آیتاللهالعظمی جوادی آملی
قناعت، یک نوع فضیلت است؛ولی فقر فضیلت نیست
این مرجع تقلید با بیان اینکه فقر مالی، محبوب خاندان عصمت و طهارت(ع) نیست، محبوب هیچکس نیست؛ بلکه خود فقر یک رذیلت است، اظهار کردند: فقر فضیلتی نیست که شیعیان برای آن آماده باشند؛ هرچند گاهی امتحان الهی است؛ مانند شعب ابیطالب که پیرو اهلبیت(ع) باید برای حفظ دین، امتحان الهی را تحمل کند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی علوم وحیانی اسراء، حضرت آیتالله جوادی آملی، 19 مرداد در جلسه درس اخلاق هفتگی خود که در ادامه مبحث شرح نهجالبلاغه ـ حکمت 112 ـ بهصورت مجازی برگزار شد، بیان کردند: وجود مبارک امیرالمومنین(ع) در این کلمه حکیمانه خود که در نهجالبلاغه آمده است، میفرماید: «من أحبنا أهل البیت، فلیستعد للفقر جلباباً» اگر کسی دوست ما خاندان عصمت و طهارت هست، جامهای از فقر برای خود انتخاب کند، آماده باشد که چنین جامهای بر تن او پوشانده میشود. این ترجمه این کلام است؛ اما منظور از این فقر، استعداد و جلباب چیست، باید روشن شود.
ایشان ادامه دادند: فقر مالی، محبوب این خاندان نیست، محبوب هیچکس نیست؛ بلکه خود فقر یک رذیلت است؛ کلامی از مولا امیرالمؤمنین(ع) است که میفرماید: «ما ضرب الله العباد بسوط أوجع من الفقر»؛ خدا هیچ تازیانهای دردناکتر از تازیانه فقر به یک ملت یا یک فرد نزد؛ هیچ ملتی و گروهی تازیانهای دردناکتر از فقر نچشیده است؛ زیرا دردهای دیگر فقط مشکلات ظاهری و جسمانی دارد؛ اما فقر علاوه بر مشکلات جسمی، آن رنج و تألم روحی را هم بههمراه دارد.
حضرت آیتالله جوادی آملی اظهار کردند: بنابراین فقر فضیلتی نیست که شیعیان برای آن آماده باشند؛ هر چند گاهی امتحان الهی است؛ مانند شعب ابیطالب که پیرو اهلبیت(ع) باید برای حفظ دین، امتحان الهی را تحمل کند و لذا همواره باید شیعیان دستشان به سمت آسمان بلند باشد؛ چراکه [وفی السماء رزقکم وما توعدون]؛ روزی انسان و همه وعدههای دادهشده در آسمان است. به ما گفتند: راز اینکه وقتی میخواهید دعا کنید، گفته شده، دست به آسمان بلند کنید! این است که رزق در آسمان است؛ هم روزی ظاهری و و هم روزی معنوی از سماء بر انسان نازل میشود که همواره باید به این مطلب توجه داشت.
معظمله اظهار کردند: لطایف زبان عربی زیاد است. ما در فارسی به کسی که وضع مالیاش خوب نیست، گدا میگوییم؛ اما قرآن میگوید: فقیر؛ فقیر یعنی کسی که ستون فقراتش شکسته است و قدرت قیام ندارد؛ خداوند در قرآن میفرماید: [لا تؤتوا السفهاء أموالکم التی جعلالله لکم قیاماً]؛ ملت اگر بخواهد بایستد، باید جیبش پر باشد، کیفش پر باشد. ملتی که جیبش خالی است، کیفش خالی است، ایستاده نیست. این افتاده است. این گدا نیست. این فقیر است؛ فقیر یعنی[کسی که] ستون فقراتش شکسته است.
ایشان بیان کردند: گاهی هم فقر در اثر تنبلی، بیکاری و ضعف مدیریت، بر یک فرد یا جمعیتی تحمیل شده است. این عذاب الهی است و این فقر، امری نیست که شیعه باید آن را تحمل کند؛ لذا وقتی افرادی به محضر پیامبر گرامی اسلام(ص) معرفی میشدند که کاری و شغلی نداشتند، از چشم حضرت میافتادند؛ چراکه انسان بیکار در چشم اهلبیت(س)، خوار است!
معظمله اظهار کردند: بنابراین فقر مالی و مادی فضیلتی نیست که اگر کسی اهل ولایت شد، آماده فقر باشد؛ مگر اینکه منظور فقر الیالله باشد که بهترین فضیلت و عالیترین نعمت است؛ اینکه انسان احساس کند، نیازمند خدای سبحان است و سلامت و صحت خود را از آفریدگار خود بداند.
این مرجع تقلید در پایان گفتند: حیات طیبه در قناعت است؛ قناعت، یک نوع فضیلت است؛ ولی فقر فضیلت نیست.