مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه تبیین کرد
پژوهش با رویکرد رسانه و تبلیغ مجازی
نشست علمی «پژوهش با رویکرد رسانه و تبلیغ مجازی» در ادامه سلسله نشست‌های ترویج فرهنگ و دانش‌افزایی پژوهشی طلاب و اساتید در حوزههای دانشی کانون‌های علمی، با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا برته مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه برگزار شد.
وی در این نشست، با اشاره به تبلیغ دین بیان کرد: وقتی درباره تبلیغ دین صحبت می‌شود، در واقع از یک پروسه‌ای سخن گفته می‌شود که در آن، محتوایی را به کسی تحویل می‌دهیم و مطمئن می‌شویم که واصل شده است؛ لذا هدف و قصد ما، فقط بیان دین و تمام کردن حجت بر دیگران نیست.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه، گام دیگر را اجرا و اقامه دین در جامعه برشمرد و گفت: موضوع واسط و میانی امروز، همان تبلیغ دین است؛ آموزش دین خدا و راه و رسم سعادت به مردم و آموزش شیوه نزدیک شدن به خداوند منان و تقرب به مقام ربوبی، هدف نهایی ما در تبلیغ است.
حجت‌الاسلام والمسلمین برته ادامه داد: کلان‌روندهای فراوانی در عرصه پژوهش ما وجود دارد، که اگر تحقق یابد، نوع کنشگری ما در عرصه‌های پژوهشی متفاوت خواهد بود و اگر بدانیم، آینده چگونه خواهد بود، رفتار امروز خودمان را متناسب با آن منطبق خواهیم کرد که برای این کار لازم است، چند گام برداشته شود.
وی در بیان این گام‌ها عنوان کرد: گام اول آینده‌پژوهی است که بفهمیم، آینده به چه شکل است تا بتوان مسیر تحول و ردیابی آن را تشخیص داد. قدم مهم‌تر پس‌نگری است؛ یعنی امروز خودمان را ببینیم و بدانیم، از کجا باید شروع کنیم و چه تغییراتی را در نگرش و کنش‌مان ایجاد کنیم و چه مهارت‌هایی را بیابیم تا به وضعیت مطلوب مورد نظر در آینده برسیم.
سخن‌گوی مرکز مدیریت حوزههای علمیه، با تأکید بر لزوم حضور طلاب و پژوهشگران در فضای مجازی، اضافه کرد: دنیای مبتنی بر فضای مجازی دگرگون شده و کلان‌روندهایی مانند مسئله نوروساینس، مسئله شبکه‌های اجتماعی، مسئله متاورس، مسئله دیتا ماینینگ، اخلاق رباتیک و بلاک‌چین، موجب ایجاد تغییرات جدی در دنیای ما شده است و دامنه این تغییرات در آینده نیز بسیار پررنگ‌تر خواهد بود که لازم است، به‌عنوان محور پژوهش‌ها و مطالعات طلاب قرار گیرد.
وی با اشاره به فضای مجازی و تفاوت آن با دنیای حقیقی، عنوان کرد: این فضا به انسان باورهایی مثل توهم اختفاء، توهم مانایی، توهم اقتدار و نهایتاً هویتی برساخته(جعلی) را القا می‌کند که نتیجه این‌همه، نفوذ بی‌محابای فضای مجازی در لایه‌های مختلف اجتماعی است و شامل عرصه‌های خرد و کلان زندگی خواص و عوام است.
مدیر مسئول خبرگزاری حوزه، به تعریف نوروساینس پرداخت و گفت: نوروساینس، دانش مطالعه دستگاه یا سامانه‌های عصبی و دانشی چندرشته‌ای است که با بهره‌گیری از آناتومی، زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، الگوسازی ریاضی و روان‌شناسی نانوتکنولوژی و الکترونیک، به درک ویژگی‌های شناختی انسان و نقش نورون‌ها و مدارهای عصبی و سپس مدل‌سازی ریاضی آن می‌پردازد.
وی با اشاره به ابعاد تکنولوژیک و صنعتی فضای مجازی و کمپانی‌های زیادی که در دنیا و در حوزه نوروساینس فعالیت دارند، فعالیت‌های مؤسسه فینستین، سامسونگ، ایکول‌نرمال، سورپرایز و سی.ان.آر.اس کمپانی فرانسوی و دانشگاه‌های فعال در این زمینه را مورد توجه قرار داد و مطرح کرد: این فناوری‌های نوپا در زمینه فعالیت خود تا حدی موفق بوده و رشد خوبی نیز داشته‌اند. یکی از مشکلات بشر در دنیای امروز ذخیره‌سازی اطلاعات است؛ درحالی‌که مغز، حجم زیادی از اطلاعات را به‌راحتی ذخیره می‌کند و این خود، سوژه‌ای برای پژوهش در این زمینه بوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین برته، در تشریح زیست مجازی با عنوان متاورس، عنوان کرد: عرصه دیگر متاورس است؛ فضایی که فرد درآن بازی نمی‌کند؛ بلکه زندگی بازی می‌کند و برخلاف بازی رایانه‌ای و موبایلی، شخصیتی از پیش تعیین‌شده و از قبل برنامه‌ریزی‌شده، ندارد و هرکسی را که در محیط متاورس می‌بینید، دارای یک حقیقت انسانی پشت سر آن است که لباس فضای مجازی را پوشیده است.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه ادامه داد: اگر به بازی‌های رایانه‌ای دقت کنیم، روز به روز در حال پیشرفت هستند و ویژگی‌های آن‌ها هم این است که هریک دارای یک کاراکتر و داستان از پیش تعیین‌شده هستند و انسان با این استوری، کاراکتر را به حرکت درمی‌آورد و بر اساس همان حرکت، امتیاز می‌گیرد؛ اما در فضای متاورس هیچ داستان و کاراکتری نیست و انسان با ویجت‌ها و گجت‌ها و حقیقت‌نماها همراه و مواجه است.
مدیر مسئول هفته‌نامه افق حوزه، با بیان اینکه در عرصه فناوری‌ها و مباحث نظری فضای مجازی، طلاب در آغاز راه هستند، گفت: اگر به‌صورت قوی این عرصه را ادامه دهیم، به نتایج خوبی خواهیم رسید. ما یک رسانه قدیمی و قوی به‌نام منبر داریم که با این رسانه، انسان‌های بزرگی تربیت و رشد یافته‌اند؛ اولین مسئله در این راه این است که ما مخاطب خود را به‌خوبی بشناسیم و برای هر ذهن و فکر، مختص خودش، محتوا آماده‌سازی شود.
وی به استقبال مردم از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در ایران اشاره کرد و افزود: استفاده از اینترنت در سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ با رشد بسیاری همراه بوده و از۵۶ میلیون نفر کاربر اینترنت و ۱۷ میلیون نفر مخاطب شبکه‌های اجتماعی، در چهار سال بعد، به ۵۹ میلیون نفر کاربر اینترنت و 59 میلیون نفر کاربران شبکه‌های اجتماعی رسیده‌اند.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه خاطرنشان کرد: در واقع هدف اصلی شبکه‌های مجازی، تفریح هدفمند و خود روایت‌گری است و تمدن بصری، رقیب تمدن کلامی و کلمه‌محور شده است و وقتی تمدن، بصری شد، رازپوشی و خطاپوشی و حیا و عفاف که زمانی ارزش بود، به تجسس و احترام تکشف تبدیل می‌شود. و در اینجاست که تعفف در برابر تکشف، راز پوشی و سرّ نگهداری در برابر تجسس و تکلیف‌محوری و مسئولیت‌پذیری در برابر تفرج قرار می‌گیرد. وی اضافه کرد: در تمدن کلمه‌محور ایرانی اسلامی، انسان شاخص، انسان مخلص است که هدف او، اخلاص و شهادت است؛ اما در تمدن بصری هدف و غایت شهرت است. در اولی، شهید زاده می‌شود و در دومی، شهیر. افرادی این فضا را مدیریت می‌کنند که به الهه‌های فضای مجازی تبدیل شده‌اند و در پی تفرج و شهرت هستند؛ الهه‌هایی که به‌خاطر لایک و توئیت در این فضا، توسط مخاطبان پرستیده می‌شوند و به آن‌ها توجه می‌شود.
وی افزود: لازم است، طلاب مبلغ آینده باشند و باید با فضای مجازی آشنا باشند تا بتوانند، این فضا را مدیریت کنند.
گزارش: جلال خسروی
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه، گام دیگر را اجرا و اقامه دین در جامعه برشمرد و گفت: موضوع واسط و میانی امروز، همان تبلیغ دین است؛ آموزش دین خدا و راه و رسم سعادت به مردم و آموزش شیوه نزدیک شدن به خداوند منان و تقرب به مقام ربوبی، هدف نهایی ما در تبلیغ است.
حجت‌الاسلام والمسلمین برته ادامه داد: کلان‌روندهای فراوانی در عرصه پژوهش ما وجود دارد، که اگر تحقق یابد، نوع کنشگری ما در عرصه‌های پژوهشی متفاوت خواهد بود و اگر بدانیم، آینده چگونه خواهد بود، رفتار امروز خودمان را متناسب با آن منطبق خواهیم کرد که برای این کار لازم است، چند گام برداشته شود.
وی در بیان این گام‌ها عنوان کرد: گام اول آینده‌پژوهی است که بفهمیم، آینده به چه شکل است تا بتوان مسیر تحول و ردیابی آن را تشخیص داد. قدم مهم‌تر پس‌نگری است؛ یعنی امروز خودمان را ببینیم و بدانیم، از کجا باید شروع کنیم و چه تغییراتی را در نگرش و کنش‌مان ایجاد کنیم و چه مهارت‌هایی را بیابیم تا به وضعیت مطلوب مورد نظر در آینده برسیم.
سخن‌گوی مرکز مدیریت حوزههای علمیه، با تأکید بر لزوم حضور طلاب و پژوهشگران در فضای مجازی، اضافه کرد: دنیای مبتنی بر فضای مجازی دگرگون شده و کلان‌روندهایی مانند مسئله نوروساینس، مسئله شبکه‌های اجتماعی، مسئله متاورس، مسئله دیتا ماینینگ، اخلاق رباتیک و بلاک‌چین، موجب ایجاد تغییرات جدی در دنیای ما شده است و دامنه این تغییرات در آینده نیز بسیار پررنگ‌تر خواهد بود که لازم است، به‌عنوان محور پژوهش‌ها و مطالعات طلاب قرار گیرد.
وی با اشاره به فضای مجازی و تفاوت آن با دنیای حقیقی، عنوان کرد: این فضا به انسان باورهایی مثل توهم اختفاء، توهم مانایی، توهم اقتدار و نهایتاً هویتی برساخته(جعلی) را القا می‌کند که نتیجه این‌همه، نفوذ بی‌محابای فضای مجازی در لایه‌های مختلف اجتماعی است و شامل عرصه‌های خرد و کلان زندگی خواص و عوام است.
مدیر مسئول خبرگزاری حوزه، به تعریف نوروساینس پرداخت و گفت: نوروساینس، دانش مطالعه دستگاه یا سامانه‌های عصبی و دانشی چندرشته‌ای است که با بهره‌گیری از آناتومی، زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، الگوسازی ریاضی و روان‌شناسی نانوتکنولوژی و الکترونیک، به درک ویژگی‌های شناختی انسان و نقش نورون‌ها و مدارهای عصبی و سپس مدل‌سازی ریاضی آن می‌پردازد.
وی با اشاره به ابعاد تکنولوژیک و صنعتی فضای مجازی و کمپانی‌های زیادی که در دنیا و در حوزه نوروساینس فعالیت دارند، فعالیت‌های مؤسسه فینستین، سامسونگ، ایکول‌نرمال، سورپرایز و سی.ان.آر.اس کمپانی فرانسوی و دانشگاه‌های فعال در این زمینه را مورد توجه قرار داد و مطرح کرد: این فناوری‌های نوپا در زمینه فعالیت خود تا حدی موفق بوده و رشد خوبی نیز داشته‌اند. یکی از مشکلات بشر در دنیای امروز ذخیره‌سازی اطلاعات است؛ درحالی‌که مغز، حجم زیادی از اطلاعات را به‌راحتی ذخیره می‌کند و این خود، سوژه‌ای برای پژوهش در این زمینه بوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین برته، در تشریح زیست مجازی با عنوان متاورس، عنوان کرد: عرصه دیگر متاورس است؛ فضایی که فرد درآن بازی نمی‌کند؛ بلکه زندگی بازی می‌کند و برخلاف بازی رایانه‌ای و موبایلی، شخصیتی از پیش تعیین‌شده و از قبل برنامه‌ریزی‌شده، ندارد و هرکسی را که در محیط متاورس می‌بینید، دارای یک حقیقت انسانی پشت سر آن است که لباس فضای مجازی را پوشیده است.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه ادامه داد: اگر به بازی‌های رایانه‌ای دقت کنیم، روز به روز در حال پیشرفت هستند و ویژگی‌های آن‌ها هم این است که هریک دارای یک کاراکتر و داستان از پیش تعیین‌شده هستند و انسان با این استوری، کاراکتر را به حرکت درمی‌آورد و بر اساس همان حرکت، امتیاز می‌گیرد؛ اما در فضای متاورس هیچ داستان و کاراکتری نیست و انسان با ویجت‌ها و گجت‌ها و حقیقت‌نماها همراه و مواجه است.
مدیر مسئول هفته‌نامه افق حوزه، با بیان اینکه در عرصه فناوری‌ها و مباحث نظری فضای مجازی، طلاب در آغاز راه هستند، گفت: اگر به‌صورت قوی این عرصه را ادامه دهیم، به نتایج خوبی خواهیم رسید. ما یک رسانه قدیمی و قوی به‌نام منبر داریم که با این رسانه، انسان‌های بزرگی تربیت و رشد یافته‌اند؛ اولین مسئله در این راه این است که ما مخاطب خود را به‌خوبی بشناسیم و برای هر ذهن و فکر، مختص خودش، محتوا آماده‌سازی شود.
وی به استقبال مردم از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در ایران اشاره کرد و افزود: استفاده از اینترنت در سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ با رشد بسیاری همراه بوده و از۵۶ میلیون نفر کاربر اینترنت و ۱۷ میلیون نفر مخاطب شبکه‌های اجتماعی، در چهار سال بعد، به ۵۹ میلیون نفر کاربر اینترنت و 59 میلیون نفر کاربران شبکه‌های اجتماعی رسیده‌اند.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه خاطرنشان کرد: در واقع هدف اصلی شبکه‌های مجازی، تفریح هدفمند و خود روایت‌گری است و تمدن بصری، رقیب تمدن کلامی و کلمه‌محور شده است و وقتی تمدن، بصری شد، رازپوشی و خطاپوشی و حیا و عفاف که زمانی ارزش بود، به تجسس و احترام تکشف تبدیل می‌شود. و در اینجاست که تعفف در برابر تکشف، راز پوشی و سرّ نگهداری در برابر تجسس و تکلیف‌محوری و مسئولیت‌پذیری در برابر تفرج قرار می‌گیرد. وی اضافه کرد: در تمدن کلمه‌محور ایرانی اسلامی، انسان شاخص، انسان مخلص است که هدف او، اخلاص و شهادت است؛ اما در تمدن بصری هدف و غایت شهرت است. در اولی، شهید زاده می‌شود و در دومی، شهیر. افرادی این فضا را مدیریت می‌کنند که به الهه‌های فضای مجازی تبدیل شده‌اند و در پی تفرج و شهرت هستند؛ الهه‌هایی که به‌خاطر لایک و توئیت در این فضا، توسط مخاطبان پرستیده می‌شوند و به آن‌ها توجه می‌شود.
وی افزود: لازم است، طلاب مبلغ آینده باشند و باید با فضای مجازی آشنا باشند تا بتوانند، این فضا را مدیریت کنند.
گزارش: جلال خسروی