اخلاص، تحت تأثیر پارسایی و زهد و حسن خلق و بردباری ایشان بوده‌اند و بر عظمت روحی و معنوی استاد بزرگ و بزرگوار خود، شهادت داده‌اند.
در کنار این دو مرتبت علمی و عملی، مرتبت عقلی و فکری و درایت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی نیز، انصافاً حیرت‌انگیز است.
مقام فطانت و کیاست ایشان، مصداق بارز سخن بلند امیر بیان، امیرالمؤمنین علی(س) است که: «المؤمن هو الکیس الفطن»؛ و اگر این فرزانگی و حکمت عقلانی در منظومه شخصیتی این فرزانه روزگار نبود، ایشان قطعاً در زعامت و مسئولیت‌های خطیر خود تا بدین پایه، برخوردار از تأیید و تسدید و توفیق نمی‌شدند.
آری، بی‌شک این جامعیت علمی و عملی و عقلی شیخ بزرگوار(قد) ، شخصیتی کاملاً ممتاز و برجسته از ایشان ساخته و پرداخته بود که در تاریخ مشعشع حوزه‌های علمیه، مایه عزت و سربلندی و افتخار و اعتزاز اسلام و مسلمین گردیده است.
دوم: حضور پرخیر و برکت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی در اراک در طی دو نوبت خصوصاً در نوبت دوم، مایه عظمت و ارتقای حوزه علمیه اراک گردید و فضلاء و بزرگان آن روزگار از گوشه و کنار، با هدایت و حمایت آن عالم جلیل و مدبر، جذب این حوزه پر رونق شدند و حوزه علمیه اراک در آن دوره، اعاظمی همچون حضرات آیات‌الله العظام سید محمدتقی خوانساری، سیداحمد خوانساری، سید محمدرضا گلپایگانی، شیخ محمدعلی اراکی و بالأخره شخصیت دوران‌ساز ما یعنی استاد عظیم‌الشأن، حضرت امام خمینی(قد) را در دامان خود و در تحت تربیت شیخ عالی‌مقام پرورش داد؛ و حتی ایشان پس از رحلت جناب صاحب عروه، دعوت محقق طباطبایی«اعلی‌الله‌مقامه» در نجف اشرف را برای بازگشت به عتبات و عهده‌دار شدن مرجعیت عامه نپذیرفته و در پاسخ این دعوت‌ها و حتی در پاسخ به نامه استاد بزرگ خود آیت‌الله‌العظمی میرزا محمدتقی شیرازی«طاب‌ثراه»، اقامت در ایران و حوزه علمیه اراک را وظیفه خود تلقی فرموده و با آن درک والای بی‌نظیر خود، از قرار گرفتن ایران و ایرانیان در آن دوره در مسیر تباهی و انحطاط فکری اظهار نگرانی می‌کند و با موقعیت‌شناسی و مسئولیت‌پذیری، وظیفه خود را استمرار و حضور در حوزه علمیه اراک تشخیص می‌دهد و بدین ترتیب با عظمت یافتن این حوزه، طولی نکشید که حوزه علمیه اراک، مادر حوزه علمیه مقدسه قم شد. «والبلد الطیب یخرج نباته بإذن ربه».
سوم: و اما هجرت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی(رض)به قم، عش آل‌محمد«صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین» و تأسیس حوزه علمیه قم: این هجرت مقدس نظیر هجرت تاریخی شیخ الطائفة الامامیة، حضرت شیخ طوسی«اعلی‌الله‌مقامه» از بغداد به نجف اشرف بود که مایه تأسیس حوزه علمیه مقدسه نجف اشرف گردید.
با اقامت شیخ مؤسس در قم، اعاظم شاگردان ایشان نیز، از حوزه علمیه اراک به حوزه علمیه قم منتقل گردیده و در کنار شاگردان دیگر آن استاد عالی‌قدر نظیر آیات عظام سید صدرالدین صدر، میر سیدعلی یثربی، سیداحمد زنجانی، ملاعلی معصومی همدانی، سیدابوالحسن رفیعی قزوینی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدرضا بهاء‌الدینی، شیح محمدجواد انصاری همدانی، میرزا‌هاشم آملی و استاد عظیم‌الشأن ما، داماد شیخ مؤسس آیت‌الله‌العظمی سیدمحمد محقق داماد و سایر اعاظم«قدس‌الله‌اسرارهم»، رونق‌افزای حوزه علمیه قم گردیده و هر یک از آنان، بعداً از ستارگان درخشان آسمان علم و فقاهت و مرجعیت و حکمت و معرفت گردیدند و راه نورانی استاد جلیل خود را استمرار بخشیدند.
آیت‌الله مؤسس پس از هجرت به قم، مهم‌ترین مسئولیت خود را در مدیریت و زعامت این حوزه مقدسه و تثبیت و تحکیم و پیشرفت آن می‌دانست و از این جهت، با درک و تشخیص حکیمانه خود، حوزه علمیه قم را از کنار بحران‌ها و حوداث بزرگ آن دوره، نظیر حاکمیت ننگین و استبدادی پهلوی اول، جنگ جهانی و تبعید مراجع عظام نجف به ایران در جریان رویارویی با دولت استعمارگر انگلیس، به سلامت عبور داد و با کیاست و فطانت بی‌نظیر خود و پرهیز از سیاست‌زدگی، این حوزه تازه رونق‌گرفته را از گزند سوانح دوران حفظ کرده و آن را تحکیم نمود و حوزه علمیه قم را تبدیل به یک مکتب فکری و علمی شاخص در عداد مکتب نجف، مکتب سامرا، مکتب اصفهان، مکتب خراسان و نظایر آن گردانید.
شهر مقدس قم گرچه از دیرباز و حتی از عهد ائمه معصومین(ع) و در مقاطع گوناگون حوزه علمی با اهمیتی داشته است؛ اما در دوره شیخ مؤسس، از اعتبار و شکوفایی و رونق بی‌نظیری برخودار گردید و در ردیف یکی از چند حوزه علمیه درجه اول جهان تشیع قرار گرفت.
و البته مرحوم آیت‌الله‌العظمی حائری(قد) در این دوره، فقط و صرفاً به مسئولیت زعامت حوزه علمیه قم همت نگماشت؛ بلکه در کنار آن، ارتقای فرهنگ و اجتماع شهر قم را نیز، وجهه همت خود قرار داده و به موضوع مهم رفاه مردم و امور اجتماعی و خیریه و احتیاجات بلد و اهل بلد نیز، پرداخته و از تأسیس بیمارستان و کارخانه و تأمین برق گرفته تا ساخت مسکن برای بی‌پناهان و احداث قبرستان عمومی در شهر مقدس قم، اقدامات ماندگار و باقیات الصالحاتی را به یادگار نهادند که هنوز هم در این دیار مقدس، باقی و موجب خیر و برکت بوده است و ریشه در همان درک والای شیخ مؤسس از واقعیات اجتماعی و توجه به نیازهای جامعه و ضرورت برقراری رفاه و آبادانی برای مردم دارد.
درود و سلام و رحمت و رضوان خداوند بر روح مطهر این عالم عامل فرزانه دوران که برکات وجودی‌اش به‌لطف خداوند و عنایت اولیای الهی(ع) خصوصاً حضرت سید‌الشهداء«ارواحنا‌فداه» چنان فراگیر بوده است که پایانی ندارد.
از خداوند تعالی علو درجات شیخ بزرگوار مؤسس و استمرار سیره و مسیر تابناک ایشان را مسألت کرده و بار دیگر از همه متصدیان برگزاری این همایش، خصوصاً از نماینده محترم ولی‌فقیه و امام جمعه معزز اراک«دامت‌برکاته» که با اهتمام عالیه خود این کنگره را سامان و ترتیب داده‌اند، صمیمانه تشکر و قدردانی نموده و عزت و سعادت همگان را خواستارم.
والسلام علیه وعلیکم ورحمة‌الله وبرکاته.
حسین المظاهرى- 2 / ربیع‌الثانی / ١٤٤5- 26 / مهرماه / ١٤٠2
آثار و برکات مرحوم حائری چراغ راهی برای طلاب و روحانیون است
به گزارش خبرگزاری حوزه از اراک، آیت‌الله دری نجف‌آبادی نماینده ولی‌فقیه در استان مرکزی، در پیش‌کنگره بزرگداشت آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری اظهار کرد: رسالت حوزه علمیه، تعلیم و تربیت جوامع اصلی، مقابله با ظلم و استبداد، ارائه اسلام ناب محمدی(ص)، مجاهدت در راه اخلاق در جهان و پیشرفت و اقتدار مسلمانان است.
وی تصریح کرد: مدرسه علمیه امام خمینی(قد) اراک از اولین مدارس علمیه کشور و در واقع مادر حوزه علمیه قم محسوب می‌شود که علما و بزرگان بسیاری را این حوزه علوم اسلامی، تربیت و به جامعه معرفی کرده که در حال حاضر، آثار و برکات آنها چراغ راه افراد مختلف جامعه به‌خصوص روحانیت است.
وی با اشاره به برگزاری این پیش‌کنگره در اراک، خاطرنشان کرد: کنگره اصلی این عالم دینی، امسال در قم برگزار می‌شود.
تربیت شاگردانی همچون امام (قد) افتخار حاج شیخ عبدالکریم حائری است
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم فرحانی، عضو مجلس خبرگان رهبری نیز، در این پیش‌کنگره گفت: توسعه حوزه‌های علمیه و رشته‌های تخصصی، راه تمدن‌سازی دینی است و لاغیر.
دبیر کنگره یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم بیان کرد: مادر انقلاب اسلامی حوزه‌ای است که حاج شیخ عبدالکریم حائری آن را تأسیس کرد و افتخار این عالم بزرگ، تربیت شاگردانی همچون امام راحل(قد) است و افتخار امام(قد) هم، تربیت شاگردانی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی و مقام معظم رهبری است.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب، حوزه‌های علمیه را مادر انقلاب اسلامی و حوزه علمیه اراک را، مادر حوزه علمیه قم معرفی نموده‌اند و بر همین اساس، نقش حوزه‌های علمیه در تمدن‌سازی اسلامی، باید بیش از پیش برجسته‌سازی شود.
آثار حوزه علمیه قم در جهان قابل مشاهده است
حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز در این پیش‌کنگره بیان کرد: زندگی حاج شیخ عبدالکریم حائری، مملو از یک حیات طیبه و مظهر اخلاق و صاحب حکمت بود و عقل و علم را ترکیب کرده و تحولات زیادی در ابعاد مختلف ایجاد نمود.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی تصریح کرد: حوزه علمیه قم، یک مکتب الهی و آثار آن قابل مشاهده است و مکتب قم، اسلام ناب را به جهان ارائه کرد.
وی با اشاره به حوادث اخیر غزه، اظهار کرد: اتفاق بزرگی در سطح جهانی در حال شکل‌گیری است. امام خمینی(قد) و مقام معظم رهبری اجازه ندادند، داستان فلسطین و مبارزه آنان تمام شود؛ زیرا فقط، فلسطین نیست؛ بلکه تسلط بر خاورمیانه است که اسرائیل نقشه آن را کشیده است.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی افزود: جمهوری اسلامی ایران، به‌برکت مکتب قم این تحول بزرگ فلسطین را در صحنه بین‌المللی ایجاد کرده است و این مکتب، نقش تعیین‌کننده‌ای در جایگاه اسلام شیعی و اهل‌بیت(ع) دارد و امروز اگر ایران از تاخت و تاز غرب نجات پیدا کرده، اتفاقی است که در مکتب حاج شیخ عبدالکریم حائری(ره) رخ داده است.