حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی
از تغییرات ذائقه‌ای که در جامعه رخ داده، به‌نفع سبک زندگی استفاده کنیم
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: برخی می‌خواهند با تغییراتی که در جامعه رخ داده، بجنگند؛ اما باید بپذیریم و بشناسیم و از این تغییر ذائقه، به‌نفع سبک زندگی استفاده کنیم.
به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد مقدس، حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی، 28اردیبهشت در مراسم اختتامیه چهارمین جشنواره ملی کتاب سال سبک زندگی که در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، با اشاره به سبک زندگی و چالش‌های پیشرو، اظهار کرد: مسئله سبک زندگی امروز دو وجه دارد: یکی وجه نرم‌افزارانه و درونی و دیگری وجه کنشی، رفتاری و بیرونی، کسی که بخواهد، سبک زندگی اسلامی یا غربی را انتخاب کند، یکی از این بخش‌ها را انتخاب می‌کند.
وی افزود: در جنبه نرم‌افزارانه، شبکه باورها، علایق و جهت‌گیری‌هاست و وجه بیرونی، مربوط به کنش‌ها، رفتارها و انتخاب‌هاست؛ در واقع آنچه وجه بیرونی سبک زندگی را تشکیل می‌دهد، مظاهر رفتاری تابع، نتیجه و تحت تأثیر وجه نرم‌افزارانه است.
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با اشاره به اینکه لازم است، کسانی که مروج تبلیغ و تثبیت یک سبک زندگی هستند، مرکز ثقل و کانون تلاش آن‌ها، معطوف به درون آدم‌ها باشد، تصریح کرد: تلاش نظام شناختی باورها، شکل دادن آدم‌هاست که اگر این اتفاق بیفتد، در کنشگری، رفتارها و نمادهای که در اختیار زندگی است، تأثیرگذار خواهد بود.
وی یادآور شد: کسانی که می‌خواهند، در عرصه سبک زندگی اسلامی تلاش کنند، باید به دو نگاه نرم‌افزارانه که معطوف به درون آدم‌هاست و دیگری تلاش‌های رفتارسازی که به روابط بیرونی آدم‌هاست، توجه داشته باشند.
چالش‌های سبک زندگی اسلامیحجت‌الاسلام والمسلمین واعظی، با اشاره به اینکه امروزه تلاشگران عرصه سبک زندگی، با چالش‌هایی زیادی مواجه هستند، خاطرنشان کرد: مراد از چالش، آن اتفاقات، تغییرات و تحولاتی است که در بستر جامعه اتفاق افتاده، که امر تثبیت، ترویج و در واقع گسترش سبک زندگی را با مانع مواجه می‌کند.
وی با بیان اینکه در رابطه با تغییراتی که در پهنه جامعه و فرهنگ عمومی اتفاق افتاده، یک نگاه افراطی و تفریطی وجود دارد، حال این سؤال مطرح می‌شود که کنشگران سبک زندگی اسلامی و نهادهای دینی، فعالیت‌های خودشان را چگونه تنظیم کنند؟ در این بین لازم است، فعالان این عرصه بر هوشمندی محیطی و مخاطب‌شناسی خودشان بیفزایند و با رفتار منعطف، محتوای مؤثر ارائه دهند.
وی یادآور شد: برخی از چالش‌های فعلی مربوط به تغییرات و تحولات جامعه است و برخی دیگر، مربوط به عرصه جهانی است. بعضی از رفتارها جنبه عمومی پیدا کرده و برخی، فقط در حوزه فرهنگ است.
اولین چالش، شکاف نسلی در سبک زندگی امروز استرئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، اولین چالش را شکاف نسلی به‌شکل کل‌گرایانه بیان کرد و گفت: هرچقدر نسل جوان‌تر می‌شود، نقاط مشترک با نسل‌های قبلی کاهش پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه، با نسل جوانی روبه‌رو هستیم که به‌لحاظ نوع نگاهشان به زندگی، شبکه باورها، ارزش‌ها و منطق زبانی متفاوت است، خاطرنشان کرد: از ویژگی‌های این نسل است که نوع نگاهشان به مسائل، نوع انتظارات و توقع به ابعاد مختلف فردی و جمعی متفاوت است و لذا اگر بخواهیم این نسل را بشناسیم، لازمه آن، شناخت درک مفاهیم و منطق تأثیرگذار است.
رواج سلبریتی‌زدگی، چالش عام و جهانی استحجت‌الاسلام والمسلمین واعظی، با اشاره به اینکه نهادهای فرهنگی و دینی، خود را با شرایط فعلی، در مقابل این مسائل قرار ندهند، تأکید کرد: در بخش‌های مختلف باید تلاش کنیم، ارتباط مؤثر برقرار کنیم؛ کم‌فروغی نخبگانی و رواج سلبریتی‌زدگی چالش عام و جهانی است.
این استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه ذائقه فرهنگی جامعه تغییر کرده است، اظهار کرد: امروز در جامعه شاهد گسترش فرهنگ دیداری و شنیداری هستیم؛ رغبتی که برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی شنیداری و دیداری وجود دارد؛ این مسئله، تغییر عادت را نشان می‌دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی با اشاره به اینکه چالش امروز نهادهای فرهنگی این است که کنشگران سبک زندگی اسلامی باید تهیه تولیدات مؤثر در عرصه شنیداری و دیداری داشته باشند، اضافه کرد: در حال حاضر در دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهش‌هایی در حال انجام است و با استفاده از ظرفیت هنر و تهیه فیلم‌نامه‌ها، تلاش می‌کنیم که آمادگی لازم در مقابل چالش‌های فعلی را داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر جامعه نسبت به ارائه سنتی محتوای دینی، ارائه محتوای مربوط به دفاع از ارزش‌های انقلاب، دچار زدگی شده، تغییر ذائقه پیداکرده و دوست دارد، متفاوت باشد، ادبیات دیگری داشته باشد و لذا لازم است، در قالب شکل‌های متعارف با ایجاد تنوع محتوای دینی و سبک زندگی اسلامی به جامعه ارائه شود. برخی می‌خواهند، با تغییراتی که در جامعه رخ داده، بجنگند؛ اما باید بپذیریم و بشناسیم و از این تغییر ذائقه به‌نفع سبک زندگی استفاده کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی به چالش سیاست‌زدگی فرهنگ اشاره کرد و گفت: در عرصه فرهنگ سبک زندگی اسلامی، برخی بیش از حد به اهرم قدرت و اهرم نهادگرایی اهتمام می‌ورزند؛ در‌حالی‌که در عرصه فرهنگ باید از مولدان فرهنگی استفاده کرد.
وی ابراز کرد: نویسنده، محقق فیلم‌ساز، هنرمند، عالم و هرکسی که در عرصه فرهنگی کار می‌کند، این نهادها مولد فرهنگی هستند و در مقابل نهادهای حاکمیتی، وظیفه حمایتی و صیانتی در عرصه فرهنگی دارند.
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم عنوان کرد: باید در عرصه فرهنگ، وظایف نهادهای حاکمیتی کم و میدان بیشتری به مولدان فرهنگی داده شود.
وی در پایان با اشاره به چالش فضای مجازی و کنشگری در این عرصه، اظهار کرد: نباید فضای مجازی را محدود به فعالیت فرهنگی کرد. فعالان فرهنگی، مذهبی و کنشگران سبک زندگی، باید در فضای مجازی حضور داشته باشند و مراقب باشیم، در این فضا بی‌برنامه و منفعل عمل نشود. ضروری است، با حس مسئولیت و تعهد در فضای مجاری کار کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، دبیر چهارمین جشنواره ملی کتاب سال سبک زندگی هم، در این همایش اظهار کرد: دبیرخانه جشنواره، پس از رصد نزدیک به ۶ هزار اثر منتشر‌شده در حوزه سبک زندگی، ۴۰۰ اثر را بر اساس محورهای اعلام‌شده، انتخاب کرد.
وی ادامه داد: پس از بررسی اولیه ۹۴ اثر شایسته داوری انتخاب شدند که با ارزیابی نهایی آثار برگزیده توسط کمیته علمی جشنواره، ۱۰ اثر برگزیده و شایسته تقدیر انتخاب شدند.
دبیر چهارمین جشنواره ملی کتاب سال سبک زندگی، درباره موضوعات این جشنواره، یادآور شد: خانواده و جنسیت، مبانی و مفاهیم، رسانه و فضای مجازی، تولید و مصرف فرهنگی، الگوها، اسوه‌ها و آیین‌ها و مناسک‌ها از جمله محورهای این جشنواره بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد‌مهدی مسعودی رئیس جشنواره چهارمین ملی کتاب سال سبک زندگی نیز در این مراسم، اظهار کرد: در چند دهه اخیر، جامعه فرهیخته کشور با برخی از مسائل و موضوعات از جمله، دین و دین‌داری، مقوله‌های ایمان، الحاد مدرن و فرق و مباحث معنویت‌گرایی سکولار، درگیر بوده است.
وی خاطرنشان کرد: امروز در عرصه اصلاح سبک زندگی به هم‌افزایی و حمایت نهادها نیاز داریم تا معرفی الگوی مناسب که در جامعه مؤثر است، صورت گیرد.
گفتنی است در پایان این مراسم، از کتاب سبک زندگی اجتماعی از دیدگاه اسلام، به‌قلم محمدتقی فعالی و مهدی فدایی، کتاب چرخه مُد در ایران به‌قلم حسین مهربانی‌فر و کتاب معیارها و روش‌های ارزشیابی محصولات فرهنگی کودکان به‌قلم مقصود امین خندقی به عنوان اثر برگزیده تقدیر شد.
همچنین در بخش آثار شایسته تقدیر نیز، از کتب بازنمایی خانه در رسانه ملی به‌قلم عالمه جمال‌زاده، بساته‌های اخلاقی بازنمایی حضور اجتماعی زنان در رسانه ملی، عصری‌سازی افعال پیامبر(ص) به‌قلم مهدی مرادی گلستانی، نظریه‌پردازان سبک زندگی اندیشمندان غربی از عبدالرضا آتشین‌صدف، تراز خانواده اسلامی، اهمیت تشکیل و عوامل تحکیم به‌قلم سیدکاظم نورمفیدی، تقدیر شد.
وی افزود: در جنبه نرم‌افزارانه، شبکه باورها، علایق و جهت‌گیری‌هاست و وجه بیرونی، مربوط به کنش‌ها، رفتارها و انتخاب‌هاست؛ در واقع آنچه وجه بیرونی سبک زندگی را تشکیل می‌دهد، مظاهر رفتاری تابع، نتیجه و تحت تأثیر وجه نرم‌افزارانه است.
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با اشاره به اینکه لازم است، کسانی که مروج تبلیغ و تثبیت یک سبک زندگی هستند، مرکز ثقل و کانون تلاش آن‌ها، معطوف به درون آدم‌ها باشد، تصریح کرد: تلاش نظام شناختی باورها، شکل دادن آدم‌هاست که اگر این اتفاق بیفتد، در کنشگری، رفتارها و نمادهای که در اختیار زندگی است، تأثیرگذار خواهد بود.
وی یادآور شد: کسانی که می‌خواهند، در عرصه سبک زندگی اسلامی تلاش کنند، باید به دو نگاه نرم‌افزارانه که معطوف به درون آدم‌هاست و دیگری تلاش‌های رفتارسازی که به روابط بیرونی آدم‌هاست، توجه داشته باشند.
چالش‌های سبک زندگی اسلامیحجت‌الاسلام والمسلمین واعظی، با اشاره به اینکه امروزه تلاشگران عرصه سبک زندگی، با چالش‌هایی زیادی مواجه هستند، خاطرنشان کرد: مراد از چالش، آن اتفاقات، تغییرات و تحولاتی است که در بستر جامعه اتفاق افتاده، که امر تثبیت، ترویج و در واقع گسترش سبک زندگی را با مانع مواجه می‌کند.وی با بیان اینکه در رابطه با تغییراتی که در پهنه جامعه و فرهنگ عمومی اتفاق افتاده، یک نگاه افراطی و تفریطی وجود دارد، حال این سؤال مطرح می‌شود که کنشگران سبک زندگی اسلامی و نهادهای دینی، فعالیت‌های خودشان را چگونه تنظیم کنند؟ در این بین لازم است، فعالان این عرصه بر هوشمندی محیطی و مخاطب‌شناسی خودشان بیفزایند و با رفتار منعطف، محتوای مؤثر ارائه دهند.
وی یادآور شد: برخی از چالش‌های فعلی مربوط به تغییرات و تحولات جامعه است و برخی دیگر، مربوط به عرصه جهانی است. بعضی از رفتارها جنبه عمومی پیدا کرده و برخی، فقط در حوزه فرهنگ است.
اولین چالش، شکاف نسلی در سبک زندگی امروز استرئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، اولین چالش را شکاف نسلی به‌شکل کل‌گرایانه بیان کرد و گفت: هرچقدر نسل جوان‌تر می‌شود، نقاط مشترک با نسل‌های قبلی کاهش پیدا می‌کند.وی با بیان اینکه، با نسل جوانی روبه‌رو هستیم که به‌لحاظ نوع نگاهشان به زندگی، شبکه باورها، ارزش‌ها و منطق زبانی متفاوت است، خاطرنشان کرد: از ویژگی‌های این نسل است که نوع نگاهشان به مسائل، نوع انتظارات و توقع به ابعاد مختلف فردی و جمعی متفاوت است و لذا اگر بخواهیم این نسل را بشناسیم، لازمه آن، شناخت درک مفاهیم و منطق تأثیرگذار است.
رواج سلبریتی‌زدگی، چالش عام و جهانی استحجت‌الاسلام والمسلمین واعظی، با اشاره به اینکه نهادهای فرهنگی و دینی، خود را با شرایط فعلی، در مقابل این مسائل قرار ندهند، تأکید کرد: در بخش‌های مختلف باید تلاش کنیم، ارتباط مؤثر برقرار کنیم؛ کم‌فروغی نخبگانی و رواج سلبریتی‌زدگی چالش عام و جهانی است.این استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه ذائقه فرهنگی جامعه تغییر کرده است، اظهار کرد: امروز در جامعه شاهد گسترش فرهنگ دیداری و شنیداری هستیم؛ رغبتی که برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی شنیداری و دیداری وجود دارد؛ این مسئله، تغییر عادت را نشان می‌دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی با اشاره به اینکه چالش امروز نهادهای فرهنگی این است که کنشگران سبک زندگی اسلامی باید تهیه تولیدات مؤثر در عرصه شنیداری و دیداری داشته باشند، اضافه کرد: در حال حاضر در دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهش‌هایی در حال انجام است و با استفاده از ظرفیت هنر و تهیه فیلم‌نامه‌ها، تلاش می‌کنیم که آمادگی لازم در مقابل چالش‌های فعلی را داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر جامعه نسبت به ارائه سنتی محتوای دینی، ارائه محتوای مربوط به دفاع از ارزش‌های انقلاب، دچار زدگی شده، تغییر ذائقه پیداکرده و دوست دارد، متفاوت باشد، ادبیات دیگری داشته باشد و لذا لازم است، در قالب شکل‌های متعارف با ایجاد تنوع محتوای دینی و سبک زندگی اسلامی به جامعه ارائه شود. برخی می‌خواهند، با تغییراتی که در جامعه رخ داده، بجنگند؛ اما باید بپذیریم و بشناسیم و از این تغییر ذائقه به‌نفع سبک زندگی استفاده کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی به چالش سیاست‌زدگی فرهنگ اشاره کرد و گفت: در عرصه فرهنگ سبک زندگی اسلامی، برخی بیش از حد به اهرم قدرت و اهرم نهادگرایی اهتمام می‌ورزند؛ در‌حالی‌که در عرصه فرهنگ باید از مولدان فرهنگی استفاده کرد.
وی ابراز کرد: نویسنده، محقق فیلم‌ساز، هنرمند، عالم و هرکسی که در عرصه فرهنگی کار می‌کند، این نهادها مولد فرهنگی هستند و در مقابل نهادهای حاکمیتی، وظیفه حمایتی و صیانتی در عرصه فرهنگی دارند.
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم عنوان کرد: باید در عرصه فرهنگ، وظایف نهادهای حاکمیتی کم و میدان بیشتری به مولدان فرهنگی داده شود.
وی در پایان با اشاره به چالش فضای مجازی و کنشگری در این عرصه، اظهار کرد: نباید فضای مجازی را محدود به فعالیت فرهنگی کرد. فعالان فرهنگی، مذهبی و کنشگران سبک زندگی، باید در فضای مجازی حضور داشته باشند و مراقب باشیم، در این فضا بی‌برنامه و منفعل عمل نشود. ضروری است، با حس مسئولیت و تعهد در فضای مجاری کار کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، دبیر چهارمین جشنواره ملی کتاب سال سبک زندگی هم، در این همایش اظهار کرد: دبیرخانه جشنواره، پس از رصد نزدیک به ۶ هزار اثر منتشر‌شده در حوزه سبک زندگی، ۴۰۰ اثر را بر اساس محورهای اعلام‌شده، انتخاب کرد.
وی ادامه داد: پس از بررسی اولیه ۹۴ اثر شایسته داوری انتخاب شدند که با ارزیابی نهایی آثار برگزیده توسط کمیته علمی جشنواره، ۱۰ اثر برگزیده و شایسته تقدیر انتخاب شدند.
دبیر چهارمین جشنواره ملی کتاب سال سبک زندگی، درباره موضوعات این جشنواره، یادآور شد: خانواده و جنسیت، مبانی و مفاهیم، رسانه و فضای مجازی، تولید و مصرف فرهنگی، الگوها، اسوه‌ها و آیین‌ها و مناسک‌ها از جمله محورهای این جشنواره بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد‌مهدی مسعودی رئیس جشنواره چهارمین ملی کتاب سال سبک زندگی نیز در این مراسم، اظهار کرد: در چند دهه اخیر، جامعه فرهیخته کشور با برخی از مسائل و موضوعات از جمله، دین و دین‌داری، مقوله‌های ایمان، الحاد مدرن و فرق و مباحث معنویت‌گرایی سکولار، درگیر بوده است.
وی خاطرنشان کرد: امروز در عرصه اصلاح سبک زندگی به هم‌افزایی و حمایت نهادها نیاز داریم تا معرفی الگوی مناسب که در جامعه مؤثر است، صورت گیرد.
گفتنی است در پایان این مراسم، از کتاب سبک زندگی اجتماعی از دیدگاه اسلام، به‌قلم محمدتقی فعالی و مهدی فدایی، کتاب چرخه مُد در ایران به‌قلم حسین مهربانی‌فر و کتاب معیارها و روش‌های ارزشیابی محصولات فرهنگی کودکان به‌قلم مقصود امین خندقی به عنوان اثر برگزیده تقدیر شد.
همچنین در بخش آثار شایسته تقدیر نیز، از کتب بازنمایی خانه در رسانه ملی به‌قلم عالمه جمال‌زاده، بساته‌های اخلاقی بازنمایی حضور اجتماعی زنان در رسانه ملی، عصری‌سازی افعال پیامبر(ص) به‌قلم مهدی مرادی گلستانی، نظریه‌پردازان سبک زندگی اندیشمندان غربی از عبدالرضا آتشین‌صدف، تراز خانواده اسلامی، اهمیت تشکیل و عوامل تحکیم به‌قلم سیدکاظم نورمفیدی، تقدیر شد.