تشریح طرح ویژه خدمت نظام وظیفه نخبگان حوزوی
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه، به تشریح کامل شیوه‌نامه بهره‌مندی نخبگان حوزوی از تسهیلات نظام وظیفه تخصصی، طرح ویژه «شهید صیاد شیرازی» در بنیاد ملی نخبگان و ستاد کل نیروهای مسلح پرداخت.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید‌علی عماد در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه، به تشریح طرح خدمت نظام وظیفه طلاب نخبه پرداخت و گفت: بنیاد ملی نخبگان، یکی از حامیان جامعه نخبگانی حوزه‌های علمیه است. جامعه نخبگانی حوزه‌های علمیه که شامل استعدادهای برتر، برگزیدگان و نخبگان حوزه‌های علمیه هستند، در مسیر شناسایی، توانمندسازی و بهره‌گیری از توانمندی آنها، نیازمند یک‌سری پشتیبانی‌ها و تسهیلات هستند.
طرح شهید علی صیاد شیرازی
وی با بیان اینکه این جامعه، دارای چند دستگاه پشتیبان و حمایت‌کننده هستند. افزود: سهم و نقش مرکز خدمات حوزه‌های علمیه به‌عنوان حامی اصلی و برجسته جامعه نخبگانی حوزه، جایگاه بسیار مهمی است. بنیاد علمی نخبگان نیز به‌عنوان نهاد حاکمیتی که در قلمروی نخبگانی عمل می‌کند، از حامیان این جامعه به‌شمار می‌رود. طرح‌های پشتیبانی و ارتقایی و توانمندی متعددی در بنیاد ملی نخبگان در هماهنگی با دستگاه‌های حاکمیتی نظام طراحی شده و در آن چارچوب، از نخبگان و برگزیدگان و استعدادهای برتر حمایت می‌شود. یکی از این طرح‌ها، طرح شهید علی صیاد شیرازی است. این طرح در حقیقت با چند هدف طراحی شده است.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه ادامه داد: اولین هدف آن دوره خدمت نظام وظیفه جامعه نخبگان و دانش‌آموختگان برتر حوزه و دانشگاه است که به بهترین شکل برای حل مسائل نظام و پاسخگویی به مشکلاتی که نظام با آنها روبه‌رو است، استفاده شود. خدمت نظام وظیفه را الزاماً باید دانش‌آموختگان دانشگاهی، طی کنند و دانش‌آموختگان حوزوی نیز، بر اساس تمایل و بر اساس ضرورت به چرخه‌های خدمت در دستگاه‌های مختلف، باید این دوره را بگذرانند.
وی با بیان اینکه این دوره گاهی اوقات در قالب امریه و کسر خدمت پژوهشی و گاهی نیز به‌شکل عادی طی می‌شد و این مسئله به‌منزله از بین رفتن یک فرصت مهم برای کشور بود که جمعی از نخبگان کشور به‌صورت عادی خدمت سربازی را طی کنند. ابراز کرد: بنیاد نخبگان این طرح را طراحی کرد که استعدادهای برتر و دانش‌آموختگان برتر حوزه و دانشگاه، خدمت خود را در قالب یک طرح علمی و فناورانه برای حل یک مسئله و نیاز که مشکل یکی از دستگاه‌های علمی و اجرایی کشور است، طی کنند.
طرح ویژه طلاب سطح ۳ و ۴ حوزه‌های علمیه
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد، با بیان اینکه آن‌دسته از افرادی که در این طرح شرکت می‌کنند، در دانشگاه باید دانش‌آموخته کارشناسی ارشد و دکتری باشند، ادامه داد: در حوزه‌های علمیه باید دانش‌آموخته مقطع سطح سه و چهار باشند؛ بنابراین تمامی طلابی که سطح ۳ و ۴ حوزه‌های علمیه را به پایان رسانده‌اند، در چارچوب مقررات و تعریفی که نظام آموزش حوزه‌های علمیه، از مقطع سطح سه و پایان‌یافتگی اعلام می‌کند، می‌توانند در این طرح شرکت کنند؛ لیکن این طرح به‌ذاته برای استعدادهای برتر دانش‌آموخته این مقاطع در حوزه‌های علمیه طراحی شده است؛ ولی اگر متقاضیان دیگری نیز باشند که در چرخه شناسایی مرکز امور نخبگان، جا مانده باشند و آن مسیر را طی نکرده باشند و یا در طی آن مسیر، موفقیت نبرده باشند، نیز می‌توانند از این طرح استفاده کنند و مسیر طرح را با شرایطی که دارند، بگذرانند.
شرایط طرح
وی گفت: شرط اول این طرح، دانش‌آموختگی و شرط دیگرش برجستگی‌های عملی و کنشگری در قلمروی مأموریتی حوزه‌های علمیه است. شرایط تبلیغی یکی از مهمترین شروط است و فعالیت‌های تبلیغی، سهم بالایی در شرایط پیش‌نیاز دارد؛ یعنی کسانی که وارد این طرح می‌شوند، به‌لحاظ فعالیت‌های تبلیغی در قالب جدول‌بندی حداقل اگر سطح 3 هستند، ۵۰ امتیاز تبلیغی را در چهار سال اخیر کسب کرده باشند و اگر سطح ۴ هستند، باید حداقل ۸۰ امتیاز از فعالیت‌های تبلیغی آن را کسب کرده باشد.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه افزود: مرجع تأیید این امتیازات در قلمروی تبلیغی، دستگاه‌های رسمی تبلیغی و معاونت‌های تبلیغ حوزه‌های علمیه هستند. به تعبیری باید معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه، معاونت تبلیغ حوزه علمیه اصفهان یا دفتر تبلیغات و سازمان تبلیغات اسلامی، فعالیت‌های تبلیغی انجام‌شده آنها را تأیید کنند.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه جدول امتیازات فعالیت‌ها بر این اساس است که دانش‌آموختگان از کل جدول، باید ۱۵۰ امتیاز در چهار سال اخیر کسب کرده باشند که از آن امتیازات ۵۰ امتیاز حتماً باید تبلیغی باشد. در سطح چهار نیز، ۲۲۰ امتیاز باید کسب شود که از آن تعداد حتماً ۸۰ امتیاز حداقل باید تبلیغی باشد.
هدف طرح و فرایند کار
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد خاطرنشان کرد: هدف ما در این نحو امتیازدهی‌ها و اهتمام به بخش تبلیغ، آن است که مایل هستیم، جامعه نخبگانی حوزه‌های علمیه در تماس با بدنه اجتماعی و در گفت‌وگو با آنها، در تعاملات اطلاع‌رسانانه علمی با آنها قرار گیرند و آنها بتوانند، یافته‌های منضبط و دقیقی را که دارند، به جامعه مورد خطابشان ارائه کنند.
وی افزود: از جمله شرایطی که طلاب باید به آن دقت کنند و آن را طی نمایند، گذراندن چرخه و فرایند کار است. به تعبیر دیگر اگر بخواهیم بگوییم که این طرح در قالب چه فرایندی طی می‌شود، یعنی باید ابتدا به سامانه «سینا» بنیاد نخبگان مراجعه کنند. در این سامانه شیوه‌نامه و قواعد و ضوابط مرتبط باید به‌دقت مطالعه شود و در صورت تمایل به قلمروی بارگذاری اطلاعات وارد می‌شوند و مستندات لازم را نیز بارگذاری کنند.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه بعد از این مرحله، اطلاعات بارگذاری‌شده را به‌لحاظ روایی و صحت و میزان اطلاعاتی که فعالیت‌های اعلامی طلاب دارند، رصد می‌کنیم، گفت: این بخش با کمک دفتر امور نخبگان مرکز حوزه علمیه انجام می‌شود. این کار در حوزه‌های علمیه خراسان رضوی و شمالی و جنوبی و اصفهان نیز انجام می‌شود.
وی افزود: این اطلاعات در نهایت برای ورود یک کارگروه تأیید می‌شود. این کارگروه، با حضور متخصصان حوزوی و بنیاد ملی نخبگان بررسی می‌شود و ما به لیست واجدان گذراندن طرح شهید صیاد شیرازی دست پیدا می‌کنیم. این لیست برای مرکز امور نخبگان ستاد کل نیروهای مسلح که در دانشگاه دفاع ملی مستقر است، ارسال می‌شود. آن افراد نیز برای آنکه تجربه‌ای دارند که احیاناً افرادی که وارد این طرح می‌شوند، وارد خدمت نظام وظیفه می‌شوند، برای اینکه مشکلی پیدا نکنند، در ابتدا یک جلسه مصاحبه و توضیح و تبیین را با این افراد برگزار می‌کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد بیان کرد: در آنجا قلمروی نیازها و مسائلی را که دستگاه‌های مختلف داده‌اند، برای آنها عرضه می‌کنند و آنها را با دستگاه آشنا می‌نمایند که طلبه بتواند، موضوع تحقیق و پژوهش، طرح فرهنگی و فناورانه خود را به آن دستگاه ارائه کند. پس از انتخاب طرح، توافق لازم برای دستگاه ذی‌ربط متقاضی طرح انجام می‌شود و سپس مراحل اخذ دفترچه نظام وظیفه طی می‌گردد و پس از پایان دوره آموزشی، طرح تحقیقی خود را به انجام می‌رساند.
وی اظهار کرد: ستاد کل نیروهای مسلح، به دنبال تقلیل ۱۴ ماه به ۱۲ ماه است تا طلبه نخبه در این مدت کل وظیفه خود را انجام دهد. زمانی که طرح بین دستگاه متقاضی اجرایی و طلبه و بخش نخبگانی توافق شد، در چند مرحله انجام می‌شود. طلاب باید سه گزارش را از پیشرفت کار ارایه کنند. یک گزارش در 30 درصد، یک گزارش در 60 درصد و یک گزارش در پایان کار ارائه می‌شود و ممکن است، اصلاحات و تغییراتی نیز اعمال شود. روح کار به این صورت است که نیاز دستگاه‌ها حل شود و دستگاه باید به اطمینان برسد که این راه حل، راه حل مسئله اوست و به این جهت، این دستگاه نیز در این مسیر همراهی می‌کند.
تحصیل در حین خدمت
این استاد حوزه علمیه به تحصیل همزمان طلاب نخبه در زمان خدمت سربازی اشاره و بیان کرد: نظام آموزشی دانشگاه‌های ما، نظام ناپیوسته است؛ ولی در مورد حوزه‌های علمیه، به‌دلیل پیوستگی نظام آموزشی، باید فعالیت‌هایی انجام شود که منعی از فعالیت تحصیلی در حوزه در دوران خدمت نظام وظیفه نداشته باشند.
مزایای طرح
وی گفت: از مزایای این طرح آن است که ارتباط طلاب با دستگاه‌های اجرایی و ستاد کل نیروهای مسلح بسیار محدود و عندالضروره است. طلاب آزادی زمان و فرصت دارند که در زیست طلبگی خود به فعالیت‌های علمی و فرهنگی بپردازند و در عین حال، طرح خدمت خود را انجام دهند. به یک معنی در توافق میان طلبه و دستگاه متقاضی، مشخص می‌شود که چه مقدار باید این برنامه هماهنگ شود. ممکن است، یک دستگاهی بگوید که من ماهانه چند جلسه را لازم دارم و یا هفتگی یا ماهانه و یا به‌صورت مقطعی این تماس انجام می‌شود. ممکن است، دستگاه علمی پژوهشی طلاب ساعات خاصی را در دستگاه بگذارند. این مسائل به تعاملی که فی مابین طلبه به‌عنوان محقق یا فناور و دستگاه علمی و اجرایی است، کمک می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد افزود: مقصود ما تأکید بر این مسئله است که فناوری‌ها را از حوزه فناوری‌های سخت به فناوری‌های نرم تسری بدهیم. ما یک مجموعه از فناوری‌های نرم و هویت‌ساز داریم که اتفاقاً یکی از ستادهای مرکزی علم و فناوری کشور، ستاد فناوری‌های نرم و هویت‌ساز است که در معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری مستقر است.
وی ادامه داد: انتظار ما این است که طلاب جوانی که تمایل دارند، در حوزه فناوری فرهنگی، علمی و حکمرانی، حضور یابند و این جایگاه‌های مهم و اساسی را دریابند. یکی از مهمترین حوزه‌های فناورانه، حوزه فناوری‌های نرم و حکمرانی مطلوب است. در اینجا باید طلاب حضور یابند تا گره از کار حوزه و نظام و کشور گشوده شود. این مسئله بسیار ارزشمند، مفید و کارآمد است.
حقوق سربازی را هم می‌گیرند؟
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه، به یکی دیگر از مزیای این طرح اشاره کرد و گفت: مزیت این طرح آن است که طلاب خدمت خود را در قالب یک طرح پژوهشی و فناورانه و فرهنگی انجام می‌دهند. دوم اینکه آزادی زیست طلبگی که از مزیت‌های رشد طلبگی است، در این مسئله لحاظ می‌شود. از دیگر مزیت‌های این طرح، آن است که در طول دوره خدمت، طلاب ما مشمول حمایت‌های برابر مصوبه ستادکل نیروهای مسلح هستند که حقوق و مزایای خاص این بخش را دریافت می‌کنند. ضمن اینکه در دوره‌ای که حقوق و مزایای خود را دریافت می‌کنند، تسهیلات بیمه را نیز دریافت می‌کنند و طبعاً دستگاهی که متقاضی حق مسئله است، این هزینه‌ها را نیز پرداخت می‌کند. دستگاه ذی‌ربط حق‌الزحمه لازم را به حساب نیروهای مسلح پرداخت می‌کند؛ همچون سربازانی که امریه بوده‌اند، چنین مسئله‌ای در خصوص این طلاب نیز حادث می‌شود.
وی افزود: درست است که خدمت نظام وظیفه گذرانده می‌شود؛ ولی ستاد کل نیروهای مسلح، تسهیلاتی برای معرفی و دریافت مجوزهای خروج از کشور در چارچوب قوانین کشوری در مواردی که منعی در خصوص سربازان وجود دارد، فراهم می‌کند؛ به‌خصوص اینکه اگر این سفر در راستای مأموریت‌های حوزوی طلاب باشد، این مسئله تسهیلات بیشتری را مشمول می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد ادامه داد: این طرح مشمول کسری نیست؛ زیرا طلبه این طرح را می‌گذراند و مزایایی را در ۱۲ و یا ۱۴ ماه کل خدمتش دریافت می‌کند. به‌تعبیر دیگر، کسی که کمتر از ۱۲ یا ۱۴ ماه طول دوره خدمتش باشد، نمی‌تواند وارد این طرح شود. هرکسی وارد این طرح شود، مزایای بسیاری را برای خود به ارمغان می‌آورد.
وی بیان کرد: یکی از مسائلی که همیشه با طلاب همراه بوده است که در نوع جامعه علمی نیز وجود دارد این است که این مسئله شامل: تعلق خاطر به هدف، دلبستگی به منافع ملی، اهتمام به مصالح کشور به‌عنوان سرزمین مادری ما، دغدغه برای آرمان‌های اسلام و... است. در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همیشه طلاب برای حل مشکلات انقلاب و کشور دغدغه داشته‌اند. این مسئله برای ما بسیار شیرین است که خدمت شیرین سربازی را برای حل یک مسئله از دستگاه‌های کشور می‌گذارنیم. این مسئله انگیزش بسیاری در طلاب ایجاد می‌کند که وارد این کار شوند.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه گفت: طلاب در ابتدا وقتی وارد این مجموعه می‌شوند، با یک فهرستی از نیازهای همه دستگاه‌های نظام در قلمروهای مختلف مواجه می‌شوند؛ یعنی افقی در پیش روی طلاب قرار می‌گیرد که بتواند، مشکلات بخش‌های دیگر را حل کند. این ارتباط طلاب با دستگاه‌ها، گشایش بسیاری برای خدمت‌رسانی‌های آتی ایجاد می‌کند. وی افزود: انجام یک کار، طلبه را وارد فعالیت‌های علمی اجرایی مدیریتی می‌کند که بتواند، در جای مناسب، خدمات و نقش‌آفرینی داشته باشد. حوزه خدمت، ناظر به شایستگی‌ها و نقش‌هاست؛ یعنی قلمروی نقش‌ها و شایستگی‌ها که امروز در جهان اهمیت بسیاری دارد و اگر نقش را به‌درستی بفهمیم، می‌توانیم نیروی انسانی توانمند را تربیت کنیم.
دوره تمهید شبکه‌سازی جامعه نخبگانی ملی
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد خاطرنشان کرد: دوره آموزشی اینجا، یک دوره آموزشی صرفاً نظامی نیست؛ یعنی دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی و حوزوی در این دوره یک‌جا رشته‌ها، گرایش‌ها و رسته‌های دانشی و خدمتی را می‌گذرانند. این دوره، دوره تمهید شبکه‌سازی جامعه نخبگانی ملی است. جامعه نخبگانی حوزه نیازمند برقراری چنین ارتباطی است که در دل شبکه کلان جامعه نخبگانی ملی حضور یابد و نقش‌آفرین و خدمت‌رسان باشد.
پذیرش 200 نخبه در سال نخست
وی با اشاره به فراخوان شرکت در طرح شهید صیاد شیرازی، گفت: پس از اعلام و تاریخ فراخوان، طلاب وارد سامانه می‌شوند و پس از ثبت‌نام در سال نخست، می‌توانیم نزدیک به ۲۰۰ نفر از طلاب حوزه علمیه را شناسایی و جهت گذراندن خدمت به بخش ذی‌ربط یعنی مرکز امور نخبگان معرفی کنیم.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه طلاب زحمات بسیاری در حوزه پژوهش می‌کشند؛ ولی برخی از این پژوهش‌ها، پژوهش‌هایی بودند که کاربست لازم را نداشته و حتی نتوانسته، گرهی باز کنند، گفت: همه تحقیقات باید کاربردی باشند. باور دارم که همه این تحقیقات به‌موازات هم باید پیش بروند؛ ولی تحقیق بنیادی و نظری ما نیز باید کاربست داشته باشد. کاربست این تحقیقات نیز جای معینی است؛ یعنی باید مرز دانش را تغییر بدهد و در حوزه تحقیقات کاربردی و راهبردی نیز به‌همین شکل است. امیدواریم که در این چند قلمرو بتوانیم، از ظرفیت‌های طلاب استفاده کنیم.
وی افزود: امروز بیان می‌کنیم که جامعه ما نیازهای مختلفی دارد که این نیازها را یا باید حوزه‌های علمیه پاسخ بدهند و یا در پاسخگویی مشارکت داشته باشند. نیازهای جامعه جوان، نیازهای جامعه علمی، نیازهای حوزه فرهنگی و حوزه حکمرانی ما نیازهای کمی نیستند. چه خوب است که ما زمانی که می‌خواهیم یک تحقیق را انتخاب کنیم، منبعث از چک‌لیست نیازهای اولویت‌دار وزارت ورزش و جوانان باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد گفت: امروز در شرایطی هستیم که متوجه می‌شویم، نتوانستیم فضای گفت‌وگو و همدلی را بین خود و بخش‌هایی از جامعه برقرار کنیم. این‌ها دستگاه‌هایی هستند که این جامعه مخاطب را دارند و سؤال آنها، سؤال جامعه مخاطب است. آیا جامعه جوان امروز ما چه میزان در درون خانواده جذب و یا طرد شده است و اگر این درصد حس طردشدگی از خانواده بالاست، چه کنیم که این مسئله حل شود؟!
وی افزود: اگر جوان ما به غلط حس کند که با آسیب طردشدگی اجتماعی مواجه است و به غلط حس کند که نظام سیاسی اجتماعی او را جذب نکرده است و حس غلط طردشدگی داشته باشد، حل همین مسئله به عهده کیست؟ قطعاً حل آن به عهده همه صاحبان نظر و اثر در این عرصه است و امروز می‌بینیم که وزارت ورزش و جوانان، پیمایش ملی را انجام داده و گفته است که میزان حس طردشدگی اجتماعی جوانان ما چه اندازه است.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه در پایان با تقدیر از شخص مدیر حوزه‌های علمیه که فعالیت‌های گسترده‌ای در ایجاد این هماهنگی‌ها انجام داده و نیز مرکز امور طلاب و دانش‌آموختگان به‌خاطر دغدغه‌مند بودن و کمک و مساعدت، خاطرنشان کرد: طلابی که در این طرح شرکت می‌کنند، یک بخشی از آنها طلاب استعدادهای برتر هستند و بخش دیگر، عموم طلاب هستند که در تکلیف و مأموریت مرکز امور طلاب است که قطعاً آنها نیز پای کار می‌آیند؛ زیرا با انگیزه و نگاه خوبی وارد شده‌اند. از دفاتر نخبگانی حوزه‌های علمیه در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و اصفهان نیز سپاسگزاریم که در این قضیه ورود کردند. همچنین ستاد کل نیروهای مسلح و بنیاد ملی نخبگان که میزگردان خوبی بودند که این مجموعه را به یکدیگر پیوند دادند.
وی با بیان اینکه این جامعه، دارای چند دستگاه پشتیبان و حمایت‌کننده هستند. افزود: سهم و نقش مرکز خدمات حوزه‌های علمیه به‌عنوان حامی اصلی و برجسته جامعه نخبگانی حوزه، جایگاه بسیار مهمی است. بنیاد علمی نخبگان نیز به‌عنوان نهاد حاکمیتی که در قلمروی نخبگانی عمل می‌کند، از حامیان این جامعه به‌شمار می‌رود. طرح‌های پشتیبانی و ارتقایی و توانمندی متعددی در بنیاد ملی نخبگان در هماهنگی با دستگاه‌های حاکمیتی نظام طراحی شده و در آن چارچوب، از نخبگان و برگزیدگان و استعدادهای برتر حمایت می‌شود. یکی از این طرح‌ها، طرح شهید علی صیاد شیرازی است. این طرح در حقیقت با چند هدف طراحی شده است.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه ادامه داد: اولین هدف آن دوره خدمت نظام وظیفه جامعه نخبگان و دانش‌آموختگان برتر حوزه و دانشگاه است که به بهترین شکل برای حل مسائل نظام و پاسخگویی به مشکلاتی که نظام با آنها روبه‌رو است، استفاده شود. خدمت نظام وظیفه را الزاماً باید دانش‌آموختگان دانشگاهی، طی کنند و دانش‌آموختگان حوزوی نیز، بر اساس تمایل و بر اساس ضرورت به چرخه‌های خدمت در دستگاه‌های مختلف، باید این دوره را بگذرانند.
وی با بیان اینکه این دوره گاهی اوقات در قالب امریه و کسر خدمت پژوهشی و گاهی نیز به‌شکل عادی طی می‌شد و این مسئله به‌منزله از بین رفتن یک فرصت مهم برای کشور بود که جمعی از نخبگان کشور به‌صورت عادی خدمت سربازی را طی کنند. ابراز کرد: بنیاد نخبگان این طرح را طراحی کرد که استعدادهای برتر و دانش‌آموختگان برتر حوزه و دانشگاه، خدمت خود را در قالب یک طرح علمی و فناورانه برای حل یک مسئله و نیاز که مشکل یکی از دستگاه‌های علمی و اجرایی کشور است، طی کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد، با بیان اینکه آن‌دسته از افرادی که در این طرح شرکت می‌کنند، در دانشگاه باید دانش‌آموخته کارشناسی ارشد و دکتری باشند، ادامه داد: در حوزه‌های علمیه باید دانش‌آموخته مقطع سطح سه و چهار باشند؛ بنابراین تمامی طلابی که سطح ۳ و ۴ حوزه‌های علمیه را به پایان رسانده‌اند، در چارچوب مقررات و تعریفی که نظام آموزش حوزه‌های علمیه، از مقطع سطح سه و پایان‌یافتگی اعلام می‌کند، می‌توانند در این طرح شرکت کنند؛ لیکن این طرح به‌ذاته برای استعدادهای برتر دانش‌آموخته این مقاطع در حوزه‌های علمیه طراحی شده است؛ ولی اگر متقاضیان دیگری نیز باشند که در چرخه شناسایی مرکز امور نخبگان، جا مانده باشند و آن مسیر را طی نکرده باشند و یا در طی آن مسیر، موفقیت نبرده باشند، نیز می‌توانند از این طرح استفاده کنند و مسیر طرح را با شرایطی که دارند، بگذرانند.
وی گفت: شرط اول این طرح، دانش‌آموختگی و شرط دیگرش برجستگی‌های عملی و کنشگری در قلمروی مأموریتی حوزه‌های علمیه است. شرایط تبلیغی یکی از مهمترین شروط است و فعالیت‌های تبلیغی، سهم بالایی در شرایط پیش‌نیاز دارد؛ یعنی کسانی که وارد این طرح می‌شوند، به‌لحاظ فعالیت‌های تبلیغی در قالب جدول‌بندی حداقل اگر سطح 3 هستند، ۵۰ امتیاز تبلیغی را در چهار سال اخیر کسب کرده باشند و اگر سطح ۴ هستند، باید حداقل ۸۰ امتیاز از فعالیت‌های تبلیغی آن را کسب کرده باشد.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه افزود: مرجع تأیید این امتیازات در قلمروی تبلیغی، دستگاه‌های رسمی تبلیغی و معاونت‌های تبلیغ حوزه‌های علمیه هستند. به تعبیری باید معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه، معاونت تبلیغ حوزه علمیه اصفهان یا دفتر تبلیغات و سازمان تبلیغات اسلامی، فعالیت‌های تبلیغی انجام‌شده آنها را تأیید کنند.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه جدول امتیازات فعالیت‌ها بر این اساس است که دانش‌آموختگان از کل جدول، باید ۱۵۰ امتیاز در چهار سال اخیر کسب کرده باشند که از آن امتیازات ۵۰ امتیاز حتماً باید تبلیغی باشد. در سطح چهار نیز، ۲۲۰ امتیاز باید کسب شود که از آن تعداد حتماً ۸۰ امتیاز حداقل باید تبلیغی باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد خاطرنشان کرد: هدف ما در این نحو امتیازدهی‌ها و اهتمام به بخش تبلیغ، آن است که مایل هستیم، جامعه نخبگانی حوزه‌های علمیه در تماس با بدنه اجتماعی و در گفت‌وگو با آنها، در تعاملات اطلاع‌رسانانه علمی با آنها قرار گیرند و آنها بتوانند، یافته‌های منضبط و دقیقی را که دارند، به جامعه مورد خطابشان ارائه کنند.
وی افزود: از جمله شرایطی که طلاب باید به آن دقت کنند و آن را طی نمایند، گذراندن چرخه و فرایند کار است. به تعبیر دیگر اگر بخواهیم بگوییم که این طرح در قالب چه فرایندی طی می‌شود، یعنی باید ابتدا به سامانه «سینا» بنیاد نخبگان مراجعه کنند. در این سامانه شیوه‌نامه و قواعد و ضوابط مرتبط باید به‌دقت مطالعه شود و در صورت تمایل به قلمروی بارگذاری اطلاعات وارد می‌شوند و مستندات لازم را نیز بارگذاری کنند.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه بعد از این مرحله، اطلاعات بارگذاری‌شده را به‌لحاظ روایی و صحت و میزان اطلاعاتی که فعالیت‌های اعلامی طلاب دارند، رصد می‌کنیم، گفت: این بخش با کمک دفتر امور نخبگان مرکز حوزه علمیه انجام می‌شود. این کار در حوزه‌های علمیه خراسان رضوی و شمالی و جنوبی و اصفهان نیز انجام می‌شود.
وی افزود: این اطلاعات در نهایت برای ورود یک کارگروه تأیید می‌شود. این کارگروه، با حضور متخصصان حوزوی و بنیاد ملی نخبگان بررسی می‌شود و ما به لیست واجدان گذراندن طرح شهید صیاد شیرازی دست پیدا می‌کنیم. این لیست برای مرکز امور نخبگان ستاد کل نیروهای مسلح که در دانشگاه دفاع ملی مستقر است، ارسال می‌شود. آن افراد نیز برای آنکه تجربه‌ای دارند که احیاناً افرادی که وارد این طرح می‌شوند، وارد خدمت نظام وظیفه می‌شوند، برای اینکه مشکلی پیدا نکنند، در ابتدا یک جلسه مصاحبه و توضیح و تبیین را با این افراد برگزار می‌کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد بیان کرد: در آنجا قلمروی نیازها و مسائلی را که دستگاه‌های مختلف داده‌اند، برای آنها عرضه می‌کنند و آنها را با دستگاه آشنا می‌نمایند که طلبه بتواند، موضوع تحقیق و پژوهش، طرح فرهنگی و فناورانه خود را به آن دستگاه ارائه کند. پس از انتخاب طرح، توافق لازم برای دستگاه ذی‌ربط متقاضی طرح انجام می‌شود و سپس مراحل اخذ دفترچه نظام وظیفه طی می‌گردد و پس از پایان دوره آموزشی، طرح تحقیقی خود را به انجام می‌رساند.
وی اظهار کرد: ستاد کل نیروهای مسلح، به دنبال تقلیل ۱۴ ماه به ۱۲ ماه است تا طلبه نخبه در این مدت کل وظیفه خود را انجام دهد. زمانی که طرح بین دستگاه متقاضی اجرایی و طلبه و بخش نخبگانی توافق شد، در چند مرحله انجام می‌شود. طلاب باید سه گزارش را از پیشرفت کار ارایه کنند. یک گزارش در 30 درصد، یک گزارش در 60 درصد و یک گزارش در پایان کار ارائه می‌شود و ممکن است، اصلاحات و تغییراتی نیز اعمال شود. روح کار به این صورت است که نیاز دستگاه‌ها حل شود و دستگاه باید به اطمینان برسد که این راه حل، راه حل مسئله اوست و به این جهت، این دستگاه نیز در این مسیر همراهی می‌کند.
این استاد حوزه علمیه به تحصیل همزمان طلاب نخبه در زمان خدمت سربازی اشاره و بیان کرد: نظام آموزشی دانشگاه‌های ما، نظام ناپیوسته است؛ ولی در مورد حوزه‌های علمیه، به‌دلیل پیوستگی نظام آموزشی، باید فعالیت‌هایی انجام شود که منعی از فعالیت تحصیلی در حوزه در دوران خدمت نظام وظیفه نداشته باشند.
وی گفت: از مزایای این طرح آن است که ارتباط طلاب با دستگاه‌های اجرایی و ستاد کل نیروهای مسلح بسیار محدود و عندالضروره است. طلاب آزادی زمان و فرصت دارند که در زیست طلبگی خود به فعالیت‌های علمی و فرهنگی بپردازند و در عین حال، طرح خدمت خود را انجام دهند. به یک معنی در توافق میان طلبه و دستگاه متقاضی، مشخص می‌شود که چه مقدار باید این برنامه هماهنگ شود. ممکن است، یک دستگاهی بگوید که من ماهانه چند جلسه را لازم دارم و یا هفتگی یا ماهانه و یا به‌صورت مقطعی این تماس انجام می‌شود. ممکن است، دستگاه علمی پژوهشی طلاب ساعات خاصی را در دستگاه بگذارند. این مسائل به تعاملی که فی مابین طلبه به‌عنوان محقق یا فناور و دستگاه علمی و اجرایی است، کمک می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد افزود: مقصود ما تأکید بر این مسئله است که فناوری‌ها را از حوزه فناوری‌های سخت به فناوری‌های نرم تسری بدهیم. ما یک مجموعه از فناوری‌های نرم و هویت‌ساز داریم که اتفاقاً یکی از ستادهای مرکزی علم و فناوری کشور، ستاد فناوری‌های نرم و هویت‌ساز است که در معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری مستقر است.
وی ادامه داد: انتظار ما این است که طلاب جوانی که تمایل دارند، در حوزه فناوری فرهنگی، علمی و حکمرانی، حضور یابند و این جایگاه‌های مهم و اساسی را دریابند. یکی از مهمترین حوزه‌های فناورانه، حوزه فناوری‌های نرم و حکمرانی مطلوب است. در اینجا باید طلاب حضور یابند تا گره از کار حوزه و نظام و کشور گشوده شود. این مسئله بسیار ارزشمند، مفید و کارآمد است.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه، به یکی دیگر از مزیای این طرح اشاره کرد و گفت: مزیت این طرح آن است که طلاب خدمت خود را در قالب یک طرح پژوهشی و فناورانه و فرهنگی انجام می‌دهند. دوم اینکه آزادی زیست طلبگی که از مزیت‌های رشد طلبگی است، در این مسئله لحاظ می‌شود. از دیگر مزیت‌های این طرح، آن است که در طول دوره خدمت، طلاب ما مشمول حمایت‌های برابر مصوبه ستادکل نیروهای مسلح هستند که حقوق و مزایای خاص این بخش را دریافت می‌کنند. ضمن اینکه در دوره‌ای که حقوق و مزایای خود را دریافت می‌کنند، تسهیلات بیمه را نیز دریافت می‌کنند و طبعاً دستگاهی که متقاضی حق مسئله است، این هزینه‌ها را نیز پرداخت می‌کند. دستگاه ذی‌ربط حق‌الزحمه لازم را به حساب نیروهای مسلح پرداخت می‌کند؛ همچون سربازانی که امریه بوده‌اند، چنین مسئله‌ای در خصوص این طلاب نیز حادث می‌شود.
وی افزود: درست است که خدمت نظام وظیفه گذرانده می‌شود؛ ولی ستاد کل نیروهای مسلح، تسهیلاتی برای معرفی و دریافت مجوزهای خروج از کشور در چارچوب قوانین کشوری در مواردی که منعی در خصوص سربازان وجود دارد، فراهم می‌کند؛ به‌خصوص اینکه اگر این سفر در راستای مأموریت‌های حوزوی طلاب باشد، این مسئله تسهیلات بیشتری را مشمول می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد ادامه داد: این طرح مشمول کسری نیست؛ زیرا طلبه این طرح را می‌گذراند و مزایایی را در ۱۲ و یا ۱۴ ماه کل خدمتش دریافت می‌کند. به‌تعبیر دیگر، کسی که کمتر از ۱۲ یا ۱۴ ماه طول دوره خدمتش باشد، نمی‌تواند وارد این طرح شود. هرکسی وارد این طرح شود، مزایای بسیاری را برای خود به ارمغان می‌آورد.
وی بیان کرد: یکی از مسائلی که همیشه با طلاب همراه بوده است که در نوع جامعه علمی نیز وجود دارد این است که این مسئله شامل: تعلق خاطر به هدف، دلبستگی به منافع ملی، اهتمام به مصالح کشور به‌عنوان سرزمین مادری ما، دغدغه برای آرمان‌های اسلام و... است. در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همیشه طلاب برای حل مشکلات انقلاب و کشور دغدغه داشته‌اند. این مسئله برای ما بسیار شیرین است که خدمت شیرین سربازی را برای حل یک مسئله از دستگاه‌های کشور می‌گذارنیم. این مسئله انگیزش بسیاری در طلاب ایجاد می‌کند که وارد این کار شوند.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه گفت: طلاب در ابتدا وقتی وارد این مجموعه می‌شوند، با یک فهرستی از نیازهای همه دستگاه‌های نظام در قلمروهای مختلف مواجه می‌شوند؛ یعنی افقی در پیش روی طلاب قرار می‌گیرد که بتواند، مشکلات بخش‌های دیگر را حل کند. این ارتباط طلاب با دستگاه‌ها، گشایش بسیاری برای خدمت‌رسانی‌های آتی ایجاد می‌کند. وی افزود: انجام یک کار، طلبه را وارد فعالیت‌های علمی اجرایی مدیریتی می‌کند که بتواند، در جای مناسب، خدمات و نقش‌آفرینی داشته باشد. حوزه خدمت، ناظر به شایستگی‌ها و نقش‌هاست؛ یعنی قلمروی نقش‌ها و شایستگی‌ها که امروز در جهان اهمیت بسیاری دارد و اگر نقش را به‌درستی بفهمیم، می‌توانیم نیروی انسانی توانمند را تربیت کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد خاطرنشان کرد: دوره آموزشی اینجا، یک دوره آموزشی صرفاً نظامی نیست؛ یعنی دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی و حوزوی در این دوره یک‌جا رشته‌ها، گرایش‌ها و رسته‌های دانشی و خدمتی را می‌گذرانند. این دوره، دوره تمهید شبکه‌سازی جامعه نخبگانی ملی است. جامعه نخبگانی حوزه نیازمند برقراری چنین ارتباطی است که در دل شبکه کلان جامعه نخبگانی ملی حضور یابد و نقش‌آفرین و خدمت‌رسان باشد.
وی با اشاره به فراخوان شرکت در طرح شهید صیاد شیرازی، گفت: پس از اعلام و تاریخ فراخوان، طلاب وارد سامانه می‌شوند و پس از ثبت‌نام در سال نخست، می‌توانیم نزدیک به ۲۰۰ نفر از طلاب حوزه علمیه را شناسایی و جهت گذراندن خدمت به بخش ذی‌ربط یعنی مرکز امور نخبگان معرفی کنیم.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه طلاب زحمات بسیاری در حوزه پژوهش می‌کشند؛ ولی برخی از این پژوهش‌ها، پژوهش‌هایی بودند که کاربست لازم را نداشته و حتی نتوانسته، گرهی باز کنند، گفت: همه تحقیقات باید کاربردی باشند. باور دارم که همه این تحقیقات به‌موازات هم باید پیش بروند؛ ولی تحقیق بنیادی و نظری ما نیز باید کاربست داشته باشد. کاربست این تحقیقات نیز جای معینی است؛ یعنی باید مرز دانش را تغییر بدهد و در حوزه تحقیقات کاربردی و راهبردی نیز به‌همین شکل است. امیدواریم که در این چند قلمرو بتوانیم، از ظرفیت‌های طلاب استفاده کنیم.
وی افزود: امروز بیان می‌کنیم که جامعه ما نیازهای مختلفی دارد که این نیازها را یا باید حوزه‌های علمیه پاسخ بدهند و یا در پاسخگویی مشارکت داشته باشند. نیازهای جامعه جوان، نیازهای جامعه علمی، نیازهای حوزه فرهنگی و حوزه حکمرانی ما نیازهای کمی نیستند. چه خوب است که ما زمانی که می‌خواهیم یک تحقیق را انتخاب کنیم، منبعث از چک‌لیست نیازهای اولویت‌دار وزارت ورزش و جوانان باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد گفت: امروز در شرایطی هستیم که متوجه می‌شویم، نتوانستیم فضای گفت‌وگو و همدلی را بین خود و بخش‌هایی از جامعه برقرار کنیم. این‌ها دستگاه‌هایی هستند که این جامعه مخاطب را دارند و سؤال آنها، سؤال جامعه مخاطب است. آیا جامعه جوان امروز ما چه میزان در درون خانواده جذب و یا طرد شده است و اگر این درصد حس طردشدگی از خانواده بالاست، چه کنیم که این مسئله حل شود؟!
وی افزود: اگر جوان ما به غلط حس کند که با آسیب طردشدگی اجتماعی مواجه است و به غلط حس کند که نظام سیاسی اجتماعی او را جذب نکرده است و حس غلط طردشدگی داشته باشد، حل همین مسئله به عهده کیست؟ قطعاً حل آن به عهده همه صاحبان نظر و اثر در این عرصه است و امروز می‌بینیم که وزارت ورزش و جوانان، پیمایش ملی را انجام داده و گفته است که میزان حس طردشدگی اجتماعی جوانان ما چه اندازه است.
رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه در پایان با تقدیر از شخص مدیر حوزه‌های علمیه که فعالیت‌های گسترده‌ای در ایجاد این هماهنگی‌ها انجام داده و نیز مرکز امور طلاب و دانش‌آموختگان به‌خاطر دغدغه‌مند بودن و کمک و مساعدت، خاطرنشان کرد: طلابی که در این طرح شرکت می‌کنند، یک بخشی از آنها طلاب استعدادهای برتر هستند و بخش دیگر، عموم طلاب هستند که در تکلیف و مأموریت مرکز امور طلاب است که قطعاً آنها نیز پای کار می‌آیند؛ زیرا با انگیزه و نگاه خوبی وارد شده‌اند. از دفاتر نخبگانی حوزه‌های علمیه در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و اصفهان نیز سپاسگزاریم که در این قضیه ورود کردند. همچنین ستاد کل نیروهای مسلح و بنیاد ملی نخبگان که میزگردان خوبی بودند که این مجموعه را به یکدیگر پیوند دادند.