آیت‌الله اعرافی در پیامی به‌مناسبت وحدت حوزه و دانشگاه
وحدت حوزه و دانشگاه برای بقا و بالندگی انقلاب اسلامی ایران امری حیاتی است
حوزه و دانشگاه باید با تمسک به قرآن کریم و سنت پیامبر اعظم(ص) و ائمه معصومین(ع) نرم‌افزار علمی حرکت به سمت این اهداف بزرگ و مقدس را فراهم کرده و در این راه به‌صورت هماهنگ با هم و مکمل یکدیگر اقدام کنند.
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در پیامی به‌مناسبت ۲۷آذر، سالروز وحدت حوزه و دانشگاه که یادآور شهادت آیت‌الله دکتر مفتح(ره) است، با تبریک این روز به همه اهالی علم و اندیشه در حوزه و دانشگاه، آورده است:
باسمه تعالی
«و اعتصموا بحبل‌الله جمیعاً و لاتفرقوا»
۲۷ آذرماه سال ۱۳۵۸ روز شهادت عالم مجاهد آیت‌الله دکتر محمد مفتح(ره) از پیشگامان اندیشه وحدت حوزه و دانشگاه، به دست گروهک تروریستی فرقان در دانشکده الهیات دانشگاه تهران است. بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(رض) در سال ۱۳۵۸ با اعلام این روز به‌عنوان روز وحدت حوزه و دانشگاه، نقشه دشمنان اسلام و انقلاب برای تعارض و تقابل این دو نهاد علمی مهم و اثرگذار را خنثی نمود و از این طریق، تهدید را تبدیل به فرصت کرد.
اکنون ۴۳ سال از این روز می‌گذرد و هر سال این روز را گرامی می‌داریم و بر این وحدت تأکید می‌کنیم. در طول این مدت درباره مفهوم وحدت، ضرورت آن، ابعاد، راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌های وحدت این دو نهاد علمی بحث‌های زیادی صورت گرفته و مقالات علمی متعددی نوشته شده و اقداماتی نیز، برای تحقق آن صورت گرفته است؛ ولی به نظر می‌رسد، هنوز به آرمان والای وحدت دست نیافته‌ایم و این شعار به گفتمان اصلی حوزه و دانشگاه تبدیل نشده است.
بی‌تردید یکی از معانی اصلی وحدت این دو نهاد، وحدت در اهداف است. هدف غایی این دو نهاد علمی باید اقامه دین و امتدادبخشی به توحید در همه عرصه‌های زندگی و در ابعاد فردی و اجتماعی و در راستای انسان‌سازی، جامعه‌پردازی، نظام‌سازی و ساخت تمدن نوین اسلامی باشد. در یک کلام هدف غایی باید زمینه‌سازی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنا فداه) باشد.
حوزه و دانشگاه باید با تمسک به قرآن کریم و سنت پیامبر اعظم(ص) و ائمه معصومین(ع)، نرم‌افزار علمی حرکت به سمت این اهداف بزرگ و مقدس را فراهم کرده و در این راه، به‌صورت هماهنگ با هم و مکمل یکدیگر اقدام کنند.
حرکت هماهنگ و تأثیرگذار به سوی این هدف بزرگ و مقدس مستلزم تحولات اساسی و عمیق در محتوای علمی و نظامات پژوهشی، آموزشی و تربیتی این دو نهاد مقدس است.
محتوای علمی در هر دو نهاد، باید از طریق بسط توحید و در جهت تحقق این هدف عظیم باشد. از سویی حوزه‌های علمیه، باید با تحفظ بر روش اجتهاد جواهری، معارف دینی لازم برای این حرکت عظیم را از منابع اصیل و معتبر اسلامی (کتاب و سنت و عقل) استنباط کرده و مبانی بینشی و اصول ارزشی و نظامات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اسلام را استنباط کرده و در اختیار اهل دانش قرار دهند و از سوی دیگر، دانشگاه باید مبتنی بر مبانی، اصول و ارزش‌های اسلامی در علوم مهندسی، تجربی، انسانی و اجتماعی نظریه‌پردازی کرده و راه‌های اقامه و تحقق، آموزه‌ها و احکام اسلام عزیز را در عرصه‌های مختلف زندگی بیابد و راهبردها و سیاست‌های آن را ارائه دهد.
بدین منظور دانشگاه‌ها باید در حرکتی مستمر و بلندمدت از دانش‌های مبتنی بر اندیشه جدایی علم و دین و اصالت ماده و تجربه به دانش‌های مبتنی بر مبانی و اصول و ارزش‌های عقلانی-وحیانی و تجارب بشری مستند به آن دو حرکت کنند و متناسب با آن، نظامات پژوهشی و آموزشی خود را متحول سازند.
حوزه‌های علمیه نیز باید با پافشاری بر روش اجتهاد و سنت‌های عریق و قویم علمی خود، در حرکتی بلندمدت، علوم توحیدی خود را برای پاسخ به نیازهای این حرکت عظیم امتداد دهند و به‌تناسب آن، نظامات آموزشی و پژوهشی خود را متحول سازند.
البته این حرکت در حوزه‌های علمیه، از ابتدای انقلاب اسلامی ایران آغاز شده و در دهه اخیر شدت گرفته است و به موفقیت‌های چشم‌گیری در این‌باره دست یافته است؛ گرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب راه زیادی در پیش داریم.
تردیدی نیست که این حرکت عظیم باید توسط عالمان مخلص و مجاهد و دانشمندان مهذب و متقی محقق شود و لذا باید نظام آموزشی و پژوهشی این دو نهاد مقدس، با نظام تربیتی و فرهنگی مبتنی بر تقوا همراه شود تا خروجی آن، دانشمندان دانش‌پژوه مخلص و مجاهدی باشند که در راه خدا سر از پا نمی‌شناسند.
این امر مستلزم آن است که نظام‌های تربیتی و فرهنگی در جهت تبلور هرچه بیشتر این اصل راهبردی متحول شوند.
حوزه‌های علمیه از ابتدا بر همین اساس تأسیس شده‌اند و لذا در طول تاریخ عالمان مجاهد بزرگی از این حوزه‌ها برخاستند؛ عالمانی که با اندیشه، قلم، قدم و خون خود اسلام را حفظ کردند و منشأ تحولات عظیمی در زمان خود شدند. در ادامه نیز، حوزه‌های مبارکه علمیه همواره باید بر این امر تحفظ کنند و نظام فرهنگی و تربیتی خود را در جهت تقویت بنیان‌های تقوا، روز به روز ارتقا بخشند.
وحدت حوزه و دانشگاه از این لایه‌های عمیق باید شروع شود و به لایه‌هایی از قبیل تعامل در استحکام عقاید و ارزش‌های اسلامی و تبادل استاد، دانشجو و طلبه، انجام پژوهش‌ها و برگزاری دوره‌های آموزشی، نشست‌ها و همایش‌های مشترک و امثال این امور ادامه یابد.
این وحدت برای بقا و بالندگی انقلاب اسلامی ایران و حرکت در راستای ساخت تمدن نوین اسلامی و جامعه منتظر ظهور حضرت ولی‌عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) امری حیاتی است و دشمنان اسلام و انقلاب با درک این مهم از ابتدای انقلاب برای جدایی و تقابل این دو نهاد مقدس تلاش کرده‌اند. به‌ویژه اکنون که کشور مقدس جمهوری اسلامی ایران به پیشرفت‌های چشم‌گیری در عرصه‌های علم و فناوری‌های نوین، نایل شده و دشمن در جنگ ترکیبی همه‌جانبه با محوریت جنگ شناختی، همه توان خود را برای مقابله با ایران اسلامی به‌کار گرفته است، این وحدت اهمیت و ضرورتی دو چندان یافته است.
از منظری دیگر همگرایی و هم‌افزایی و گفت‌و‌گوی حوزه و دانشگاه و طلبه و دانشجو و اساتید و پژوهشگران در این دو نهاد، نسبت به نخبگان و سرآمدان و اندیشه‌ورزان و از باب فکر و فرهنگ و گروه‌های مرجع مؤثر آرامش و در انسجام اجتماعی و بالندگی فرهنگی و استقلال اقتصادی و سیاسی کشور و در خدمت به ملت بزرگ ایران بسیار مؤثر است. تجربه‌های تاریخی بیش از یک سده اخیر در ایران و منطقه نشان داده است که تفاهم و تعامل نخبگان و هوشمندی و آگاهی عمیق آنها، مبدأ تحولات مثبت و پراکندگی و گسست نخبگان و فرهیختگان و غفلت از آرمان‌های بزرگ ملی و اسلامی زیان‌های بزرگی برای کشور به‌بار آورده است و این تجربه‌ها و تجربه‌های بزرگ انقلاب اسلامی و رهنمودهای امام راحل(قد) و رهبری معظم مدظله العالی و بزرگان آگاه حوزه و دانشگاه راهنمای ما در این مسیر است. حوزه‌های علمیه، به‌ویژه حوزه علمیه قم در یکصدمین سال‌گشت بازتأسیس آن، با افتخار و احترام، آمادگی خود را برای تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه و گفت‌و‌گو و هم‌اندیشی و همگرایی حوزه و دانشگاه به‌منظور ارتقا، تعمیق و گسترش دستاوردهای انقلاب و ایران اسلامی و حل مشکلات موجود و حرکت به سمت آرمان‌های والای ملت رشید ایران اعلام می‌نمایم.
در پایان، سالروز وحدت حوزه و دانشگاه را که یادآور شهادت شهید آیت‌الله مفتح(ره) است، به همه اهالی علم و اندیشه در حوزه و دانشگاه تبریک عرض می‌کنم و از خداوند متعال برای همه حوزویان و دانشگاهیان برای اعتلای میهن اسلامی و آرمان‌های انسانی و اسلامی، توفیقات روزافزون الهی را مسئلت دارم.
«و آخر دعوانا ان الحمدلله رب العالمین»
علیرضا اعرافی/ مدیر حوزه‌های علمیه