آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی
کسانی که چنین جنگ‌‌های نابرابری راه می‌اندازند از حیوان پست‌ترند
این مرجع تقلید گفتند: کرامت انسانی است که می‌تواند جهان را اداره کند. دین اسلام اجازه جنگ و کشتار را به هیچ کسی نمی‌دهد و کسانی که چنین جنگ‌‌های نابرابری را راه می‌اندازند از حیوان پست‌تر هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی علوم وحیانی اسراء، جمعی از اعضای شورای علمی کتاب شیعه به روایت علامه جوادی، 25 مهر با حضور در بیت آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، با ایشان دیدار و گفت‌وگو کردند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در این دیدار بیان کردند: تنظیم کتاب، گاهی اثر علمی دارد؛ مثل کارهای حوزه و دانشگاه که یک خدمت علمی است؛ ولی یک وقت در شرایط کنونی هستیم که دنیا در لبه پرتگاه جنگ جهانی سوم است. این کشتارهای بی‌رحمانه در فلسطین، این کودک‌کشی در غزه و امثال آن، که در این موارد، تنها علم مشکل را حل نمی‌کند.
ایشان بیان کردند: انسان دارای دو بعد است و اینکه می‌گوییم برتر از فرشته هست؛ یعنی قوی‌تر از فرشته است؛ چراکه دستگاه علمی فرشته از دستگاه عملی او جدا نیست؛ هرچه می‌داند، همان را عمل می‌کند؛ اما انسان آنقدر مقتدر است که دستگاه علمی او از دستگاه عملی او جداست؛ یعنی می‌تواند چیزی را که صد درصد علم دارد، روی آن پا بگذارد و عمل نکند! رازش این است که دستگاه علم و اندیشه و جزم، کاملاً با دستگاه عمل و اراده و عزم جداست.
این مرجع تقلید تصریح کردند: در حوزه تا حدودی بین طلب و اراده بحث شده و اما بحث عزم و جزم کجا، این مباحث کجا! ما تا خودمان را نشناسیم، نه می‌توانیم زندگی کنیم و نه می‌توانیم، جامعه را اداره کنیم! الآن جامعه جهانی در لبه پرتگاه است؛ نشانه آن هم همین جریان غزه و کودک‌کشی‌‌هایی است که دارد انجام می‌شود. سرش این است که شما هرچه در حوزه و دانشگاه تلاش و کوشش کنید، سطح علم و دانش و جزم را می‌توانید بالا ببرید. ولی بالابردن سطح عزم، دست حوزه و دانشگاه نیست؛ بلکه سطح عزم دست مسجد و نماز شب و دعا و نیایش است!
ایشان گفتند: همان‌طور که گوش و چشم انسان از همدیگر جداست و احتمال دارد، کسی ببیند؛ ولی نشنود و بالعکس، دستگاه عزم و جزم نیز، صد درصد از همدیگر جداست؛ لذا اگر دستگاه جزم و دستگاه عزم را نشناسیم که کجایی هست، هرگز نمی‌توانیم، خود را اصلاح کنیم. به ما گفته‌اند خود را اصلاح کنید. انبیاء و اولیاء آمده‌اند و به ما توصیه کرده‌اند که تهذیب نفس و تزکیه داشته باشید؛ اما ما باید بدانیم که چگونه این علم را به عمل برسانیم، باید بدانیم که چگونه کسی که صد درصد می‌داند، حق با کیست؛ ولی در عین حال روی حق پا می‌گذارد را اصلاح کنیم!
معظم‌له سپس به اهمیت علم کلام اشاره و بیان کردند: این مباحث در علم کلام بحث می‌شود که جای آن در حوزه‌‌ها خالی است؛ در حوزه مباحث فقه و اصول هست و اساتید بزرگی نیز تربیت کرده است؛ اما مباحث کلامی و فلسفی در حوزه‌‌ها کم است. ما وقتی می‌توانیم، حرف جهانی بزنیم که جهانی فکر کنیم و جهانی کتاب بنویسیم؛ ولی با موعظه و اخلاق به‌تنهایی، کار جهانی پیش نمی‌رود. قرآن گفته انسان را خدا آفرید و خدا نیز معرفی کرد که کجا جای جزم و کجا جای عزم است و کجا سلطان نفس نشسته که می‌تواند، جزم و عزم را با هم هماهنگ کند؛ اینها مباحث کلامی است که باید بحث شود. جای این کار در حوزه خالی است.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی همچنین ابراز کردند: خداوند در قرآن کریم، از کرامت انسان صحبت می‌کند و کرامت انسانی است که می‌تواند جهان را اداره کند. دین اسلام اجازه جنگ و کشتار را به هیچ‌کسی نمی‌دهد و کسانی که چنین جنگ‌‌های نابرابری را راه می‌اندازند، ]کالآنعام بل هم أضل[ هستند؛ اینها از حیوان پست‌تر هستند.
معظم‌له ضمن تقدیر از زحمات این گروه برای تدوین کتاب معرفی شیعه خاطرنشان کردند: برای تدوین کتاب، اول خطوط کلی مشخص شود، منبع اصلی، آیات و روایات معتبر باشد. در فصل اول، آیات محکمه مربوط به اعتقادات و معارف را شناسایی کنید، آیات متشابه را شناسایی کنید، ارجاع متشابهات به محکمات را خوب تبیین کنید و سپس جمع‌بندی پایانی را داشته باشید. در فصل دوم، همین کارها درباره روایات انجام شود؛ روایات نیز محکمات و متشابهات دارد که باید شناسایی شود و فصل سوم که مسئله عقل است که در اینجا نیز، باید محکمات عقلی مشخص شود، متشابهات و موهومات و عقل‌نماها مشخص شود، عقل محکم را محیط بر عقل‌نماها قرار دهید و سپس جمع‌بندی داشته باشید.
ایشان بیان کردند: عقل کم‌بها نیست؛ عقل آنقدر بها دارد، آنقدر قوی و غنی و مقتدر هست که می‌تواند، در برابر خدا بایستد. عقل اگر عقل باشد، استدلال داشته باشد، می‌تواند در مقابل خدا احتجاج کند؛ اما عقل چراغ خوبی است؛ مثل آفتاب و اگر صراط نباشد، با آفتاب هیچ‌کس به مقصد نمی‌رسد! بشر هر چه درس بخواند، چراغش قوی‌تر می‌شود و اگر صراط نباشد، هیچ فایده‌ای به حالش نخواهد داشت و صراط، انسان کامل است؛ پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع)، صراط هستند که قول و فعل آنها حجت است، سنت و سیره آنها حجت است و عقل باید این را ببیند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در این دیدار بیان کردند: تنظیم کتاب، گاهی اثر علمی دارد؛ مثل کارهای حوزه و دانشگاه که یک خدمت علمی است؛ ولی یک وقت در شرایط کنونی هستیم که دنیا در لبه پرتگاه جنگ جهانی سوم است. این کشتارهای بی‌رحمانه در فلسطین، این کودک‌کشی در غزه و امثال آن، که در این موارد، تنها علم مشکل را حل نمی‌کند.
ایشان بیان کردند: انسان دارای دو بعد است و اینکه می‌گوییم برتر از فرشته هست؛ یعنی قوی‌تر از فرشته است؛ چراکه دستگاه علمی فرشته از دستگاه عملی او جدا نیست؛ هرچه می‌داند، همان را عمل می‌کند؛ اما انسان آنقدر مقتدر است که دستگاه علمی او از دستگاه عملی او جداست؛ یعنی می‌تواند چیزی را که صد درصد علم دارد، روی آن پا بگذارد و عمل نکند! رازش این است که دستگاه علم و اندیشه و جزم، کاملاً با دستگاه عمل و اراده و عزم جداست.
این مرجع تقلید تصریح کردند: در حوزه تا حدودی بین طلب و اراده بحث شده و اما بحث عزم و جزم کجا، این مباحث کجا! ما تا خودمان را نشناسیم، نه می‌توانیم زندگی کنیم و نه می‌توانیم، جامعه را اداره کنیم! الآن جامعه جهانی در لبه پرتگاه است؛ نشانه آن هم همین جریان غزه و کودک‌کشی‌‌هایی است که دارد انجام می‌شود. سرش این است که شما هرچه در حوزه و دانشگاه تلاش و کوشش کنید، سطح علم و دانش و جزم را می‌توانید بالا ببرید. ولی بالابردن سطح عزم، دست حوزه و دانشگاه نیست؛ بلکه سطح عزم دست مسجد و نماز شب و دعا و نیایش است!
ایشان گفتند: همان‌طور که گوش و چشم انسان از همدیگر جداست و احتمال دارد، کسی ببیند؛ ولی نشنود و بالعکس، دستگاه عزم و جزم نیز، صد درصد از همدیگر جداست؛ لذا اگر دستگاه جزم و دستگاه عزم را نشناسیم که کجایی هست، هرگز نمی‌توانیم، خود را اصلاح کنیم. به ما گفته‌اند خود را اصلاح کنید. انبیاء و اولیاء آمده‌اند و به ما توصیه کرده‌اند که تهذیب نفس و تزکیه داشته باشید؛ اما ما باید بدانیم که چگونه این علم را به عمل برسانیم، باید بدانیم که چگونه کسی که صد درصد می‌داند، حق با کیست؛ ولی در عین حال روی حق پا می‌گذارد را اصلاح کنیم!
معظم‌له سپس به اهمیت علم کلام اشاره و بیان کردند: این مباحث در علم کلام بحث می‌شود که جای آن در حوزه‌‌ها خالی است؛ در حوزه مباحث فقه و اصول هست و اساتید بزرگی نیز تربیت کرده است؛ اما مباحث کلامی و فلسفی در حوزه‌‌ها کم است. ما وقتی می‌توانیم، حرف جهانی بزنیم که جهانی فکر کنیم و جهانی کتاب بنویسیم؛ ولی با موعظه و اخلاق به‌تنهایی، کار جهانی پیش نمی‌رود. قرآن گفته انسان را خدا آفرید و خدا نیز معرفی کرد که کجا جای جزم و کجا جای عزم است و کجا سلطان نفس نشسته که می‌تواند، جزم و عزم را با هم هماهنگ کند؛ اینها مباحث کلامی است که باید بحث شود. جای این کار در حوزه خالی است.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی همچنین ابراز کردند: خداوند در قرآن کریم، از کرامت انسان صحبت می‌کند و کرامت انسانی است که می‌تواند جهان را اداره کند. دین اسلام اجازه جنگ و کشتار را به هیچ‌کسی نمی‌دهد و کسانی که چنین جنگ‌‌های نابرابری را راه می‌اندازند، ]کالآنعام بل هم أضل[ هستند؛ اینها از حیوان پست‌تر هستند.
معظم‌له ضمن تقدیر از زحمات این گروه برای تدوین کتاب معرفی شیعه خاطرنشان کردند: برای تدوین کتاب، اول خطوط کلی مشخص شود، منبع اصلی، آیات و روایات معتبر باشد. در فصل اول، آیات محکمه مربوط به اعتقادات و معارف را شناسایی کنید، آیات متشابه را شناسایی کنید، ارجاع متشابهات به محکمات را خوب تبیین کنید و سپس جمع‌بندی پایانی را داشته باشید. در فصل دوم، همین کارها درباره روایات انجام شود؛ روایات نیز محکمات و متشابهات دارد که باید شناسایی شود و فصل سوم که مسئله عقل است که در اینجا نیز، باید محکمات عقلی مشخص شود، متشابهات و موهومات و عقل‌نماها مشخص شود، عقل محکم را محیط بر عقل‌نماها قرار دهید و سپس جمع‌بندی داشته باشید.
ایشان بیان کردند: عقل کم‌بها نیست؛ عقل آنقدر بها دارد، آنقدر قوی و غنی و مقتدر هست که می‌تواند، در برابر خدا بایستد. عقل اگر عقل باشد، استدلال داشته باشد، می‌تواند در مقابل خدا احتجاج کند؛ اما عقل چراغ خوبی است؛ مثل آفتاب و اگر صراط نباشد، با آفتاب هیچ‌کس به مقصد نمی‌رسد! بشر هر چه درس بخواند، چراغش قوی‌تر می‌شود و اگر صراط نباشد، هیچ فایده‌ای به حالش نخواهد داشت و صراط، انسان کامل است؛ پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع)، صراط هستند که قول و فعل آنها حجت است، سنت و سیره آنها حجت است و عقل باید این را ببیند.