پنجشنبه ۲۸ مهرماه سال جاری، همایش بزرگداشت دو تن از عالمان جهان تشیع آیات سیدمصطفی و سیداحمد صفایی خوانساری که از خاک خوانسار برخاستهاند در مدرسه حضرت ولیعصر(عج) شهر خوانسار برگزار شد. مراسم شامل دو بخش بود که بخش اول مشتمل بر بزرگداشت یاد و خاطره آیتالله سیدمصطفی صفایی خوانساری بهمناسبت سیامین سالگرد درگذشت ایشان بود.
آیتالله صفایی از علما و مجتهدین بزرگ قم و از دوستان امام خمینی(قد) بود و در کنار افرادی همچون آیتالله شیخ عبدالله فاضل موحدی لنکرانی جزء خواص اصحاب آیتاللهالعظمی بروجردی(قد) بهشمار میرفت و در انجام برنامهها و تحقق اندیشهها و دیدگاههای آن مرجع عام جهان تشیع نقشی محسوس و بینظیر داشت.
آیتالله صفایی در مهرماه سال ۱۳۷۱ دارفانی را وداع گفت و در محلی که صبحها اقامه نماز جماعت مینمود، در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
در همایش بزرگداشت ایشان آیات و حججاسلام شیخهادی نجفی اصفهانی، سیدمحمد ابنالرضا خوانساری، سیدمحسن ابنالرضا، شیخ ناصرالدین انصاری قمی، سیدجعفر اشکوری، سیدمحمد سجادی درهصوفی، شیخ مهدی باقری سیانی و حاج احمد صفائی(فرزند آیتالله صفایی)، به بیان مطالبی پرداخته و برخی از ایشان بهسبب اینکه شاگردی آن مرحوم را نموده و از آن مرحوم اجازه داشتند، به بیان اوصاف و ویژگیهای علمی، دینی، اخلاقی و اجتماعی ایشان پرداختند.
بخش دوم همایش ناظر به معرفی و رونمایی از کتاب ارزشمند «کشفالاستار عن وجهالکتب و الأسفار» بود که توسط آیتالله سیداحمد صفایی خوانساری، فرزند آیتالله سیدمصطفی صفایی خوانساری تألیف شده و توسط مؤسسه آلالبیت(ع) لإحیاءالتراث قم، در نُه جلد به چاپ رسیده است. این کتاب اگرچه بهعنوان یک اثر در کتابشناسی شیعه محسوب میشود؛ اما در حقیقت دایرةالمعارفی است که علاوه بر مباحث کتابشناسی، به مباحثی همچون تفسیر، حدیث، کلام، فقه و اصول، ادبیات و تراجم و بسیاری مطالب دیگر در آن پرداخته شده است و همین حاکی از وسعت دایره دانش مؤلف آن (آیتالله سیداحمد صفائی خوانساری متوفای 1359ق) است.
در این مراسم پیرامون این کتاب و ویژگیهای آن مباحثی ارزنده مطرح شد. کشفالاستار، کتابی بسیار مفید است و حتی تألیف آن به قبلاز آغاز تألیف کتاب «الذریعه» علامه تهرانی برمیگردد. بسیاری از بزرگان از جمله شیخ آقابزرگ تهرانی و حضرت آیتالله مرعشی نجفی، از عدم چاپ این کتاب تأسف میخوردند که خوشبختانه هم-اکنون این کتاب در ۹ جلد توسط مؤسسه آلالبیت(ع) لاحیاءالتراث، به چاپ رسیده است.
معرفی اجمالی کتاب «کشفالأستار؛ عن وجهالکتب والاسفار»
کتاب شریف «کشفالأستار؛ عن وجهالکتب والأسفار» اثر ماندگار آیتالله سیداحمد حسینی صفائی خوانساری، از فهارس شیعه امامیه در بخش کتابشناسی شیعه امامیه در قرن چهاردهم هجری بهشمار میرود که مؤلف آن را بر حسب حروف الفبا مرتب کرده و تألیف آن بیش از سیسال تمام به درازا کشیده است و در مجموع، قریب به دوازده هزار کتاب از تألیفات عالمان و دانشمندان شیعی، همراه با توضیحات پیرامون آن کتب را نام برده است.
اشتمال بر مباحث رجالی، تاریخی، کتابشناسی، ادبی، نسبشناسی و تراجم دانشمندان همراه با یادکرد مسائل فقهی، اصولی، تفسیری، اعتقادات، حکمت و لغت؛ از جمله روشهای مؤلف در این کتاب است تا این سِفر عظیم را از آثار مشابه و کتابهای همانند خود ممتاز و متمایز نماید؛ همچنین مؤلف ارجمند همراه با وصف هر کتاب، به شناسائی دقیق مؤلف آن، به اجمال، خصوصیات حیات و زندگی او را نیز با استفاده از مصادر معتبر و فراوان بیان و کتابهای دیگر آن دانشمند را ذکر کرده است.
علاوه بر اینکه تعداد زیادی از اصول اربعمائه معتبره حدیث و بلکه بیش از این مقدار، بههمراه شرح حال هریک از مؤلفان و بررسی جرح و تعدیل آنها را در چهار جلد نخست و بهصورت پراکنده مطرح ساخته است؛ همچنین برخی از رجال احادیث را که در کتابهای رجالی تضعیف شدهاند، با استفاده از امارات گوناگون توثیق نموده است؛ در حقیقت این کتاب، موسوعهای در رجال و تراجم و حدیثشناسی نیز هست.
مؤلف انگیزه خویش را برای نگارش این کتاب، حفظ تألیفات اصحاب خصوصاً کتب مشتمل بر اخبار و احادیث ائمه اطهار(ع) از خطر پراکندگی و اندراس و وزیدن غبار فراموشی بر آنها ذکر کرده است.
یکی دیگر از امتیازات این کتاب بر کتب مشابه آن، نبود اسباب و کتابهای مورد نیاز برای مؤلف آن و دوری وی از مراکز علمی و حوزوی و تنها بودن در این تألیف عظیم است که بدون هیچ کمک و یاوری، این اثر گرانسنگ را از خود بهیادگار گذاشته است.
ناگفته نماند که در حاشیه این همایش، سه کتاب که پیرامون این دو عالم بزرگوار نگاشته شده است، در بین حاضرین در جلسه توزیع شد. این سه کتاب عبارتند از: «یادنامه آیتالله سیدمصطفی صفایی خوانساری» بهقلم مرحوم محمدتقی انصاریان، «احیاگران تراث اهلبیت(ع)» که مجموعه مقالاتی خواندنی درباره این پدر و پسر بزرگوار و در رابطه با کتاب کشفالاستار است و سومین اثر نیز، کتابی با عنوان «دو شخصیت تأثیرگذار در فرهنگ غنی تشیع» بود.