آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی
«معرفت، هجرت، سرعت، سبقت و امام متقیان شدن» هدف حوزه‌های علمیه است
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در سخنرانی خود در سالروز بعثت پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) و مراسم عمامهگذاری جمعی از طلاب حوزه علمیه، ضمن تبریک مبعث پیامبر گرامی اسلام(ص)، بیان کردند: خداوند در قرآن می‌‌فرماید: «لقد کان لکم فی رسول‌الله أسوة حسنة» پیامبر گرامی اسلام(ص) الگوی علمی و عملی خوبی است که باید به او تأسی کنید و او را امام و مقتدای خود قرار دهید.
به گزارش خبرگزاری حوزه، این مرجع تقلید اظهار کردند: درباره شخصیت رسول گرامی(ص) همین بس که وارد شده: «کان خلقه القرآن»؛ اخلاق پیامبرگرامی اسلام(ص)، قرآن بود؛ یعنی قرآن کریم، شرح حال آن حضرت است، هم در معارف الهی، هم در خود‌سازی، هم در جامعه‌سازی، هم در تعلیم و تربیت در حوزه داخله جامعه اسلامی، هم در تعلیم و تربیت در حوزه توحیدی و هم در تعلیم و تربیت انسانی در حوزه بین‌الملل!
ایشان افزودند: قرآن کریم در سه بخش برنامه‌های تربیتی دارد؛ بخش اول، مربوط به داخله اسلامی است و وظیفه مسلمانان، بخش دوم، مربوط به وظیفه موحدان عالم و بخش سوم، بخش بین‌المللی و جامعه انسانیت است؛ خواه مسلمان، خواه غیرمسلمان که با تعابیری همچون اینکه قرآن کریم «نذیراً للبشر»، «نذیراً للناس»، «نذیرا للعالمین» آمده است که این کتاب برای جامعه بشری نیز، حرف‌های جهانی دارد؛ چه بپذیرید چه نپذیرید؛ پس اسلام هم برای تربیت مؤمنین است، هم برای تربیت اهل کتاب و هم برای تربیت جامعه انسانی!
معظم‌له خطاب به طلاب حوزه‌های علمیه بیان کردند: شمایی که وارد حوزه علمیه شده و لباس مقدس روحانیت را بر تن کردید، مستحضر باشید، مجلس علم شما بسیار مجلس وزین و هدف و راه شما مقدس است؛ اما مجلس علمی شما وزین است؛ چون کتاب و سنت برنامه دینی شماست و آنچه ذات اقدس الهی به‌وسیله عقل در درون و به‌وسیله انبیای الهی از بیرون تعلیم می‌‌دهد، جامعه حوزوی باید فرا بگیرد، عمل و منتشر بکند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی افزودند: در روایات آمده است که «إن الملائکة لتضع أجنحتها لطالب العلم»؛ یعنی در مجلس درس و بحث حوزه‌های علمی، فرشتگان پر پهن می‌‌کنند تا طلاب حوزه‌های علمیه، روی پرهای فرشته‌ها قرار بگیرند و عالم ربانی شوند. اینکه فرموده، فرشته‌ها بال و پر خود را پهن کرده و فراشی آنها را به عهده می‌‌گیرند، برای آن است که انسان، باید هم فرشته‌خوی شود و هم پر در بیاورد و پرواز کند!
معظم‌له سپس با بیان اینکه انسان باید بداند از کجا، در چه مسیری و به کجا پرواز کند، اظهار کردند: اول از همه انسان باید «معرفت» پیدا کرده و سپس «هجرت» را فرا بگیرد که جهاد هم در همین هجرت است؛ هجرت از جهل علمی به علم و از جهالت عملی به عقل عملی؛ این اولین قدم و پرواز پرنده پس از معرفت است. این مفسر قرآن کریم ادامه دادند: بعد از فصل هجرت، دستور بعدی این است که شما این راه را آرام آرام نروید؛ بلکه «سرعت» بگیرد: «و سارعوا إلی مغفرةٍ من ربکم»؛ کندی و عقب‌افتادگی مطلوب نیست.
ایشان بیان کردند: دستور بعدی این است که بعد سرعت، سعی کنید تا از دیگران «سبقت» بگیرید: «سابقوا إلی مغفرةٍ من ربکم»؛ قناعت در امور مادی خوب است؛ اما در علم خوب نیست؛ لذا اگر استعداد دارید، بکوشید تا سبقت بگیرید و در بین هم‌کلاسی‌ها و هم‌دوره‌ای‌های خود، رتبه اول و برتر باشید و این تکبر نیست!
معظم‌له ابراز کردند: دستور بعدی این است که «واجعلنا للمتقین إماماً» حال بکوشید که رهبر متقیان بشوید، امام جمعه و جماعت متقیان شوید، مدرس و معلم متقیان شوید، بکوشید تا مردان بزرگ به شما اقتداء کنند. این دنیا نیست، این آخرت است. آن کسی که فکر می‌‌کند، تنها خودش را باید نجات دهد، ناقص است؛ بلکه انسان باید سعی کند تا عده زیادی از جامعه را به‌همراه خود سعادتمند کرده و نجات دهد.
این مرجع تقلید اظهار کردند: این فصول پنج‌گانه (معرفت، هجرت، سرعت، سبقت و امام متقیان شدن)، کار و برنامه حوزه است و این فصل پنجم، هدف حوزه‌های علمیه را مشخص می‌‌کند. ما باید به‌گونه‌ای زندگی کنیم که افراد باتقوای جامعه به ما اقتدا کنند. اگر کسی وارد حوزه شد و در هر شهر و روستا و منطقه‌ای که زندگی می‌‌کند، امام متقیان آنجا نشد و افراد به خلق و خوی و تدریس و تألیف و تبیین او اقتدا نمی‌کنند، به مقصد نرسیده است.
ایشان افزودند: قرآن کریم در سه بخش برنامه‌های تربیتی دارد؛ بخش اول، مربوط به داخله اسلامی است و وظیفه مسلمانان، بخش دوم، مربوط به وظیفه موحدان عالم و بخش سوم، بخش بین‌المللی و جامعه انسانیت است؛ خواه مسلمان، خواه غیرمسلمان که با تعابیری همچون اینکه قرآن کریم «نذیراً للبشر»، «نذیراً للناس»، «نذیرا للعالمین» آمده است که این کتاب برای جامعه بشری نیز، حرف‌های جهانی دارد؛ چه بپذیرید چه نپذیرید؛ پس اسلام هم برای تربیت مؤمنین است، هم برای تربیت اهل کتاب و هم برای تربیت جامعه انسانی!
معظم‌له خطاب به طلاب حوزه‌های علمیه بیان کردند: شمایی که وارد حوزه علمیه شده و لباس مقدس روحانیت را بر تن کردید، مستحضر باشید، مجلس علم شما بسیار مجلس وزین و هدف و راه شما مقدس است؛ اما مجلس علمی شما وزین است؛ چون کتاب و سنت برنامه دینی شماست و آنچه ذات اقدس الهی به‌وسیله عقل در درون و به‌وسیله انبیای الهی از بیرون تعلیم می‌‌دهد، جامعه حوزوی باید فرا بگیرد، عمل و منتشر بکند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی افزودند: در روایات آمده است که «إن الملائکة لتضع أجنحتها لطالب العلم»؛ یعنی در مجلس درس و بحث حوزه‌های علمی، فرشتگان پر پهن می‌‌کنند تا طلاب حوزه‌های علمیه، روی پرهای فرشته‌ها قرار بگیرند و عالم ربانی شوند. اینکه فرموده، فرشته‌ها بال و پر خود را پهن کرده و فراشی آنها را به عهده می‌‌گیرند، برای آن است که انسان، باید هم فرشته‌خوی شود و هم پر در بیاورد و پرواز کند!
معظم‌له سپس با بیان اینکه انسان باید بداند از کجا، در چه مسیری و به کجا پرواز کند، اظهار کردند: اول از همه انسان باید «معرفت» پیدا کرده و سپس «هجرت» را فرا بگیرد که جهاد هم در همین هجرت است؛ هجرت از جهل علمی به علم و از جهالت عملی به عقل عملی؛ این اولین قدم و پرواز پرنده پس از معرفت است. این مفسر قرآن کریم ادامه دادند: بعد از فصل هجرت، دستور بعدی این است که شما این راه را آرام آرام نروید؛ بلکه «سرعت» بگیرد: «و سارعوا إلی مغفرةٍ من ربکم»؛ کندی و عقب‌افتادگی مطلوب نیست.
ایشان بیان کردند: دستور بعدی این است که بعد سرعت، سعی کنید تا از دیگران «سبقت» بگیرید: «سابقوا إلی مغفرةٍ من ربکم»؛ قناعت در امور مادی خوب است؛ اما در علم خوب نیست؛ لذا اگر استعداد دارید، بکوشید تا سبقت بگیرید و در بین هم‌کلاسی‌ها و هم‌دوره‌ای‌های خود، رتبه اول و برتر باشید و این تکبر نیست!
معظم‌له ابراز کردند: دستور بعدی این است که «واجعلنا للمتقین إماماً» حال بکوشید که رهبر متقیان بشوید، امام جمعه و جماعت متقیان شوید، مدرس و معلم متقیان شوید، بکوشید تا مردان بزرگ به شما اقتداء کنند. این دنیا نیست، این آخرت است. آن کسی که فکر می‌‌کند، تنها خودش را باید نجات دهد، ناقص است؛ بلکه انسان باید سعی کند تا عده زیادی از جامعه را به‌همراه خود سعادتمند کرده و نجات دهد.
این مرجع تقلید اظهار کردند: این فصول پنج‌گانه (معرفت، هجرت، سرعت، سبقت و امام متقیان شدن)، کار و برنامه حوزه است و این فصل پنجم، هدف حوزه‌های علمیه را مشخص می‌‌کند. ما باید به‌گونه‌ای زندگی کنیم که افراد باتقوای جامعه به ما اقتدا کنند. اگر کسی وارد حوزه شد و در هر شهر و روستا و منطقه‌ای که زندگی می‌‌کند، امام متقیان آنجا نشد و افراد به خلق و خوی و تدریس و تألیف و تبیین او اقتدا نمی‌کنند، به مقصد نرسیده است.