حجتالاسلام والمسلمین واعظی، با آسیبشناسی علل اغتشاشات اخیر، راهکارهایی را در جهت برونرفت از آن ارائه کرد.
به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین واعظی در مراسم تودیع و معارفه رئیس مؤسسه آموزشعالی حوزوی معصومیه، با بیان اینکه انقلاب اسلامی، سرآغاز یک چالش و یک تضاد گفتمانی بین اسلام و استکبار جهانی شد، تصریح کرد: از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی، جبهه استکبار جهانی که در واقع برآمده و شکل گرفته در چارچوب گفتمان مدرنیته غربی بود، در مقابل این انقلاب ایستاد و این تقابل همچنان ادامه دارد.
وی با بیان اینکه در این صحنه تقابل، انقلاب اسلامی توفیقات متعددی داشته است، گفت: انقلاب اسلامی، ضرباتی را بر پیکره تدابیر، نقشهها و طراحیهای جهان استکبار در منطقه وارد کرده است و در دفاع از کیان کشور، انقلاب اسلامی و مردم کشور و منطقه، اقدامات مؤثری را داشته است. البته این تقابل یک تقابل یکطرفه نیست که دائماً پیروزی و توفیق از آن ما باشد و طرف مقابل هم توفیقاتی دارد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی ادامه داد: یکی از توفیقاتی که نظام استکبار پیدا کرد که در حوادث اخیر هم ما میبینیم، بحث جنگ روانی، جنگ نرم و جنگ رسانهای است.
امپراطوری رسانهای غرب در تصویرسازی غلط
امپراطوری رسانهای غرب به دو امر توجه جدی دارد: یکی تصویرسازی و یکی روایتگری؛ غرب در این مسئله تلاش میکند، از یکسو تصویر سیاه و مخدوش از نظام اسلامی و حرکتهای جمهوری اسلامی و از سوی دیگر روایتهایی نادرست و بلکه جعلی را از حوادث مختلف داشته باشد.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی گفت: البته واقعاً جمهوری اسلامی و محور مقاومت در همین سالهای اخیر ضربات اساسی به جبهه استکبار زد و بسیاری از توطئهها و نقشههای آنها را منهدم کرد.
وی با اشاره به روایت یکی از افسران عالیرتبه سیا در خصوص علت ترور حاج قاسم سلیمانی، گفت: حرفش این بود که نقشههای اساسی ما در منطقه، یکی پس از دیگری توسط جمهوری اسلامی بهویژه سپاه قدس و علیالخصوص سردار سلیمانی، با شکست روبهرو میشد و چارهای جز به شهادت رساندن ایشان نداشتیم. این کار غیرقانونی بود و میهمان یک کشور دیگر را ترور کردیم و علیرغم اینکه اطمینان داشتیم که انتقام ایران حتمی است؛ اما حاضر به این اقدام تروریستی شدیم تا شکستها و ضربات سنگین تحمیلشده بر خویش را تا حدی جبران کنیم.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی، با بیان اینکه در این حوادث اخیر شما دیدید که این امپراطوری رسانهای چگونه بهطور هماهنگ، روایتگری را نسبت به صحنه به عهده داشت و تصویرسازی را بهنحو خیلی پیروزمندانهای انجام داد؛ ۹۰۰ میلیون توئیت و پست و تولید رسانهای در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی در عرض دو هفته ایجاد کردند که این نشان از طراحی و هماهنگی رسانهای آنهاست.
وی اظهار کرد: در چنین اتفاقاتی که در صحنه میافتد، بین دو امر باید تفکیک کنیم: اول اینکه در کوتاهمدت مخصوصاً آن هیجانات اجتماعی که توأم با اغتشاش و خرابکاری و بر هم زدن امنیت عمومی میشود، وظیفه عاجل، مسئله مدیریت بحران و برقراری امنیت و جلوگیری از اغتشاش است.
وظیفه دوم یعنی کاری که اتفاقاً بعد از اغتشاشات و بعد از این تلاطمهای اجتماعی ضرورت دارد به آن پرداخته شود، چند امر است:
اول) درست دیدن صحنه و شناخت و تحلیل واقعبینانه مسائل، ریشهها و آسیبهاست؛ در شناخت واقعیت اجتماعی ما نباید ایدئولوژیک آن را تفسیر کنیم و همینطور نباید از دریچه احساسات و عواطف، آمال و آرزوها و انتظارات واقع را تفسیر کنیم؛ بلکه واقع را همانگونه که هست، باید دید.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی خاطرنشان کرد: شرط اول در هرگونه پیشرفت، مدیریت و غلبه بر ناملایمات، درست خواندن و درست دیدن صحنه و بهعبارتی شناخت درست مسئله است.
دوم) همانگونه که رهبری معظم انقلاب اشاره فرمودند: اغتشاش با اعتراض فرق میکند؛ کسانی که مدیریتشده، سازمانیافته و هدفمند بهقصد براندازی وارد صحنه میشوند، با کسانی که تحت تأثیر قرار میگیرند و بهنوعی با هیجانات و احساسات، همدلی و همکاری میکنند، فرق میکنند.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی با بیان اینکه گروه دوم مسئله ماست، گفت: اینکه چرا جوان پانزدهساله، شانزدهساله، هفدهساله به این شکل به صحنه میآید، هیجانی با آن گروه اغتشاشگر همراه میشود، ولو ورودش به قصد اغتشاش نبوده؛ اما چرا همدلی و همراهی پیدا میکند، یک مسئله و یک پدیده اجتماعی است که باید تحلیل شود. اینکه چرا بخشهایی از جامعه در حل برخی معضلات اجتماعی همراهی نمیکنند و اندکی بیتفاوت هستند، باید تحلیل شود و ما باید با تیزبینی و در نظر گرفتن واقعیتهای میدان، مسائلمان را تحلیل کنیم.
سوم) از مسائل کلیدی ما مسئله شکاف بین نسلی است. تفاوت نسلها یک امر طبیعی است. همه ما نیز با پدر و مادرمان افق فکری و شخصیتیمان متفاوت است. این نسل جدید را باید شناخت و ویژگیهایش را درک کرد.
وی با بیان اینکه نقاط قوت و ضعف این نسل را باید درک کرد، عنوان نمود: ویژگیهای شخصیتی، شرایط اجتماعی و شرایط فرهنگی جامعه نوشونده است و درک عمیق و درستی از جوان و نوجوان حاضر و نسل جدید لازم است تا بدانیم، چگونه میتوان برای نسل جدید تصویرسازی کرد؟ چگونه میتوان نسل جدید را نسبت به گفتمان انقلاب اسلامی و نسبت به اهداف بلند نظام اقناع کرد.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی تأکید کرد: اگر برای جوان و نوجوان درونیسازی اتفاق بیفتد و ذهنیت جوان و نوجوان ما با بنیانهای ارزشی اسلام و با گفتمان انقلاب اسلامی غنی بشود، بیمه خواهد شد و خودش بازویی توانمند برای ارتقای جامعه اسلامی میشود.
چهام) مسئله دیگر ما، مسئله اقتصاد و چالشهای مربوط به آن است که از جمله مسائل مهم این حوزه است. چنانکه رهبری معظم انقلاب یکبار در سخنانشان اشاره کردند، مسئله عدالت است. عدالت اقتصادی و بهطور کلی نبود عدالت اجتماعی را میتوان یک نقطه ضعف در وضعیت فعلی عنوان کرد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی گفت: نابرابری اقتصادی، به اینمعنا که عدهای خیلی ثروتمند و خیلی بهرهمند و عده زیادی با فقر و ضعف اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند، به هیچوجه زیبنده انقلاب اسلامی نیست.
وی بیان کرد: یکی از مسائل عاجلی که باید دولتمردان و نظام ما بهشکل جدی به سمت آن حرکت کنند، سر و سامان دادن به شرکتهای دولتی و شرکتهای خصولتی و افزایش نظارت و حسابرسی بر این شرکتهاست.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی، با بیان اینکه مبارزه با مافیای مفسدان اقتصادی، ضرورتی غیرقابل انکار است، گفت: نمیتوان معتقد بود که فساد بهشکل سازمانیافته و بهصورتی که از درون نظام پمپاژ میشود، وجود دارد؛ اما در لایهها و رگههایی از نهادها مواردی از فساد و رانتخواری مشهود است و اینکه در اقتصاد ما، نابرابری وجود دارد و آوردههای ما بهدرستی توزیع نمیشود، مسئلهای جدی است.
وی اضافه کرد: براندازان و طراحان اغتشاشات سعی دارند که بر موج این نارضایتیها سوار شوند و اعتراض و نارضایتی را به خشونت و هرج و مرج بدل کنند. روشن است که ریشه و عمق این نارضایتیها، مشکلات و نارضایتیهای اقتصادی مانند بیکاری، به تأخیر افتادن امر ازدواج و فقر است و همه اینها به مسئله عدم توزیع عادلانه مواهب و امکانات در جامعه برمیگردد.
پنجم) مسئله بعدی گسست میان دولت و ملت و کاهش بیاعتمادی به دستگاههای دولتی است؛ در دهه شصت و در شرایط جنگی که دنیا مقابل نظام و مردم ما ایستاده بود و شهرهای ما بمباران میشد و جوانان ما در جبهه شهید میشدند؛ اما در همان حال مردم همبستگی داشتند، مردم به اجزای حاکمیت اعتماد داشتند و با حاکمیت و اجزای نظام یکدل و یکزبان بودند که این مسئله باعث حفظ کشور و مقاومت کشور با یک جهان دشمنی بود.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: با روند برخی مشکلات و تهاجم نرم دشمن، آرام آرام در عرصههایی این اعتماد کم و اعتمادسوزی شده است. اکنون این اعتمادسوزی باید تبدیل به اعتمادسازی شود؛ بخشی از این اعتمادسازی وقتی اتفاق میافتد که بخشهای مختلف حاکمیت در مردمگرایی و حل مسائل معیشتی مردم، حل مسائل اداری مردم، رونق بخشیدن به کسب و کار و... توجه بیشتر داشته باشد. کارآمدی اجزای نظام باید افزایش یابد و در کنار آن، جبهه انقلاب در کار رسانهای و تبلیغی و خنثیسازی جنگ رسانهای و جنگ نرم دشمن موفقتر عمل کند.
ششم) مسئله بعدی مسئله فضای مجازی است. در گذشته «کسی بودن» اختصاص به عدهای خاص مانند ملوک و رجال سیاسی، شاعر، نویسنده، دانشمند و عالم و مانند اینها داشت؛ اما فضای مجازی شرایطی را فراهم آورد که هر کس با هر سطحی از دانش، تجربه و سرمایه نظری و عملی، احساس میکند، کسی است و در مسائل مختلف ورود میکند و نظر میدهد و در آن فضا منیت و فردیت خودش را به ظهور میرساند؛ حال در این فضا مهم نیست اخلاق باشد یا نباشد، ارزش باشد یا نباشد، کاری که فضای مجازی میکند، مخل نظام خانواده باشد یا نباشد، مخل اخلاقیت فردی باشد یا نباشد. فقط مهم این است هر کسی در هر چیزی مداخله میکند تا خودش را بیشتر جلوهگر سازد و کسی بودن خود را بروز و ظهور دهد؛ از اینرو در شکستن حریم اخلاق و ارزشها و تعلقات وطنی و میهنی نیز، از هم سبقت میگیرند تا جایی که گاه مشاهده میشود که وطنفروشی و بیگانهپرستی هم، قبح خود را از دست میدهد. اگر این فضا مدیریت، کنترل و نظارت نشود، چشم باز میکنیم و با یک فاجعه روبهرو میشویم.
هفتم) مسئله دیگر ما که خیلی مهم است، مسئله انسجام ملی و افزایش حس تعلق به وطن، حس تعلق به نظام و حس تعلق به منافع ملی است.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی افزود: یکی از محکمترین عناصری که این انسجام ملی را ایجاد میکند، مسئله زمینهسازی برای مشارکت مردم در امور سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است که مردم جدی گرفته بشوند و حضور داشته باشند و مشارکت کنند.
وی با بیان اینکه یکی از اصلیترین تأکیدات مقام معظم رهبری، افزایش مشارکت و حضور مردم است، گفت: این، شاهبیت ایشان در همه انتخاباتها است. این مسئله ایجاب میکند که دستگاههای متولی انتخابات و متولی حضور سیاسی مردم، انسداد سیاسی ایجاد نکنند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اظهار کرد: وقتی دستگاه مرتبط به امر انتخابات و مشارکت مردم، با تنگنظری، بخشها و لایههای جناحهایی را حذف کنند، این عملاً آن حس تعلق را کاهش میدهد، زمینه انسجام ملی را کم میکند و این چیزهایی است که باید به آن توجه داشت.
وی بیان کرد: نباید در جامعه تکسلیقگی حاکم باشد و باید سلایق مختلف در چارچوب وفاداری به قانون اساسی و ارکان گفتمانی انقلاب اسلامی به رسمیت شناخته شوند و تضارب افکار باشد و این مسئله بسیار مهمی است. از طرف دیگر باید فضا و ضوابطی برای ساختارمندی اعتراضات قانونی، حفظ چارچوبهای نظم مدنی، بسط فرهنگ گفتوگو و تحمل آراء و سلایق مختلف ایجاد شود.
هشتم) توجه به قدرتمندی و بالندگی نظام است. اینکه حضرت آقا در صحبتشان فرمودند: تمام منشأ این مسائل و اغتشاشات، قدرتمند شدن و بالندگی انقلاب اسلامی است، مرا به یاد این مطلب انداخت که در سال ۲۰۰۳ و زمانی که اوج پرونده هستهای ایران بود و فقط توانایی هستهای ما محدود بود و تقریباً ما در آغازین گامهای فناوری هستهای بودیم، معاون وقت امور خاورمیانه و آسیای وزیر خارجه آمریکا، ریچارد آرمیتاژ در مصاحبهای از او پرسیدند: ما که میدانیم، ایران بهلحاظ هستهای دارد، گامهای اول را بر میدارد و فرسنگها با بمب اتم فاصله دارد، چرا شما این حجم حساسیت نشان میدهید و تحت فشار قرار میدهید؟ او گفت: ایرانی که من میبینم، اگر رها بشود، چند سال دیگر قدرتی میشود که دیگر هیچ کاری با آن نمیشود، کرد.
ظرفیت تمدنی انقلاب اسلامی
وی افزود: نکته بعدی در این باب توجه به این مسئله است که اگر جبهه استکبار همه مسئلهاش توانمندی و قدرت ماست، بهخاطر ظرفیت تمدنی گفتمان انقلاب اسلامی میباشد. دشمنی جبهه استکبار با ما، در وجه نرم، از اول در وجه گفتمانی است؛ بهدلیل اینکه انقلاب اسلامی ایران ظرفیت تمدنسازی اسلامی دارد؛ یعنی اگر انقلاب موفق بشود، اگر نظام اسلامی موفق بشود، اگر یک قدرت ممتازی بشود، الگو شده و محور بالندگی تازهای میشود که جهان اسلام در یک فرایند تمدنی قرار بگیرد. البته زمانبر است؛ کما اینکه تمدن معاصر غربی هم، یکشبه و یک روزه و یکساله حاصل نشد، حاصل دویست تا سیصدسال تلاش بود که این مدنیت معاصر غربی ایجاد شد.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی خاطرنشان کرد: این حوادث گرچه تلخ و ناگوار بود؛ اما باید چشمان حوزه، دانشگاه و مسئولان مختلف نظام در عرصههای مختلف را بیدار کند که پس از فراغت از ایجاد آرامش و امنیت و مقابله با اغتشاشگران، بیندیشند که چگونه کاری کنیم که زمینههای این مشکلات بهکلی دور بشود و مناشئ نارضایتی برطرف شود.
وی افزود: البته هیچگاه تا انقلاب اسلامی و نظام اسلامی هست، دشمنی استکبار تمام نمیشود و هیچوقت آنها آرام نمینشینند. نباید در خواب غفلت فرو برویم که دشمنی تمام شد؛ زیرا دشمنی نو به نو میشود و ما باید هوشیار شویم و جبهه خودمان را منسجم و متشکل کنیم.
حوزههای علمیه و مسیر پیشرو
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی ادامه داد: به نظر من غیر از وظایف ذاتی که نهاد حوزه بهلحاظ آموزش و پژوهش و تبلیغ برعهده دارد، در رابطه با امر اجتماعی و رابطه با نظام و مردم سه کارکرد اصلی دارد: اول باید ناصح امین برای نظام باشد و دوم، آشنا با ناملایمات، رنجها، دردها و غمخوار مردم و هادی و راهنمای جامعه باشد. در مسئله انعکاس، ابراز، نمود و جلوهگری این ناملایمات، حوزه باید هادی باشد و مسیر درست، طبیعی و منتهی به نتیجه مؤثر و مثبت را در این مسئله بهنحوی دنبال کند که جامعه احساس کند، حوزه با درک درست آلام و رنجهای مردم، راه درست رفع این آلام را نیز دنبال میکند و نباید فراموش کرد که این پیوند بین مردم و روحانیت، یک پیوند چندصد ساله است و در تاریخ روحانیت شیعه و همواره در طول تاریخ، از برجستگیهای اساسی روحانیت شیعه، کنار مردم بودن، غمخوار مردم بودن و تلاش در جهت کاهش آلام مردم بوده است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی گفت: سومین کارکرد حوزه این است که باید پشتوانه فکری و نظری برای حل مشکلات نظام باشد و بخشهای پژوهشی و نخبگان حوزه باید تلاش کنند تا با مسئلهشناسی دقیق، راهحلهای متناسب با شرایط را برای حل مسائل فکری و فرهنگی نظام و جامعه ارائه دهند.