آیت‌الله محسن اراکی
پژوهش، زیرساخت همه فعالیت‌های فکری و تبلیغی حوزه‌های علمیه است
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه گفت: امروز پژوهش، زیرساخت همه فعالیت‌های فکری، تبلیغی و آموزشی حوزه‌های علمیه است و تا پژوهش خوبی نداشته باشیم، نمی‌توانیم در عرصه آموزش و تبلیغ موفق عمل کنیم.
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله محسن اراکی، در هفتمین همایش جشنواره مجلات علمی مراکز حوزوی که در سالن آیت‌الله حائری(ره) مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برگزار شد، خاطرنشان کرد: اگر به تاریخ ۲۰۰ ساله جهان اسلام نگاه کنید، خواهید دید که با چالش‌های فکری متعددی مواجه بوده است و می‌بینیم که حوزه‌های علمیه شیعی همیشه در مبارزه با انحرافات پیشگام بوده‌اند و پژوهش‌هایی در تراز نظام اسلامی و متناسب با نیازهای روز جامعه ارائه کرده‌اند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، به قله‌های علمی و معرفتی سده‌های گذشته و دهه‌های اخیر اشاره کرد و اظهار داشت: آنچه مسلم است، پژوهش، زیرساخت همه فعالیت‌های فکری و تبلیغی حوزه‌های علمیه است. ما تا پژوهش خوبی نداشته باشیم، آموزش ما لنگ می‌زند و اگر پژوهش ما قوی باشد، بدون تردید آموزش ما به‌خوبی پیش خواهد رفت. همان‌طور که اگر کسی پژوهش را به‌خوبی بشناسند، می‌تواند در عرصه تبلیغ، گام‌های مؤثری بردارد؛ لذا باید رابطه پژوهش با آموزش، پژوهش با تبلیغ و از همه مهمتر پژوهش با رسانه مشخص و تقویت گردد.
وی با گله از رسانه ملی تصریح کرد: متأسفانه رسانه ملی، هیچ‌گاه نسبت به معرفی منتجات حوزوی اقدام نکرده است و من ندیده‌ام. در سال‌های گذشته، برنامه‌ای با عنوان معرفی کتاب در رسانه ملی وجود داشت که هرچه کتاب سکولار بود، معرفی می‌کرد و من این برنامه را دنبال می‌کردم که آیا کتاب مناسب هم، معرفی می‌کند یا خیر؟ که متأسفانه چنین چیزی را ندیدم.
آیت‌الله اراکی در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان اینکه ما در حوزه با چالش دیگری هم مواجه هستیم، افزود: متأسفانه خود حوزویان از دستاوردهای علمی و پژوهشی حوزه و تولیدات فاخر آن بی‌اطلاع هستند. آنچه امروز در حوزه علمیه قم در عرصه پژوهش رقم می‌خورد، نه‌تنها در طول تاریخ حوزه‌های علمیه شیعی؛ بلکه در طول تاریخ حوزه‌های علمیه جهان اسلام بی‌نظیر است. این را با اطلاع عرض می‌کنم که فاخرترین آثار علمی جهان اسلام، امروز در حوزه علمیه قم رقم می‌خورد.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با اشاره به برخی از سخنان مبنی بر اینکه حوزه‌های علمیه چکار می‌کنند؟ پاسخ داد: متأسفانه آن تعدادی که این سؤالات را مطرح می‌کنند و برخی از آنان از مقامات بالای حوزوی هستند، در غیبت کاملی در عرصه‌های دقیق علمی حوزه‌های علمیه به سر می‌برند و سعی نکردند که ببینند، وضعیت علمی و دانشی امروز حوزه‌های علمیه در چه نقطه‌ای از تولیدات علم و دانش است؛ لذا می‌بایست نسبت به اطلاع‌رسانی دقیق و منظم از تولیدات و فعالیت‌های علمی این معاونت مهم اهتمام جدی داشت.
۱۵۰ واحد آموزشی حوزه دارای نشریه هستندمعاون پژوهش حوزه‌های علمیه کشور هم، در این همایش، اظهار کرد: سیاست ما در سطح یک، این است که پژوهش به‌عنوان مکمل آموزش شناخته شده و آنچه که در سطح یک و دو به آن توجه می‌شود، پیگیری و تسلط طلاب بر مهارت‌های نگارشی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی‌حاجی ادامه داد: در همین راستا امروز هزار کانون علمی با محوریت فعالیت‌های پژوهشی و آموزش‌های نگارشی در مدارس علمیه کشور شکل گرفته است و طی روزهای آینده، جشنواره‌ای با حضور این کانون‌ها برگزار خواهد شد.
معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، به بیست‌و‌چهارمین همایش کتاب سال حوزه اشاره کرد و افزود: این همایش از سال ۱۳۷۸ آغاز به‌کار کرده است و در طول ۲۳ دوره گذشته، حدود ۱۹ هزار و ۶۳۴ اثر در آن مورد ارزیابی قرار گرفته است که ۹۶۸۶ نفر از شرکت‌کنندگان آن، از آقایان و ۱۳۷۸ نفر از بانوان بودند.
وی با بیان اینکه در همایش بیست‌و‌چهارم، 1168 کتاب واجد شرایط ارزیابی قرار گرفتند، اضافه کرد: در این دوره ۱۸۵ نفر از شرکت‌کنندگان بخش کتاب، از بانوان و ۷۱۵ نفر از آقایان بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی‌حاجی بیان کرد: در این دوره ۹۰۰ کتاب، ۲۶۸ رساله مقطع دکتری یا سطح چهار دریافت شد که بعد از ارزیابی ۲۳۰ اثر به مرحله دوم رسیدند و در نهایت، ۴۸ اثر به‌عنوان آثار قابل تقدیر، شایسته تحسین و برگزیده انتخاب شدند.
وی با بیان اینکه دو اثر عنوان برگزیده، ۲۸ اثر عنوان شایسته تقدیر و ۱۸ اثر عنوان شایسته تحسین را کسب کردند، اظهار کرد: ۴۳ نفر از منتخبان از آقایان و پنج نفر از بانوان هستند که برخی از آنان، از کشورهای لبنان، عراق، افغانستان و... بودند.
این استاد حوزه علمیه، با اشاره به اینکه در بخش مقالات، ۲۹۰ اثر از ۹۸ نشریه به دبیرخانه رسید که 6 اثر آن شایسته تقدیر شناخته شدند، گفت: آثار رسیده در ۲۰ گروه از جمله فقه و حقوق، حقوق، اصول، کلام، تفسیر، تاریخ، اقتصاد، تاریخ و... بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی گفت: در کنار همایش کتاب سال حوزه که بیشتر فرهیختگان و بزرگان حوزه علمیه شرکت می‌کنند، برای طلاب خواهر و برادری که تازه وارد عرصه پژوهش شدند، جشنواره علامه حلی(قد) را در سه مرحله مدرسه‌ای، استانی و کشوری برگزار می‌کنیم.
معاون پژوهش‌های حوزه‌های علمیه بیان کرد: در کنار نشریات علمی و پژوهشی و تخصصی حوزه‌های علمیه، در مدارس نیز، نشریات واحد‌های آموزشی (داخلی) را داریم که در راستای فرهنگ‌سازی پژوهش در مراکز و مدارس عمل می‌کنند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، به قله‌های علمی و معرفتی سده‌های گذشته و دهه‌های اخیر اشاره کرد و اظهار داشت: آنچه مسلم است، پژوهش، زیرساخت همه فعالیت‌های فکری و تبلیغی حوزه‌های علمیه است. ما تا پژوهش خوبی نداشته باشیم، آموزش ما لنگ می‌زند و اگر پژوهش ما قوی باشد، بدون تردید آموزش ما به‌خوبی پیش خواهد رفت. همان‌طور که اگر کسی پژوهش را به‌خوبی بشناسند، می‌تواند در عرصه تبلیغ، گام‌های مؤثری بردارد؛ لذا باید رابطه پژوهش با آموزش، پژوهش با تبلیغ و از همه مهمتر پژوهش با رسانه مشخص و تقویت گردد.
وی با گله از رسانه ملی تصریح کرد: متأسفانه رسانه ملی، هیچ‌گاه نسبت به معرفی منتجات حوزوی اقدام نکرده است و من ندیده‌ام. در سال‌های گذشته، برنامه‌ای با عنوان معرفی کتاب در رسانه ملی وجود داشت که هرچه کتاب سکولار بود، معرفی می‌کرد و من این برنامه را دنبال می‌کردم که آیا کتاب مناسب هم، معرفی می‌کند یا خیر؟ که متأسفانه چنین چیزی را ندیدم.
آیت‌الله اراکی در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان اینکه ما در حوزه با چالش دیگری هم مواجه هستیم، افزود: متأسفانه خود حوزویان از دستاوردهای علمی و پژوهشی حوزه و تولیدات فاخر آن بی‌اطلاع هستند. آنچه امروز در حوزه علمیه قم در عرصه پژوهش رقم می‌خورد، نه‌تنها در طول تاریخ حوزه‌های علمیه شیعی؛ بلکه در طول تاریخ حوزه‌های علمیه جهان اسلام بی‌نظیر است. این را با اطلاع عرض می‌کنم که فاخرترین آثار علمی جهان اسلام، امروز در حوزه علمیه قم رقم می‌خورد.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با اشاره به برخی از سخنان مبنی بر اینکه حوزه‌های علمیه چکار می‌کنند؟ پاسخ داد: متأسفانه آن تعدادی که این سؤالات را مطرح می‌کنند و برخی از آنان از مقامات بالای حوزوی هستند، در غیبت کاملی در عرصه‌های دقیق علمی حوزه‌های علمیه به سر می‌برند و سعی نکردند که ببینند، وضعیت علمی و دانشی امروز حوزه‌های علمیه در چه نقطه‌ای از تولیدات علم و دانش است؛ لذا می‌بایست نسبت به اطلاع‌رسانی دقیق و منظم از تولیدات و فعالیت‌های علمی این معاونت مهم اهتمام جدی داشت.
۱۵۰ واحد آموزشی حوزه دارای نشریه هستندمعاون پژوهش حوزه‌های علمیه کشور هم، در این همایش، اظهار کرد: سیاست ما در سطح یک، این است که پژوهش به‌عنوان مکمل آموزش شناخته شده و آنچه که در سطح یک و دو به آن توجه می‌شود، پیگیری و تسلط طلاب بر مهارت‌های نگارشی است.حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی‌حاجی ادامه داد: در همین راستا امروز هزار کانون علمی با محوریت فعالیت‌های پژوهشی و آموزش‌های نگارشی در مدارس علمیه کشور شکل گرفته است و طی روزهای آینده، جشنواره‌ای با حضور این کانون‌ها برگزار خواهد شد.
معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، به بیست‌و‌چهارمین همایش کتاب سال حوزه اشاره کرد و افزود: این همایش از سال ۱۳۷۸ آغاز به‌کار کرده است و در طول ۲۳ دوره گذشته، حدود ۱۹ هزار و ۶۳۴ اثر در آن مورد ارزیابی قرار گرفته است که ۹۶۸۶ نفر از شرکت‌کنندگان آن، از آقایان و ۱۳۷۸ نفر از بانوان بودند.
وی با بیان اینکه در همایش بیست‌و‌چهارم، 1168 کتاب واجد شرایط ارزیابی قرار گرفتند، اضافه کرد: در این دوره ۱۸۵ نفر از شرکت‌کنندگان بخش کتاب، از بانوان و ۷۱۵ نفر از آقایان بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی‌حاجی بیان کرد: در این دوره ۹۰۰ کتاب، ۲۶۸ رساله مقطع دکتری یا سطح چهار دریافت شد که بعد از ارزیابی ۲۳۰ اثر به مرحله دوم رسیدند و در نهایت، ۴۸ اثر به‌عنوان آثار قابل تقدیر، شایسته تحسین و برگزیده انتخاب شدند.
وی با بیان اینکه دو اثر عنوان برگزیده، ۲۸ اثر عنوان شایسته تقدیر و ۱۸ اثر عنوان شایسته تحسین را کسب کردند، اظهار کرد: ۴۳ نفر از منتخبان از آقایان و پنج نفر از بانوان هستند که برخی از آنان، از کشورهای لبنان، عراق، افغانستان و... بودند.
این استاد حوزه علمیه، با اشاره به اینکه در بخش مقالات، ۲۹۰ اثر از ۹۸ نشریه به دبیرخانه رسید که 6 اثر آن شایسته تقدیر شناخته شدند، گفت: آثار رسیده در ۲۰ گروه از جمله فقه و حقوق، حقوق، اصول، کلام، تفسیر، تاریخ، اقتصاد، تاریخ و... بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی گفت: در کنار همایش کتاب سال حوزه که بیشتر فرهیختگان و بزرگان حوزه علمیه شرکت می‌کنند، برای طلاب خواهر و برادری که تازه وارد عرصه پژوهش شدند، جشنواره علامه حلی(قد) را در سه مرحله مدرسه‌ای، استانی و کشوری برگزار می‌کنیم.
معاون پژوهش‌های حوزه‌های علمیه بیان کرد: در کنار نشریات علمی و پژوهشی و تخصصی حوزه‌های علمیه، در مدارس نیز، نشریات واحد‌های آموزشی (داخلی) را داریم که در راستای فرهنگ‌سازی پژوهش در مراکز و مدارس عمل می‌کنند.