آیت‌الله‌العظمی سبحانی در پیامی به آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه خواهران
علم سودمند، در سایه‌سار خردورزی و عقلانیت حاصل می‌شود
آیین مشترک آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه خواهران و جامعة‌الزهرا(س) با پیام حضرت آیت‌الله سبحانی و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل مدیرحوزه‌های علمیه خواهران و سیده زهرا برقعی مدیر جامعة‌الزهرا(س) ۹مهر در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری حوزه، متن پیام این مرجع تقلید به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب‌العالمین و صلی‌الله علی سیدالأنبیاء والمرسلین والائمة المعصومین لاسیما بقیةالله‌الأعظم روحی و ارواح‌االعالمین لتراب مقدمه الفداه.
فبعث فیهم رسله و واتر إلیهم أنبیاءه؛ لیستأدوهم میثاق فطرته و یذکروهم منسی نعمته و یحتجوا علیهم بالتبلیغ و یثیروا لهم دفائن‌العقول و یروهم آیات‌المقدرة من سقف فوقهم مرفوع و مهاد تحتهم موضوع و معایش تحییهم و آجال تفنیهم و أوصاب تهرمهم و أحداث تتابع علیهم و لم‌یخل‌الله سبحانه خلقه من نبی مرسل أو کتاب منزل أو حجة لازمة أو محجة.
به‌فرموده نورانی امیرالمؤمنین علی‌بن أبی‌طالب علیه آلاف التحیة و‌الثناء، رسالت انبیای الهی، روشن نگاه داشتن چراغ فطرت و پایبندی به میثاق بندگی در جامعه انسانی است و امروزه علمای ربانی از میان مردان الهی و بانوان فرهیخته و مهذب، باید رهرو صادق این راه بزرگ باشند که زمین خالی از حجت الهی نخواهد بود.
علم سودمند، در سایه‌سار خردورزی و عقلانیت و بهره‌مندی از بال اندیشه و تفکر حاصل می‌شود؛ چنانچه فرموده‌اند: «بالعقل یستخرج غورالحکمه؛ به‌وسیله عقل قعر حکمت استخراج می‌شود».
خداوند متعال می‌فرماید: «یرفع‌الله الذین آمنوا منکم و‌الذین أوتوا العلم درجات»؛ برای رسیدن به مقام رفیع، علاوه بر کسب معارف و علم، باید به تهذیب و خودسازی اشتغال داشته باشید، باید از درون خود را از هر آنچه تاریکی است، زدود و این میسر نمی‌شود؛ مگر به خودآگاهی و لذاست که نوای دل‌نشین مولی‌الموحدین، امیر علوم و باب حکمت الهی علی(ع) روح را می‌نوازد که یکی از جلوه‌های خردورزی در انسان، نیل به مقام خودآگاهی است: «افضل العقل معرفةالانسان بنفسه».
بانوان ارجمندی که مسیر علوم دینی را برگزیدید! شما از نعمت بزرگ استعدادهای جوان برخوردارید. اندیشیدن در آیات کتاب تکوین و تلمذ و غور در محضر کتاب تدوین، توفیقی است تا از گذر آن بصیرتی نصیبتان گردد که به‌مدد نیروی سحرآمیز جوانی با نور وجودتان، عالمانه و آگاهانه در دنیای معاصر از آموزه‌های اسلام ناب، پاسداری و صیانت کنید. برشماست که در این مسیر، از خرافه‌ها و هر آنچه رنگ جهل دارد، بر حذر باشید و در قالب نقش‌های مقدس و حیات‌بخش همسری و مادری، جلوه و مظهر زیبای طهارت و دانایی حضرت زهرا(س) باشید. همانا رمز مانایی و جاودانگی بشر، علم است «.. هلک خزان‌الاموال و هم أحیاء و‌العلماء باقون ما بقی‌الدهر اعیانهم مفقودة و امثالهم فی‌القلوب موجودة».
مال‌اندوزان با آنکه به‌ظاهر زنده‌اند؛ اما در واقع مرده‌اند و اهل علم تا دنیا هست، زنده‌اند. پیکرهایشان از میان می‌رود؛ اما یادشان در دل‌ها زنده است.
درود و سلام بر همه عالمان فرهیخته در طول تاریخ بشریت، بر طالبان علم و معرفت و معنویت که بر بال فرشتگان الهی آرمیده‌اند، بر معلمان دلسوخته‌ای که از شمع وجودشان، بر قلب عاشقان علم و معرفت، نور می‌تابد.
و بالأخره سلام و تحیت بر وجود نازنین قطب عالم؛ ولی‌الله‌الأعظم، حجةبن الحسن ارواحنا فداه و عجل‌الله تعالی فرجه الشریف.
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته،
جعفر سبحانی
مدیرحوزه‌های علمیه خواهران خطاب به اساتید، گفت: عمر طلاب امانتی است که به‌شمار سپرده شده و باید مانند چشم از آن نگهداری کنید و باید همه سعی خود را انجام بدهید تا به الگویی در جامعه تبدیل بشوند.
وی خطاب به مدیران متصدی جریان تعلیم، تربیت و پژوهش، بیان کرد: اگر ما شاگرد امام صادق(ع) هستیم، باید در همه حالات به امام صادق(ع) اقتدا کنیم و امام صادق(ع) فقط برای نماز، روزه، طهارت و ... نیست؛ بلکه در همه زمینه‌ها باید از ایشان پیروی کنیم و دین برای همه عرصه‌های ما برنامه دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل ادامه داد: این نسل در دست شماست و ذره‌ای کوتاهی و اهمال در وظایف، ممکن است خسارت‌های جبران‌ناپذیری به‌بار بیاورد که به‌گفته امام خمینی(قد)، اگر این بار اسلام سیلی بخورد، به این زودی‌ها بلند نمی‌شود.
وی گفت: ما باید برنامه جامع و مدل عملیاتی و نیز لایه‌های نظری و علمی-کاربردی را به‌صورت میدانی بررسی کنیم و مرتب خودارزیابی و ارزشیابی داشته باشیم. گاهی به نظر می‌رسد، ناخواسته اولویت‌هایمان در حال تغییر است یا برخی اولویت‌های مهم منزوی شده‌اند. ما باید نقاط ضعف را دقیق ببینیم و با جدیت بیشتر به‌دنبال نور باشیم.
برقعی تصریح کرد: ما با برنامه راهبردی و عملیاتی جامع، به‌روز کردن نیروی انسانی موجود و ارتقای نیروی‌های قبل، ایجاد سرمایه انسانی خلاق و کارآمد، اتخاذ روش‌های جدید با حفظ اصالت و سنت مطلوب حوزه‌ها، دادن هویت و اعتباربخشی صحیح به طلاب و حوزه، می‌توانیم کارهای اثربخش و ماندگار داشته باشیم.
وی بیان کرد: معاونان حوزه باید انگیزه‌بخشی و زمینه‌سازی کنند و با کمک مسئولان و همیاران بخش‌های مختلف، فرآیند تحصیل طلاب را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و اجرا کنند که «نقشه راه طلبه»، «نقشه راه اساتید» و فرآیندهای عملیاتی و اجرایی روشن باشد.
مدیر جامعة‌الزهرا(س) تأکید کرد: باید به‌گونه‌ای فرایند قبل از جذب تا فارغ‌التحصیلی طلاب را مدیریت کنیم که حکمت و عقلانیت طلاب را در کنار معنویت و به توازن هم رشد دهیم؛ طلبه‌ای تربیت کنیم که امیدوار باشد و با نشاط و حال خوب، ایام تحصیل خود را طی کند و سپس نشاط و اثربخشی حیات طیبه را با علم و عمل خود در اجتماع نشر دهد.
وی اضافه کرد: طلبه‌ای تربیت کنید که معنوی باشد و روح لطیف را در کنار عقل و منطق و تدبیر تقویت کند؛ طلبه‌ای که جامع‌نگر باشد و قدرت تجمیع بین وظایف و رسالت دخترانه، خواهرانه، همسرانه و مادرانه داشته باشد.
سیده‌زهره برقعی با بیان اینکه ما باید از ظرفیت طلاب خوش‌فکر، فرزانه، خوش‌بیان، متدین و هوشمند، در مسیر برنامه‌ها و اجرا استفاده کنیم، گفت: همه باید با فهم و اراده و استقامت در مسیر تحول حوزه و احیای تمدن نوین اسلامی و احیای اثربخشی حوزه‌های علمیه، طبق فرمایشات مقام معظم رهبری اقدام کنند. ما باید ابتدا با روش‌های آینده‌نگرانه و نیز آینده‌پژوهی و حتی استفاده از اقدام‌پژوهی، نیازها را پیش‌بینی کنیم؛ سپس سناریونویسی مناسب برای اقدام مناسب با پیش‌بینی داشته باشیم.
مدیر جامعة‌الزهرا(س) خطاب به اساتید، توصیه کرد: اساتید باید روش‌های نوین تدریس و تکنیک‌های مختلف، آموزش پژوهش‌محور را جدی بگیرند. فارغ از برنامه‌ریزی سازمانی، با عزم راسخ به‌دنبال پویا شدن روش‌های تدریس و بهسازی آن باشند.
وی با تأکید بر اینکه بانوان طلبه باید در بین طیف‌های مختلف مردم و اجتماع بتوانند اثربخش و کارآمد حاضر شوند و مهم‌ترین رکن این تربیت، اساتید هستند، گفت: با تأسی به فرمایش رهبر معظم انقلاب، طلبه‌ای باید تربیت کنیم که صرفاً طلبه دیروز و امروز نباشند؛ بلکه طلبه‌ای باشند که همچون امام خمینی(قد) برای زمان‌های مختلف و مسائل مختلف با نگاه جامع‌نگری و عمیق‌نگری تربیت شوند.
برقعی عنوان کرد: لازمه حرکت از انقلاب اسلامی به سوی جامعه و تمدن اسلامی، وجود کنشگرانی است که در مسیر قیام لله حرکت می‌کنند. در این میان نقش اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه بسیار برجسته است.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب‌العالمین و صلی‌الله علی سیدالأنبیاء والمرسلین والائمة المعصومین لاسیما بقیةالله‌الأعظم روحی و ارواح‌االعالمین لتراب مقدمه الفداه.
فبعث فیهم رسله و واتر إلیهم أنبیاءه؛ لیستأدوهم میثاق فطرته و یذکروهم منسی نعمته و یحتجوا علیهم بالتبلیغ و یثیروا لهم دفائن‌العقول و یروهم آیات‌المقدرة من سقف فوقهم مرفوع و مهاد تحتهم موضوع و معایش تحییهم و آجال تفنیهم و أوصاب تهرمهم و أحداث تتابع علیهم و لم‌یخل‌الله سبحانه خلقه من نبی مرسل أو کتاب منزل أو حجة لازمة أو محجة.
به‌فرموده نورانی امیرالمؤمنین علی‌بن أبی‌طالب علیه آلاف التحیة و‌الثناء، رسالت انبیای الهی، روشن نگاه داشتن چراغ فطرت و پایبندی به میثاق بندگی در جامعه انسانی است و امروزه علمای ربانی از میان مردان الهی و بانوان فرهیخته و مهذب، باید رهرو صادق این راه بزرگ باشند که زمین خالی از حجت الهی نخواهد بود.
علم سودمند، در سایه‌سار خردورزی و عقلانیت و بهره‌مندی از بال اندیشه و تفکر حاصل می‌شود؛ چنانچه فرموده‌اند: «بالعقل یستخرج غورالحکمه؛ به‌وسیله عقل قعر حکمت استخراج می‌شود».
خداوند متعال می‌فرماید: «یرفع‌الله الذین آمنوا منکم و‌الذین أوتوا العلم درجات»؛ برای رسیدن به مقام رفیع، علاوه بر کسب معارف و علم، باید به تهذیب و خودسازی اشتغال داشته باشید، باید از درون خود را از هر آنچه تاریکی است، زدود و این میسر نمی‌شود؛ مگر به خودآگاهی و لذاست که نوای دل‌نشین مولی‌الموحدین، امیر علوم و باب حکمت الهی علی(ع) روح را می‌نوازد که یکی از جلوه‌های خردورزی در انسان، نیل به مقام خودآگاهی است: «افضل العقل معرفةالانسان بنفسه».
بانوان ارجمندی که مسیر علوم دینی را برگزیدید! شما از نعمت بزرگ استعدادهای جوان برخوردارید. اندیشیدن در آیات کتاب تکوین و تلمذ و غور در محضر کتاب تدوین، توفیقی است تا از گذر آن بصیرتی نصیبتان گردد که به‌مدد نیروی سحرآمیز جوانی با نور وجودتان، عالمانه و آگاهانه در دنیای معاصر از آموزه‌های اسلام ناب، پاسداری و صیانت کنید. برشماست که در این مسیر، از خرافه‌ها و هر آنچه رنگ جهل دارد، بر حذر باشید و در قالب نقش‌های مقدس و حیات‌بخش همسری و مادری، جلوه و مظهر زیبای طهارت و دانایی حضرت زهرا(س) باشید. همانا رمز مانایی و جاودانگی بشر، علم است «.. هلک خزان‌الاموال و هم أحیاء و‌العلماء باقون ما بقی‌الدهر اعیانهم مفقودة و امثالهم فی‌القلوب موجودة».
مال‌اندوزان با آنکه به‌ظاهر زنده‌اند؛ اما در واقع مرده‌اند و اهل علم تا دنیا هست، زنده‌اند. پیکرهایشان از میان می‌رود؛ اما یادشان در دل‌ها زنده است.
درود و سلام بر همه عالمان فرهیخته در طول تاریخ بشریت، بر طالبان علم و معرفت و معنویت که بر بال فرشتگان الهی آرمیده‌اند، بر معلمان دلسوخته‌ای که از شمع وجودشان، بر قلب عاشقان علم و معرفت، نور می‌تابد.
و بالأخره سلام و تحیت بر وجود نازنین قطب عالم؛ ولی‌الله‌الأعظم، حجةبن الحسن ارواحنا فداه و عجل‌الله تعالی فرجه الشریف.
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته،
جعفر سبحانی
طلاب در دست اساتید امانت هستند
حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی فاضل مدیرحوزه‌های علمیه خواهران، در این مراسم ضمن تبریک آغاز سال تحصیلی جامعة‌الزهرا(س) و حوزه علمیه خواهران، با بیان اینکه شروع سال تحصیلی یک نماد است، اضافه کرد: در اسلام علم‌آموزی و علم‌خواهی تعطیلی ندارد و این جلسات به‌صورت نمادین است؛ وگرنه در همه لحظات علم‌آموزی وجود دارد: «اطلبوا العلم من‌المهد الی‌اللحد».
حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل با تأکید بر اینکه برای حفظ نعمت‌های الهی باید بدانیم چه مأموریت و وظیفه‌ای داریم، اظهار کرد: مسلح شدن به علم، وظیفه جدی هر طلبه است که باید خود را به آن آراسته کند.حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی فاضل مدیرحوزه‌های علمیه خواهران، در این مراسم ضمن تبریک آغاز سال تحصیلی جامعة‌الزهرا(س) و حوزه علمیه خواهران، با بیان اینکه شروع سال تحصیلی یک نماد است، اضافه کرد: در اسلام علم‌آموزی و علم‌خواهی تعطیلی ندارد و این جلسات به‌صورت نمادین است؛ وگرنه در همه لحظات علم‌آموزی وجود دارد: «اطلبوا العلم من‌المهد الی‌اللحد».
مدیرحوزه‌های علمیه خواهران خطاب به اساتید، گفت: عمر طلاب امانتی است که به‌شمار سپرده شده و باید مانند چشم از آن نگهداری کنید و باید همه سعی خود را انجام بدهید تا به الگویی در جامعه تبدیل بشوند.
وی خطاب به مدیران متصدی جریان تعلیم، تربیت و پژوهش، بیان کرد: اگر ما شاگرد امام صادق(ع) هستیم، باید در همه حالات به امام صادق(ع) اقتدا کنیم و امام صادق(ع) فقط برای نماز، روزه، طهارت و ... نیست؛ بلکه در همه زمینه‌ها باید از ایشان پیروی کنیم و دین برای همه عرصه‌های ما برنامه دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل ادامه داد: این نسل در دست شماست و ذره‌ای کوتاهی و اهمال در وظایف، ممکن است خسارت‌های جبران‌ناپذیری به‌بار بیاورد که به‌گفته امام خمینی(قد)، اگر این بار اسلام سیلی بخورد، به این زودی‌ها بلند نمی‌شود.
گستره مأموریت حوزه، فرامنطقه‌ای است
سیده‌زهره برقعی هم در این مراسم، اظهار کرد: برای ایجاد تمدن نوین اسلامی و لبیک به فرمایش‌های امامین انقلاب، به حضور مؤثر بانوان متدین و متعهد برای شکل‌گیری خانواده‌های متمدن اسلامی و ترویج سبک زندگی اسلامی و نیز حضور در مجامع علمی، اجتهادی و مناصب مدیریتی نیاز داریم که ان‌شاءالله این مهم را با قوت روزافزون و انگیزه و امید بیشتر دنبال خواهیم کرد.
مدیر جامعة‌الزهرا(س) با بیان اینکه خودارزیابی از مسیر طی‌شده حوزه‌های علمیه، امری ضروری است، تصریح کرد: گستره مأموریت حوزه، ملی نیست؛ بلکه فراتر از ملی و حتی منطقه‌ای است. امروز رسالت و مأموریت حوزه‌های علمیه تشیع، یک رسالت کاملاً جهانی و بین‌الملل است؛ اما ما چه‌مقدار از اسناد بالادستی و فرمایش‌های امامین انقلاب را در زمینه چشم‌انداز و رسالت حوزه محقق کرده‌ایم؟سیده‌زهره برقعی هم در این مراسم، اظهار کرد: برای ایجاد تمدن نوین اسلامی و لبیک به فرمایش‌های امامین انقلاب، به حضور مؤثر بانوان متدین و متعهد برای شکل‌گیری خانواده‌های متمدن اسلامی و ترویج سبک زندگی اسلامی و نیز حضور در مجامع علمی، اجتهادی و مناصب مدیریتی نیاز داریم که ان‌شاءالله این مهم را با قوت روزافزون و انگیزه و امید بیشتر دنبال خواهیم کرد.
وی گفت: ما باید برنامه جامع و مدل عملیاتی و نیز لایه‌های نظری و علمی-کاربردی را به‌صورت میدانی بررسی کنیم و مرتب خودارزیابی و ارزشیابی داشته باشیم. گاهی به نظر می‌رسد، ناخواسته اولویت‌هایمان در حال تغییر است یا برخی اولویت‌های مهم منزوی شده‌اند. ما باید نقاط ضعف را دقیق ببینیم و با جدیت بیشتر به‌دنبال نور باشیم.
برقعی تصریح کرد: ما با برنامه راهبردی و عملیاتی جامع، به‌روز کردن نیروی انسانی موجود و ارتقای نیروی‌های قبل، ایجاد سرمایه انسانی خلاق و کارآمد، اتخاذ روش‌های جدید با حفظ اصالت و سنت مطلوب حوزه‌ها، دادن هویت و اعتباربخشی صحیح به طلاب و حوزه، می‌توانیم کارهای اثربخش و ماندگار داشته باشیم.
وی بیان کرد: معاونان حوزه باید انگیزه‌بخشی و زمینه‌سازی کنند و با کمک مسئولان و همیاران بخش‌های مختلف، فرآیند تحصیل طلاب را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و اجرا کنند که «نقشه راه طلبه»، «نقشه راه اساتید» و فرآیندهای عملیاتی و اجرایی روشن باشد.
مدیر جامعة‌الزهرا(س) تأکید کرد: باید به‌گونه‌ای فرایند قبل از جذب تا فارغ‌التحصیلی طلاب را مدیریت کنیم که حکمت و عقلانیت طلاب را در کنار معنویت و به توازن هم رشد دهیم؛ طلبه‌ای تربیت کنیم که امیدوار باشد و با نشاط و حال خوب، ایام تحصیل خود را طی کند و سپس نشاط و اثربخشی حیات طیبه را با علم و عمل خود در اجتماع نشر دهد.
وی اضافه کرد: طلبه‌ای تربیت کنید که معنوی باشد و روح لطیف را در کنار عقل و منطق و تدبیر تقویت کند؛ طلبه‌ای که جامع‌نگر باشد و قدرت تجمیع بین وظایف و رسالت دخترانه، خواهرانه، همسرانه و مادرانه داشته باشد.
سیده‌زهره برقعی با بیان اینکه ما باید از ظرفیت طلاب خوش‌فکر، فرزانه، خوش‌بیان، متدین و هوشمند، در مسیر برنامه‌ها و اجرا استفاده کنیم، گفت: همه باید با فهم و اراده و استقامت در مسیر تحول حوزه و احیای تمدن نوین اسلامی و احیای اثربخشی حوزه‌های علمیه، طبق فرمایشات مقام معظم رهبری اقدام کنند. ما باید ابتدا با روش‌های آینده‌نگرانه و نیز آینده‌پژوهی و حتی استفاده از اقدام‌پژوهی، نیازها را پیش‌بینی کنیم؛ سپس سناریونویسی مناسب برای اقدام مناسب با پیش‌بینی داشته باشیم.
مدیر جامعة‌الزهرا(س) خطاب به اساتید، توصیه کرد: اساتید باید روش‌های نوین تدریس و تکنیک‌های مختلف، آموزش پژوهش‌محور را جدی بگیرند. فارغ از برنامه‌ریزی سازمانی، با عزم راسخ به‌دنبال پویا شدن روش‌های تدریس و بهسازی آن باشند.
وی با تأکید بر اینکه بانوان طلبه باید در بین طیف‌های مختلف مردم و اجتماع بتوانند اثربخش و کارآمد حاضر شوند و مهم‌ترین رکن این تربیت، اساتید هستند، گفت: با تأسی به فرمایش رهبر معظم انقلاب، طلبه‌ای باید تربیت کنیم که صرفاً طلبه دیروز و امروز نباشند؛ بلکه طلبه‌ای باشند که همچون امام خمینی(قد) برای زمان‌های مختلف و مسائل مختلف با نگاه جامع‌نگری و عمیق‌نگری تربیت شوند.
برقعی عنوان کرد: لازمه حرکت از انقلاب اسلامی به سوی جامعه و تمدن اسلامی، وجود کنشگرانی است که در مسیر قیام لله حرکت می‌کنند. در این میان نقش اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه بسیار برجسته است.