معاون تهذیب حوزه‌های علمیه تبیین کرد
گزارشی از سفر هیئت اعزامی حوزه علمیه به هند
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری گفت: هدف از سفر به کشور هند، تقویت حوزه‌های علمیه شیعی در کشور هند، در اختیار قرار دادن تجربه‌ها و دستاوردهای دهه اخیر حوزه‌های علمیه شیعی ایران خصوصا حوزه علمیه قم و پشتیبانی از مدارس علمیه و طلاب هندی بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عالم‌زاده نوری در گفت‌و‌گو با خبرگزاری حوزه، به تشریح ابعاد سفر هیئت اعزامی حوزه‌های علمیه در پایان سال گذشته به کشور هند پرداخت و با اشاره به اهداف این سفر، بیان کرد: اهداف این سفر آشنایی با ظرفیت‌های دینی، فرهنگی و اسلامی این کشور، آشنایی مدیران، مسئولان و تصمیم‌گیران اصلی حوزه‌های علمیه با ظرفیت‌های متقابل علمی، آموزشی، پژوهشی و تبلیغی و آشنایی با حوزه‌های علمیه و مراکز دینی و علمی کشور هندوستان بود و ظرفیت‌سازی برای تأسیس اتحادیه جهانی حوزه‌های علمیه سراسر جهان اسلام بود.
معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه افزود: هدف چهارم سفر، تقویت حوزه‌های علمیه شیعی در کشور هند، در اختیار قرار دادن تجربه‌ها و دستاوردهای دهه اخیر حوزه‌های علمی شیعی ایران خصوصا حوزه علمیه قم و پشتیبانی از مدارس علمیه و طلاب هندی بود؛ در این سفر زمینه‌های اولیه بعضی تعامل‌ها و تفاهم‌نامه‌ها شکل گرفت.
وی در تبیین اعضای هیئت اعزامی به هندوستان گفت: معاونت تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه به‌عنوان نماینده مدیر حوزه‌های علمیه و دو نفر از مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه، مدیر مجتمع بین‌الملل و مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه مرکز ارتباطات و بین‌الملل در این سفر حاضر بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری افزود: همچنین دو نفر از مدیران مدارس علمیه حوزه علمیه قم حجج‌اسلام؛ قنواتی مدیر مدرسه علمیه معصومیه و جویباری مدیر مدرسه علمیه جهانگیرخان به‌جهت انتقال تجربه‌های مدارس علمیه در پرورش طلبه به مدارس علمیه هندوستان و شناسایی مشکلات، خلأ‌ها و کاستی‌های مدارس علمیه و یک نفر از مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، به‌جهت معرفی نرم‌افزار‌ها و دستاوردهای علمی که در بستر اینترنت و تجهیزات رایانه‌ای پدید آمده است و در اختیار قرار دادن این دستاوردها به حوزه‌های علمیه و مراکز علمی هندوستان، در این سفر حضور داشتند.
وی با اشاره به حضور ده روزه هیئت اعزامی در هندوستان، گفت: مقصد اول سفر دهلی نو، به‌عنوان پایتخت هندوستان بود و از ظرفیت‌های این شهر مطلع شدیم؛ سپس به شهر لکهنو که عمده مراکز علمی شیعی و حوزه‌های علمیه در آنجا متمرکز هستند، سفر کردیم؛ شهر لکهنو شبیه قم در ایران است و نیم‌میلیون شیعه در آنجا حضور دارند؛ مقصد سوم سفر شهر آگرا، به‌عنوان شهر قدیمی و مذهبی این کشور بود؛ در این شهر مقبره شهید ثالث قاضی نور‌الدین تستری را زیارت کردیم و از بنای تاریخی اسلامی دیرین تاج‌محل بازدید داشتیم.
این استاد حوزه علمیه قم، دیدار با شخصیت‌های علمی و دینی شیعه و اهل سنت در هندوستان را از دیگر برنامه‌های این سفر عنوان کرد و گفت: با برخی از شخصیت‌های ایرانی مقیم هند جلسات متعدد داشتیم؛ دیداری با «حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی‌پور، نماینده ولی‌فقیه در هندوستان» داشتیم؛ این سفر به‌میزبانی و همت ایشان شکل گرفت و با وضعیت مسلمانان هند، شیعیان هند و حوزه‌های علمیه از زبان ایشان آشنا شدیم؛ دیداری هم با « دکتر الهی، سفیر جمهوری اسلامی در دهلی»، « دکتر ربانی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در هند»، «حجت‌الاسلام والمسلمین شاکری، نماینده جامعة المصطفی در هند» و «آقای سیدصادق رضوی، مسئول تقریب اسلامی» صورت گرفت.
وی با اشاره به حضور در مراسمات خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، نظیر: جشن نیمه شعبان، دعای کمیل و ندبه، دیدار از حوزه‌های علمیه را از دیگر برنامه‌های هیئت اعزامی به کشور هند برشمرد و خاطرنشان کرد: در این سفر از حوزه‌های علمیه لکهنو؛ دهلی نو، حوزه علمیه غفران‌مآب (برادران)، حوزه علمیه جامعة‌الزهرا(س) و حوزه علمیه جامعة‌الفاطمه(س) (خواهران) و مدرسه ناظمیه در اطراف دهلی دیدار کردیم.
معاون تهذیب حوزه‌های علمیه افزود: دیداری با علمای شیعه هند داشتیم؛ از جمله دیدار با «مولانا سید حمیدالحسن، عالم بزرگ شیعی و رئیس مدرسه ناظمیه لکهنو»؛ «سید صفی‌حیدر، رئیس مدرسه بزرگ تنظیم المکاتب هند» که این مدرسه با شعب متعدد، بیش از ۵۰ هزار دانش‌آموز را در یک نظام آموزشی ویژه تحت پوشش دارد؛ و دیداری با «سید کلب‌جواد نقوی، تولیت مدرسه علمیه غفران‌مآب لکهنو» و برخی بزرگان حاضر در هند داشتیم.
وی اضافه کرد: همچنین دیداری از مراکز علمی اهل سنت صورت گرفت؛ از جمله: «دارالندوه و دانشگاه سیداحمد شهید» که توسط آقای سیدسلمان ندوی اداره می‌شود؛ همچنین دیدار از «مؤسسه مطالعات کاربردی اسلامی» که تحت نظر جناب آقای پروفسور منظورعالم اداره می‌شود؛ دیدار با «جمعی از اساتید و محققان مؤسسه مطالعات کاربردی اسلامی» و «دانشگاه ملی اسلامی دهلی، خصوصا دانشکده مطالعات اسلامی آن» و گفت‌و‌گویی مفصل با «اساتید این دانشکده، آقای پروفسور محمداسحاق و آقای دکتر اقتدارمحمد» صورت گرفت که جمع نسبتاً بزرگی از اساتید دانشگاه حضور داشتند و دیدار به‌طول انجامید.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری، آشنایی با برخی مراکز فرهنگی را از جمله ابعاد این سفر برشمرد و گفت: با مرکز میکروفیلم نور که توسط آقای دکتر خواجه‌پیری اداره می‌شود، آشنا شدیم؛ این مرکز تلاش دارد تا تراث ارزشمند اسلامی کهن موجود در هندوستان را حفظ کرده و در قالب میکروفیلم احیا کند.
وی برگزاری پیش‌نشست همایش یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم در دهلی نو را، مهمترین برنامه این سفر عنوان کرد و گفت: این مراسم با حضور بیش از ۱۳۰ نفر از علمای برجسته، ائمه جمعه و جماعات و ۲۵ نفر از مدیران مدارس علمیه هندوستان، در نصف روز برگزار شد.
این استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: در این جلسه دستاوردهای جدید حوزه علمیه در دهه اخیر، برخی اسناد بالادستی حوزه‌های علمیه و توضیحی درباره نظام مدیریتی جدید حوزه که در زمان آیت‌الله اعرافی دنبال می‌شود؛ ارائه شد و در حاشیه سفر از مراکز تاریخی و دینی غیراسلامی و برخی معابد و مراکز تاریخی و باستانی بازدیدی صورت گرفت.
وی با اشاره به جغرافیای وسیع کشور هند و حضور جمعیت ۱ میلیارد و ۴۲۰ میلیونی آن، بیان کرد: از ۲۵۰ میلیون مسلمان حاضر در کشور هند، ۴۰ میلیون آنان شیعه هستند و تعداد مسلمانان در هند به نسبت سایر کشورهای اسلامی بسیار بالاست.
معاون تهذیب حوزه‌های علمیه، حکومت هند را حکومتی تحت سلطه هندوها برشمرد و ضمن بیان اینکه در این کشور بیش از ۹۰۰ میلیون هندو حضور دارند، تأکید کرد: توطئه استعماری که در سال‌های گذشته در هند اتفاق افتاده است، موجب شده تا مسلمانان را از هند جدا کنند و در کشور پاکستان جای دهند؛ با این هدف که هند در اختیار هندوها قرار گیرد و مسلمانان از گذشته تمدنی خود فاصله بگیرند.
وی افزود: بیش از ۸۰۰ سال حاکمان هندوستان مسلمان بوده‌اند و یک تمدن دیرنه‌ای در هندوستان توسط مسلمانان شکل گرفته است که آثار این تمدن در بناها و معماری کنونی مشاهده می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری، در تبیین آینده و فرصت‌هایی که برای گسترش فعالیت‌های دینی و حوزه‌های علمیه در هند متصور است، گفت: نفس ارتباط حوزه‌های علمیه کشورها با حوزه علمیه قم، مستتبع برکاتی است و به انتقال دست‌آوردها، علوم جدید و تجهیزاتی که فراهم آمده است، کمک کرده و سطح حوزه علمیه را ارتقا می‌بخشد.
وی راهبرد اساسی برای انتشار مکتب تشیع و معارف اهل‌بیت(ع) به کشورهای اسلامی و غیراسلامی را، تقویت حوزه‌های علمیه کشورها برشمرد و ضمن بیان اینکه بخشی از این انتشار را مبلغان حوزه علمیه ایران بر عهده دارند، گفت: باید به سمت توانمند‌سازی و پشتیبانی‌های علمی، آموزشی و تبلیغی حوزه‌های علمیه حرکت کنیم و اگر حوزه‌های علمیه اقتدار یابد، بر تربیت شخصیت‌ها و عالمان برجسته و تراز بالا در حوزه‌های علمیه جهان اسلام و مدیران راهبردی که راهبری امت اسلامی را در کشورهای دیگر بر عهده گیرند، به‌تبع، فعالیت‌های فرهنگی مرتبط با انتشار مکتب تشیع در کشورها گسترش پیدا خواهد کرد.
این استاد حوزه علمیه قم افزود: در هندوستان و بیش از ۷۰ کشور خارجی حوزه‌های متعددی تحت نظر جامعة المصطفی(ص) شکل گرفته است و در این سفر با شخصیت‌های متعددی مواجه شدیم که دست‌پرورده‌های جامعة المصطفی بوده و فعالیت‌های بسیار ارزشمندی را در هندوستان متکفل بودند.
وی ظرفیت‌های ویژه موجود در شرق و شبه‌قاره را فرصتی مناسب برای حوزه‌های علمیه برشمرد و بیان کرد: اشتراکات فرهنگی ما بسیار بالاست؛ هم از جهت مسلمانان که به مکتب اهل‌بیت(ع) و زبان فارسی علاقه‌مند هستند و آثار شاعران فارسی مثل سعدی و حافظ را می‌خوانند و هم، از جهت حاکمیت اسلامی که سال‌های پیش در هند بوده و با فرهنگ ایرانی و اسلامی تقارن دارد.
معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه اضافه کرد: همان‌گونه که حوزه‌های علمیه، با زبان انگلیسی آشنا می‌شوند، آشنایی با زبان هندی و اردو و ارتباط با جمعیت عظیم مسلمانان در شرق کشور و شبه‌قاره باید مورد توجه حوزه باشد و این ارتباط یک نقش راهبردی در گسترش معارف اهل‌بیت(ع) و صدور انقلاب اسلامی دارد.
معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه افزود: هدف چهارم سفر، تقویت حوزه‌های علمیه شیعی در کشور هند، در اختیار قرار دادن تجربه‌ها و دستاوردهای دهه اخیر حوزه‌های علمی شیعی ایران خصوصا حوزه علمیه قم و پشتیبانی از مدارس علمیه و طلاب هندی بود؛ در این سفر زمینه‌های اولیه بعضی تعامل‌ها و تفاهم‌نامه‌ها شکل گرفت.
وی در تبیین اعضای هیئت اعزامی به هندوستان گفت: معاونت تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه به‌عنوان نماینده مدیر حوزه‌های علمیه و دو نفر از مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه، مدیر مجتمع بین‌الملل و مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه مرکز ارتباطات و بین‌الملل در این سفر حاضر بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری افزود: همچنین دو نفر از مدیران مدارس علمیه حوزه علمیه قم حجج‌اسلام؛ قنواتی مدیر مدرسه علمیه معصومیه و جویباری مدیر مدرسه علمیه جهانگیرخان به‌جهت انتقال تجربه‌های مدارس علمیه در پرورش طلبه به مدارس علمیه هندوستان و شناسایی مشکلات، خلأ‌ها و کاستی‌های مدارس علمیه و یک نفر از مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، به‌جهت معرفی نرم‌افزار‌ها و دستاوردهای علمی که در بستر اینترنت و تجهیزات رایانه‌ای پدید آمده است و در اختیار قرار دادن این دستاوردها به حوزه‌های علمیه و مراکز علمی هندوستان، در این سفر حضور داشتند.
وی با اشاره به حضور ده روزه هیئت اعزامی در هندوستان، گفت: مقصد اول سفر دهلی نو، به‌عنوان پایتخت هندوستان بود و از ظرفیت‌های این شهر مطلع شدیم؛ سپس به شهر لکهنو که عمده مراکز علمی شیعی و حوزه‌های علمیه در آنجا متمرکز هستند، سفر کردیم؛ شهر لکهنو شبیه قم در ایران است و نیم‌میلیون شیعه در آنجا حضور دارند؛ مقصد سوم سفر شهر آگرا، به‌عنوان شهر قدیمی و مذهبی این کشور بود؛ در این شهر مقبره شهید ثالث قاضی نور‌الدین تستری را زیارت کردیم و از بنای تاریخی اسلامی دیرین تاج‌محل بازدید داشتیم.
این استاد حوزه علمیه قم، دیدار با شخصیت‌های علمی و دینی شیعه و اهل سنت در هندوستان را از دیگر برنامه‌های این سفر عنوان کرد و گفت: با برخی از شخصیت‌های ایرانی مقیم هند جلسات متعدد داشتیم؛ دیداری با «حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی‌پور، نماینده ولی‌فقیه در هندوستان» داشتیم؛ این سفر به‌میزبانی و همت ایشان شکل گرفت و با وضعیت مسلمانان هند، شیعیان هند و حوزه‌های علمیه از زبان ایشان آشنا شدیم؛ دیداری هم با « دکتر الهی، سفیر جمهوری اسلامی در دهلی»، « دکتر ربانی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در هند»، «حجت‌الاسلام والمسلمین شاکری، نماینده جامعة المصطفی در هند» و «آقای سیدصادق رضوی، مسئول تقریب اسلامی» صورت گرفت.
وی با اشاره به حضور در مراسمات خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، نظیر: جشن نیمه شعبان، دعای کمیل و ندبه، دیدار از حوزه‌های علمیه را از دیگر برنامه‌های هیئت اعزامی به کشور هند برشمرد و خاطرنشان کرد: در این سفر از حوزه‌های علمیه لکهنو؛ دهلی نو، حوزه علمیه غفران‌مآب (برادران)، حوزه علمیه جامعة‌الزهرا(س) و حوزه علمیه جامعة‌الفاطمه(س) (خواهران) و مدرسه ناظمیه در اطراف دهلی دیدار کردیم.
معاون تهذیب حوزه‌های علمیه افزود: دیداری با علمای شیعه هند داشتیم؛ از جمله دیدار با «مولانا سید حمیدالحسن، عالم بزرگ شیعی و رئیس مدرسه ناظمیه لکهنو»؛ «سید صفی‌حیدر، رئیس مدرسه بزرگ تنظیم المکاتب هند» که این مدرسه با شعب متعدد، بیش از ۵۰ هزار دانش‌آموز را در یک نظام آموزشی ویژه تحت پوشش دارد؛ و دیداری با «سید کلب‌جواد نقوی، تولیت مدرسه علمیه غفران‌مآب لکهنو» و برخی بزرگان حاضر در هند داشتیم.
وی اضافه کرد: همچنین دیداری از مراکز علمی اهل سنت صورت گرفت؛ از جمله: «دارالندوه و دانشگاه سیداحمد شهید» که توسط آقای سیدسلمان ندوی اداره می‌شود؛ همچنین دیدار از «مؤسسه مطالعات کاربردی اسلامی» که تحت نظر جناب آقای پروفسور منظورعالم اداره می‌شود؛ دیدار با «جمعی از اساتید و محققان مؤسسه مطالعات کاربردی اسلامی» و «دانشگاه ملی اسلامی دهلی، خصوصا دانشکده مطالعات اسلامی آن» و گفت‌و‌گویی مفصل با «اساتید این دانشکده، آقای پروفسور محمداسحاق و آقای دکتر اقتدارمحمد» صورت گرفت که جمع نسبتاً بزرگی از اساتید دانشگاه حضور داشتند و دیدار به‌طول انجامید.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری، آشنایی با برخی مراکز فرهنگی را از جمله ابعاد این سفر برشمرد و گفت: با مرکز میکروفیلم نور که توسط آقای دکتر خواجه‌پیری اداره می‌شود، آشنا شدیم؛ این مرکز تلاش دارد تا تراث ارزشمند اسلامی کهن موجود در هندوستان را حفظ کرده و در قالب میکروفیلم احیا کند.
وی برگزاری پیش‌نشست همایش یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم در دهلی نو را، مهمترین برنامه این سفر عنوان کرد و گفت: این مراسم با حضور بیش از ۱۳۰ نفر از علمای برجسته، ائمه جمعه و جماعات و ۲۵ نفر از مدیران مدارس علمیه هندوستان، در نصف روز برگزار شد.
این استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: در این جلسه دستاوردهای جدید حوزه علمیه در دهه اخیر، برخی اسناد بالادستی حوزه‌های علمیه و توضیحی درباره نظام مدیریتی جدید حوزه که در زمان آیت‌الله اعرافی دنبال می‌شود؛ ارائه شد و در حاشیه سفر از مراکز تاریخی و دینی غیراسلامی و برخی معابد و مراکز تاریخی و باستانی بازدیدی صورت گرفت.
وی با اشاره به جغرافیای وسیع کشور هند و حضور جمعیت ۱ میلیارد و ۴۲۰ میلیونی آن، بیان کرد: از ۲۵۰ میلیون مسلمان حاضر در کشور هند، ۴۰ میلیون آنان شیعه هستند و تعداد مسلمانان در هند به نسبت سایر کشورهای اسلامی بسیار بالاست.
معاون تهذیب حوزه‌های علمیه، حکومت هند را حکومتی تحت سلطه هندوها برشمرد و ضمن بیان اینکه در این کشور بیش از ۹۰۰ میلیون هندو حضور دارند، تأکید کرد: توطئه استعماری که در سال‌های گذشته در هند اتفاق افتاده است، موجب شده تا مسلمانان را از هند جدا کنند و در کشور پاکستان جای دهند؛ با این هدف که هند در اختیار هندوها قرار گیرد و مسلمانان از گذشته تمدنی خود فاصله بگیرند.
وی افزود: بیش از ۸۰۰ سال حاکمان هندوستان مسلمان بوده‌اند و یک تمدن دیرنه‌ای در هندوستان توسط مسلمانان شکل گرفته است که آثار این تمدن در بناها و معماری کنونی مشاهده می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری، در تبیین آینده و فرصت‌هایی که برای گسترش فعالیت‌های دینی و حوزه‌های علمیه در هند متصور است، گفت: نفس ارتباط حوزه‌های علمیه کشورها با حوزه علمیه قم، مستتبع برکاتی است و به انتقال دست‌آوردها، علوم جدید و تجهیزاتی که فراهم آمده است، کمک کرده و سطح حوزه علمیه را ارتقا می‌بخشد.
وی راهبرد اساسی برای انتشار مکتب تشیع و معارف اهل‌بیت(ع) به کشورهای اسلامی و غیراسلامی را، تقویت حوزه‌های علمیه کشورها برشمرد و ضمن بیان اینکه بخشی از این انتشار را مبلغان حوزه علمیه ایران بر عهده دارند، گفت: باید به سمت توانمند‌سازی و پشتیبانی‌های علمی، آموزشی و تبلیغی حوزه‌های علمیه حرکت کنیم و اگر حوزه‌های علمیه اقتدار یابد، بر تربیت شخصیت‌ها و عالمان برجسته و تراز بالا در حوزه‌های علمیه جهان اسلام و مدیران راهبردی که راهبری امت اسلامی را در کشورهای دیگر بر عهده گیرند، به‌تبع، فعالیت‌های فرهنگی مرتبط با انتشار مکتب تشیع در کشورها گسترش پیدا خواهد کرد.
این استاد حوزه علمیه قم افزود: در هندوستان و بیش از ۷۰ کشور خارجی حوزه‌های متعددی تحت نظر جامعة المصطفی(ص) شکل گرفته است و در این سفر با شخصیت‌های متعددی مواجه شدیم که دست‌پرورده‌های جامعة المصطفی بوده و فعالیت‌های بسیار ارزشمندی را در هندوستان متکفل بودند.
وی ظرفیت‌های ویژه موجود در شرق و شبه‌قاره را فرصتی مناسب برای حوزه‌های علمیه برشمرد و بیان کرد: اشتراکات فرهنگی ما بسیار بالاست؛ هم از جهت مسلمانان که به مکتب اهل‌بیت(ع) و زبان فارسی علاقه‌مند هستند و آثار شاعران فارسی مثل سعدی و حافظ را می‌خوانند و هم، از جهت حاکمیت اسلامی که سال‌های پیش در هند بوده و با فرهنگ ایرانی و اسلامی تقارن دارد.
معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه اضافه کرد: همان‌گونه که حوزه‌های علمیه، با زبان انگلیسی آشنا می‌شوند، آشنایی با زبان هندی و اردو و ارتباط با جمعیت عظیم مسلمانان در شرق کشور و شبه‌قاره باید مورد توجه حوزه باشد و این ارتباط یک نقش راهبردی در گسترش معارف اهل‌بیت(ع) و صدور انقلاب اسلامی دارد.