مروری بر زندگی‌نامه علمی و خدمات فرهنگی و اجتماعی حضرت آیتالله علوی گرگانی
صفحات زرین کتاب پربرگ تاریخ، مردان بزرگی را به ما می‌نماید که در راه نجات انسان‌ها از گرداب فساد و منجلاب بدبختی و گمراهی، از هیچ کوششی فروگذار نکردند. مردانی که زندگی پربار خویش را وقف هدایت بشر نمودند. پیامبران الهی و اوصیای آنان، قافله‌سالار این گروهند. آنان در تاریخ بشریت جلودار روشنی و آگاهی بوده و در رشد و اعتلای ارزش‌های انسانی برترین مرتبه را به خود اختصاص دادند. عقل‌ها را برانگیختند و مردم را از سستی و نادانی، به تلاش، تفکر و ایمان فرا خواندند و سر خویش بر سر این هدف نهادند.
عالمان دین نیز ادامه‌دهندگان همین راهند و مانند پیامبران الهی، در راه هدایت‌گری و نبرد با جهل و نادانی، فساد و بی‌دینی گام نهادند و مشعل فروزان هدایت را به دست گرفته و راه پرپیچ‌وخم تاریخ را در برابر ظلمت‌زدگان روشن نمودند.
زندگی‌نامه
حضرت آیتالله سیدمحمدعلی علوی حسینی گرگانی در خرداد ۱۳۱۸شمسی (بیستم جمادی‌الثانی ۱۳۵۹ق)، در نجف اشرف به دنیا آمدند. پدر بزرگوارشان، مرحوم آیتالله حاج سیدسجاد علوی گرگانی بزرگترین شخصیت علمی منطقه «گرگان و دشت» و از مشهورترین علمای استان مازندران به‌شمار می‌رفت. وی از شاگردان آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری (مؤسس حوزه قم)، حاج شیخ ابوالقاسم قمی، حاج شیخ محمدعلی حائری قمی و حاج میرزامحمد فیض قمی بود. والده آیتالله علوی گرگانی هم، صبیه مرحوم حجت‌الاسلام شیخ علی‌اصغر مؤید‌الشریعه بود. تحصیلات
حضرت آیتالله علوی گرگانی، در هفت سالگی (۱۳۶۵ق) همراه پدر بزرگوارش، از نجف اشرف به ایران آمد و نزد ایشان، قرآن، حساب، ادبیات، مغنی، مطول و شرح لمعه را آموخت. در ۱۶ سالگی (۱۳۷۴ق) همراه پدر و گروهی از حجاج گرگانی، به زیارت عتبات عالیات، بیت‌الله الحرام، مدینه منوره، بیت‌المقدس، الخلیل (حرم حضرت ابراهیم) و سوریه نائل آمد. در طول مسیر برای کاروانیان به خواندن مناسک و کتاب‌های دینی می‌پرداخت. ایشان که قصد اقامت در نجف را داشت، به پیشنهاد آیت‌الله‌العظمی حکیم(ره) به قم آمد و در حوزه علمیه قم به تحصیل سطوح عالیه نزد اساتیدی چون حضرات آیات؛ شیخ مصطفی اعتمادی، (مطول) ستوده، (شرح لمعه) میرزامحمد مجاهدی تبریزی (مکاسب) و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی (کفایه) پرداخت.
اساتید
ایشان در خلال تحصیل خویش، در حوزه علمیه قم توفیق یافتند از محضر بزرگانی چون؛ آیات عظام بروجردی، امام خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، محمدعلی اراکی، آیتالله سیدمحمد محقق داماد، آیتالله حاج آقا مرتضی حائری یزدی، آیتالله عباسعلی شاهرودی(قد) و... نیز کسب فیض نمایند.
به سوی نجف اشرف
حضرت آیتالله علوی گرگانی در خلال تعطیلات تابستانی حوزه علمیه قم، به مدت هفت سال به نجف اشرف مهاجرت می‌کردند و در آنجا اقامت می‌گزیدند و به درس‌های اساطین نجف اشرف مانند آیات عظام؛ خویی، شاهرودی، میرزاباقر زنجانی و نیز استادش امام خمینی(قد) شرکت می‌کردند و از مستشکلین درس به‌شمار می‌رفتند.
تدریس
این عالم پارسا، از همان سال‌های نخستین تحصیل علوم دینی، به تدریس آموخته‌های خود پرداختند و بارها سیوطی، مغنی و مطول: شرح شمسیه و شرح نظام را تدریس کردند و در همان نوجوانی حاشیه ملاعبدالله را به‌نام «رفع کشف الغاشیة عن وجه الحاشیة» شرح نمودند.
ایشان از سال ۱۳۸۲ق به تدریس سطوح (معالم، قوانین، شرح لمعه و شرح تجرید) پرداختند و خیلی سریع، درس شرح لمعه‌اش - که در زیر گنبد مسجد اعظم تشکیل می‌شد - یکی از شلوغ‌ترین درس‌های حوزه علمیه قم شد و دروس رسائل و مکاسب و کفایه‌اش هم - که در حسینیه ارک برگزار می‌شد- از پرجمعیت‌ترین دروس حوزه بود. در سال ۱۴۰۵قمری نیز، به امر آیتالله حاج‌آقا مرتضی حائری و درخواست گروهی از شاگردان، تدریس خارج فقه و اصول را آغاز کردند و در حدود ۳۰ سال تدریس درس خارج ایشان ادامه داشت.
تبلیغ دین
حضرت آیتالله علوی گرگانی بر طبق عمل به وظیفه خویش، از همان اوان طلبگی‌اش به تبلیغ دین پرداخت و سالیان فراوان در ایام ماه مبارک رمضان، محرم و صفر بر مسند وعظ و ارشاد تکیه زده و هزاران نفر را با بیان شیوا و سخنان زیبای خویش از آبشخور علوم اهل‌بیت(ع) سیراب نمود و این شیوه پسندیده، حتی پس از مرجعیت معظم‌له نیز ادامه داشت. ایشان، به‌جز این ایام، سالیان فراوان، قبل از رسیدن به مرجعیت (18 سال متمادی) در گرما و سرما، در تابستان و زمستان هر پنجشنبه و جمعه به تهران می‌رفت و پیرامون معارف دین در مسجد فاطمیه سخن می‌گفت و در همین راستا، هیئت وحدت فاطمیه و صندوق قرض‌الحسنه آن را هم تأسیس نمود و همزمان به تدریس شرح منظومه و شرح تجرید و اصول اعتقادات به گروهی از اساتید دانشگاه و دانشجویان می‌پرداخت.
تألیفات
حضرت آیتالله علوی به‌جز تدریس منظم فقه و اصول (که صدها نوار آن موجود است)، تبلیغ و ترویج شعائر دینی، پرورش شاگردان فراوان و راهنمایی مردمان و مقلدان، دارای تألیفات متعدد فقهی، اصولی، حدیثی و رجالی بود که عبارتند از:
• الف) آثار چاپی
1. توضیح‌المسائل (به اردو ترجمه شده است)؛
2. اجوبة‌المسائل یا پاسخ به جدیدترین استفتائات (2 ج)؛
3. مناسک حج (آداب، اعمال و استفتائات حج)؛
4. منهج‌الصالحین (رساله توضیح‌المسائل عربی)؛
5. منهج‌الناسکین (مناسک حج عربی)؛
6. نورالهدی (تعلیقه بر عروة‌الوثقی)؛
7. المناظر الناضرة فی احکام العترة‌الطاهرة(ع) (ج 1، بخشی از کتاب‌الطهارة)؛
8. تعلیقه بر تحریرالوسیله (2 ج، چاپ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(قد) )؛
9. گلچینی از انوار اخلاقی (برگزیده درس اخلاق روزهای چهارشنبه)؛
10. ره‌توشه پارسایان، انوار اخلاقی (ج 1، شرح وصایای پیامبر اکرم(ص) به ابوذر غفاری)؛
11. توحید از دیدگاه علم (یکی از سخنرانی‌های معظم‌له)؛
• ب) آثار غیرچاپی
1. المناظر الناضرة (ج 2 تا 10، شرح مفصل ابواب طهارت، صلاة و زکات شرایع‌الاسلام)؛
2. لئالی‌الاصول (10 جلد از مباحث الفاظ تا پایان استصحاب)؛
3. زبدة‌اللئالی (تلخیص کتاب فوق)؛
4. القواعد‌الفقهیة (قاعده‌های: ضمان، لاضرر، تقیه، عدالت، میسور و اصالة‌الصحة)؛
5. رساله در فروع علم اجمالی؛
6. رساله در تعادل و تراجیح؛
7. رساله در اجتهاد و تقلید؛
8. تقریرات درس فقه آیت‌الله‌العظمی بروجردی(قد) (بحث طهارت و قضا)؛
9. تقریرات درس فقه حضرت آیتالله محقق داماد(ره) (کتاب صلاة و حج)؛
10. تقریرات درس فقه آیتالله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی(ره) (کتاب طهارت)؛
11. تقریرات درس فقه حضرت آیتالله اراکی(ره) (بحث صلاة الجمعة)؛
12. تقریرات درس فقه آیتالله حاج آقا مرتضی حائری(ره) (کتاب طهارت و خمس)؛
13. تقریرات درس اصول آیت‌الله‌العظمی امام خمینی(قد) (از بحث مقدمه واجب تا آخر قطع و ظن)؛
14. تقریرات درس اصول آیتالله محقق داماد(ره) (دوره کامل)؛
15. تعلیقه بر وسیلة‌النجاة؛
16. تعلیقه بر منهاج‌الصالحین؛
17. کشف الغاشیة عن وجه الحاشیة (توضیح مشکلات حاشیه ملا عبدالله، اولین تألیف معظم‌له)؛
18. نورالبیان فی تفسیر القرآن؛
19. طبقات‌الرجال؛
20. ره‌توشه پارسایان، انوار اخلاقی (ج 2 و 3، شرح وصایای پیامبر اکرم(ص) به امیرالمؤمنین(ع) و عبدالله‌بن مسعود)؛
و....
حمایت از نظام
حضرت آیتالله علوی گرگانی، در پیش از انقلاب در راهپیمایی‌های طلاب و فضلای حوزه علمیه قم همواره شرکت داشت و پس از پیروزی انقلاب هم، از سوی حضرت امام(قد) به عضویت «دادگاه عالی قم» درآمد و بسیاری از پرونده‌های سخت و مشکل قضایی را به سرپنجه تدبیر علم خود، رسیدگی کرد و برای شرکت در جبهه‌های نبرد حق و دفاع مقدس، چند بار جلسه درس خود را تعطیل نمود و همراه با شاگردانش به جبهه‌ها شتافتند.
پس از ارتحال حضرت امام(قد)، بیشترین حمایت‌ها را از نظام جمهوری اسلامی و رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای به‌عمل آورده و در سخنرانی‌های عمومی و دیدار اقشار مختلف با ایشان، از مواضع حکیمانه رهبری تقدیر نموده و همگان را به اطاعت از ایشان و تقویت معظم‌له، توصیه می‌نمود.
ارتحال
این فقیه پارسا، بصیر و مرجع عالی‌قدر، پس از عمری ترویج علوم و معارف اهل‌بیت(ع)، نشر و گسترش معارف دینی و توسعه حوزه‌های علمیه و مراکز تحقیقاتی و دین‌پژوهی، انجام امور خیر و عام‌المنفعه، دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی و پاسداری از ارزش‌های دینی، تألیف آثار ارزنده فقهی به زبان‌های فارسی، اردو و عربی، گسترش مرزهای فرهنگی شیعه و تربیت طلاب و فضلا در حوزه‌های علمیه، ۲۴ اسفند در سن ۸۲سالگی به‌علت ایست قلبی در بیمارستان شهید بهشتی قم دعوت حق را لبیک گفت و به ملکوت اعلا پیوست.
طی ابلاغی از سوی آیتالله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، دروس حوزه علمیه قم در پی ارتحال این فقیه مجاهد، روز چهارشنبه 25فروردین تعطیل شد. آیتالله سعیدی امام جمعه و تولیت آستان مقدس قم و استاندار قم نیز با صدور پیامی مشترک، ضمن تسلیت به‌مناسبت ارتحال حضرت آیتالله علوی گرگانی، 26 فروردین را در شهر مقدس قم عزای عمومی اعلام کردند.
پیکر مطهر این فقیه پارسا پس از تشییع در گرگان، 26فروردین از مسجد امام حسن عسکری(ع) تا حرم مطهر حضرت معصومه(س) با حضور مراجع عظام تقلید، نمایندگان بیوت مراجع، مسئولان دفتر رهبر معظم انقلاب، علما، مدیران ارشد حوزه علمیه، اعضای جامعه مدرسین و شورای‌عالی حوزه، برخی از نمایندگان مجلس، فضلا، طلاب، شاگردان، مدیران کشوری و لشگری و مدیران استان قم و عموم مردم تشییع و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی، در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.
در پی ارتحال ملکوتی این فقیه بصیر و انقلابی، امام خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیات عظام سیستانی، وحید خراسانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، سبحانی، جوادی آملی، مظاهری، بشیر نجفی، حضرت آیتالله محمداسحاق فیاض، سران قوا، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، آیات سید محمدتقی مدرسی، اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، سعیدی تولیت حرم مطهر کریمه اهل‌بیت(س)، حجج‌اسلام مروی تولیت آستان قدس رضوی، مجتبی فاضل سرپرست حوزه‌های علمیه خواهران، عباسی رئیس جامعةالمصطفی العالمیه، سیده‌زهره برقعی مدیر جامعة‌الزهرا(س)، نهادهای عالی حوزوی، علما، فضلا و مسئولان کشوری و لشگری، پیام‌های تسلیتی صادر کردند. بخشی از این پیام‌ها به این شرح است:
امام خامنه‌ای
بسم‌الله الرحمن الرحیم
رحلت عالم ربانی آیتالله آقای حاج سیدمحمدعلی علوی گرگانی(ره) را به حوزه علمیه قم و به همه شاگردان و ارادتمندان و مقلدان ایشان به‌خصوص به مردم مؤمن گلستان که ارادت ویژه به این بزرگوار و والد محترمشان مرحوم آیةالله آقای حاج سیدسجاد علوی داشتند و بالأخص به خاندان گرامی و فرزندان مکرمشان تسلیت عرض می‌کنم. این مرجع معظم در قضایای گوناگون انقلاب و مسائل کشور همواره وفادارانه در کنار مردم و پشتیبان نظام مقدس بودند و خدمات ارزشمندی کرده‌اند که موجب فیض و رحمت الهی است ان‌شاءالله. از خداوند متعال علو درجات ایشان را مسألت می‌کنم و امیدوارم، با اجداد طاهرینشان محشور گردند.
آیت‌الله‌العظمی سیستانی
جناب مستطاب حجت‌الاسلام آقای سیدمحمد علوی گرگانی دامت تأییداته
السلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
ضایعه ارتحال والد مکرم جناب آیتالله آقای سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) را به جناب‌عالی و آقایان اخوان و دیگر بستگان و علاقه‌مندان محترم آن بزرگوار تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال برای آن مرحوم علو درجات و برای عموم بازماندگان صبر جمیل و أجر جزیل مسألت دارم.
آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی
در پی ارتحال حضرت آیتالله علوی گرگانی، حضرت آیتالله وحید خراسانی در تماس تلفنی با فرزند ایشان، ارتحال ایشان را تسلیت گفته و با اشاره به مصیبت وارده، صبر جمیل و اجر جزیل برای خاندان آن مرحوم را از خداوند متعال خواستار شدند.
آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی
خبر رحلت عالم ربانی حضرت آیتالله حاج سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) علیه موجب نهایت تأسف و تأثر گردید.
این فقیه بزرگوار سالیان متمادی، علاوه بر پرورش شاگردان فراوان، آثار و تألیفات ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت. حضور او در میان مردم منشأ آثار فراوانی بود و امروز جای خالی ایشان احساس می‌گردد.
اینجانب این ضایعه مؤلمه را به محضر حضرت ولی‌عصر ارواحنا فداه، حوزه‌های علمیه، ملت شریف ایران به‌ویژه مردم باصفای استان گلستان، شاگردان، مقلدان و ارادتمندان و بالاخص بستگان و فرزندان ایشان تسلیت عرض نموده و از درگاه خداوند متعال، علو درجات و حشر او را با اجداد طاهرینش و صبر و اجر فراوان را برای بازماندگان خواستارم.
آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی
خبر ارتحال فقیه عالی‌قدر حضرت آیتالله آقای حاج سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) موجب تأسف و تأثر گردید.
این عالم متقی عمر با برکت خود را در ترویج فرهنگ اهل‌بیت(ع) سپری کرد و با تربیت طلاب و فضلا و تألیف، آثار ارزنده‌ای از خود به‌جای نهاد. تواضع و ساده‌زیستی و اخلاص از دیگر ویژگی‌های این شخصیت بود.
اینجانب فقدان این عالم متقی را به عموم ارادتمندان و مقلدان و حوزه‌های علمیه و تمامی وابستگان خصوصاً اهالی انقلابی و متدین گلستان تسلیت عرض نموده و علو مقام برای آن فقید سعید مسألت می‌نمایم.
آیت‌الله‌العظمی سبحانی
ارتحال عالم بزرگوار مرحوم مغفور آیتالله حاج سیدمحمدعلی علوی گرگانی(ره) موجب تأسف و تأثر گردید.
فقید سعید علاوه بر کمالات علمی و روحی، فرزند عالم بزرگوار مرحوم آیتالله حاج سیدسجاد گرگانی بوده که در منطقه، عالم شاخص و مدافع ولایت و مورد احترام قاطبه استان بود.
اینجانب این ضایعه را به حضرت ولی‌عصر(عج) و علمای حوزه‌های علمیه و دوستان و علاقه‌مندان این عزیز از دست‌رفته، به بیت ایشان و آقازادگان بالاخص مردم گلستان تسلیت گفته و برای آن‌مرحوم علو درجه و برای بازماندگان صبر جمیل مسألت دارم.
آیت‌الله‌العظمی مظاهری
ارتحال فقیه وارسته و عالم جلیل‌القدر حضرت آیتالله آقای حاج سیدمحمدعلی علوی گرگانی(قد) موجب تأسف و تأثر گردید.
این فقیه بزرگوار عمر شریف خود را در طی سالیان متمادی در حوزه علمیه قم، در مسیر ترویج و تحکیم معارف والای اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) و تربیت فضلا و طلاب و ارتباط و خدمت صمیمانه به مردم، مصروف ساختند و همواره متصف به تواضع و ساده‌زیستی و صفای نفس و خصال حمیده بودند و اینک با کارنامه‌ای از خدمت و فضیلت به لقای خداوند تعالی و اجداد طاهرینشان واصل گردیده‌اند و امید است، روح مطهر ایشان در جوار قرب الهی، متنعم از فیض و رحمت واسعه پروردگار بوده باشد.
اینجانب ضایعه ارتحال این عالم ربانی را به حوزه علمیه قم و بیت شریف و فرزندان مکرم ایشان و به عموم شاگردان و ارادتمندان و مقلدان آن فقیه وارسته و خصوصاً به مردم شریف و مؤمن استان گلستان، تسلیت عرض می‌کنم و از خداوند سبحان، علو درجات ایشان و صبر و اجر بازماندگان و خاندان مصاب را مسألت می‌نمایم.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی
ارتحال فقیه اهل‌بیت(ع) حضرت آیةالله علوی گرگانی سانحه سنگین و مصیبت صعب بود. این رخداد تلخ را به حوزه‌های علمیه و جامعه روحانیت و شاگردان این روحانی اثرگذار تسلیت گفته، علو درجه این عالم راحل و صبر و اجر بیت مکرم ایشان از خدای سبحان مسألت می‌شود.
آیت‌الله‌العظمی بشیر نجفی
]تبارک الذی بیده الملک وهو علی کل شیء قدیر ٭ الذی خلق الموت والحیاة لیبلوکم أیکم أحسن عملاً وهو العزیز الغفور [
ایشان عمر خویش را در راه خدمت به دین جدش حضرت رسول اکرم(ص) و مؤمنین و به‌ویژه طلاب حوزه علمیه قم مقدس سپری کردند تا اینکه مادرش حضرت زهرا(س) در جوار نبی اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع)، ایشان را در آغوش بگیرند. ما این مصیبت را به محضر حضرت ولی‌الله(عج) و به تمامی مؤمنین، به‌ویژه فرزندان و شاگردان گرامی ایشان تسلیت عرض می‌کنیم و برای بازماندگان طلب صبر و آرامش می‌کنیم.
حضرت آیتالله محمداسحاق فیاض
درگذشت عالم جلیل‌القدر آیتالله حاج سید محمدعلی علوی گرگانی را به محضر حضرت صاحب‌الزمان (اواحنا فداه)، حوزه‌های علمیه، خانواده آن مرحوم و به‌ویژه فرزندان ایشان تسلیت می‌گوییم.
خداوند متعال آن مرحوم را مورد رحمت و غفران خود قرار دهد و به نزدیکان آن فقید، صبر جمیل و اجر جزیل عطا فرماید.
آیتالله سیدمحمد‌تقی مدرسی
با کمال غم و اندوه خبر ارتحال آیتالله سید محمدعلی علوی گرگانی را دریافت کردیم.
این مصیبت بزرگ را به محضر حضرت بقیة‌الله(عج) و به علمای اعلام، حوزه‌های علمیه، تمامی شیعیان و دوستداران و خانواده آن مرحوم تسلیت می‌گوییم. از درگاه الهی مسئلت می‌جوییم که ایشان را با اجداد مطهرش محشور گرداند و به خانواده ایشان صبر و آرامش عطا فرماید و آن عالم فقید را در بهشت برین در جوار اهل‌بیت(ع) جای دهد.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
ارتحال عالم برجسته و فقیه عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) موجب تأثر و تألم گردید. این فقیه بصیر و انقلابی سال‌ها در حوزه‌های علمیه به نشر معارف اسلامی و ترویج علوم مکتب اهل‌بیت(ع) همت گماشت و به تربیت طلاب و فضلای گران‌قدر پرداخت.
سلوک مردمی و انقلابی، حمایت و پشتیبانی صریح از انقلاب اسلامی و ولایت فقیه و همچنین زهد و ساده‌زیستی، از وجوه برجسته شخصیت آن عالم فرزانه و جلیل‌القدر است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، رحلت این عالم مجاهد و ارجمند را محضر حضرت بقیةاللهالاعظم(عج)، مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، مراجع معظم تقلید (دامت‌برکاتهم)، حوزه‌های علمیه، مردم شریف استان گلستان، فرزندان محترم و ارادتمندان و بازماندگان آن فقید سعید تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال برای آن عالم ربانی، رحمت و مغفرت الهی و برای مصیبت‌دیدگان، صبر و اجر مسألت می‌نماید.
والسلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
سید‌هاشم حسینی بوشهری/ رئیس شورای‌عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
آیتالله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور
ارتحال فقیه گرانمایه مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقای حاج سید محمدعلی علوی گرگانی(قد) را محضر شریف حضرت ولی‌عصر (ارواحنا فداه)، رهبر معظم انقلاب اسلامی، مراجع عالی‌قدر، ملت شریف ایران، مردم عزیز گرگان، روحانیت ارجمند، حوزه‌های علمیه و بیت شریف آن شخصیت بزرگوار تسلیت و تعزیت عرض می‌کنم. معظم‌له مراتب علمی خود را در نجف و قم نزد بزرگان حوزه‌های علمیه سپری کرد و به درجات عالی فقاهت دست یافت و نجابت و بصیرت و خدمات ایشان در ارشاد مردم و همراهی نظام و انقلاب اسلامی ستودنی است و فراموش نخواهد شد.
ضمن طلب علو درجات برای آن فقیه عالی‌قدر و آرزوی سلامت و صبر برای بازماندگان محترم و آقازادگان مکرم، برای بزرگداشت مقام والای ایشان درس‌های حوزه علمیه قم فردا (چهارشنبه ۲۵/۱۲/۱۴۰۰) تعطیل اعلام می‌شود.
عاش سعیدا و مات سعیدا.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی رئیس‌جمهور
رحلت مرجع عالی‌قدر تشیع حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدعلی علوی گرگانی، موجب تألم و ثأثر فراوان شد.
این عالم برجسته که از دانش‌آموختگان ممتاز اساتید بزرگ حوزه‌های علمیه من جمله آیات عظام بروجردی، گلپایگانی و به‌ویژه حضرت امام خمینی(قد)، به‌شمار می‌رفت، سال‌ها با تدریس فقه و اصول، ترویج معارف اهل‌بیت(ع) و تألیف آثار ارزنده فقهی به زبان‌های فارسی، اردو و عربی به گسترش مرزهای فرهنگی شیعه پرداخت.
این فقیه پارسا و وارسته در کنار هدایت و ارشاد مردم و پرورش شاگردان علوم دینی و نیز انجام امور خیر و عام‌المنفعه، در میدان دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی، تلاشی مجدانه داشت که بی‌شک توشه شایسته‌ای برای آن عالم ربانی در سرای آخرت خواهد بود.
اینجانب مصیبت وارده را به بیت مکرم، حوزه‌های علمیه، شاگردان آن عالم[مجاهد] و مردم شریف استان گلستان تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند منان برای ایشان رحمت واسعه الهی و همجواری با جد بزرگوارشان و برای عموم بازماندگان صبر و سلامتی مسألت دارم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضائیه
ارتحال مرجع عالی‌قدر و عظیم‌الشأن حضرت آیت‌الله‌العظمی علوی گرگانی، موجب تأسف و تأثر گردید.
سراسر عمر نورانی و با برکت این فقیه مکتب آل‌الله(ع) و عالم برجسته که یکی از چهره‌های مشهور علم و تقوا و فقاهت بودند، همواره منشأ خیر کثیر برای حوزه‌های علمیه، نظام مقدس جمهوری اسلامی و مردم شریف ایران بود.
اینجانب مصیبت فقدان این مرجع عالی‌قدر را به پیشگاه حضرت بقیه‌الله‌الاعظم ارواحنا فداه و نایب بر حقش حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)، مراجع و علمای عظام و فضلای حوزه‌های علمیه و عموم شیعیان، ارادتمندان و مقلدان ایشان و به‌ویژه به بیت شریف معظم‌له تسلیت می‌گویم و برای ایشان از درگاه خداوند متعال علو درجات و غفران واسعه و برای بازماندگان و منسوبان، اجر جزیل و صبر جمیل مسألت می‌نمایم.
دکتر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی
ضایعه مؤلمه ارتحال مرجع عالی‌قدر، عالم پارسا و مجتهد مهذب حضرت آیتالله سیدمحمدعلی علوی گرگانی موجب تأسف و تأثر گردید.
این عالم جلیل‌القدر و فقیه صمدانی در محضر علمای بزرگوار همچون حضرت آیتالله بروجردی، حضرت امام خمینی، حضرت آیتالله گلپایگانی(قد) و دیگر بزرگان، دروس حوزوی را آموختند که مجموعه این تعلیمات گران‌سنگ در تحکیم شخصیت استوار فقهی ایشان تأثیرات فراوان داشت و حاصل آن، تألیفات و آثار متعدد و ارزشمند در زمینه فقه و اصول و حدیث می‌باشد.
این روحانی مکرم در سراسر عمر پربرکت خویش علاوه بر فراگیری علوم اسلامی و فقهی، بر امر نشر، گسترش و ترویج معارف دینی و توسعه حوزه‌های علمیه و مراکز تحقیقاتی و دین‌پژوهی اهتمام ویژه داشتند و ضمن تربیت طلاب و شیفتگان معارف اسلامی، همواره بر تعظیم شعائر اهل‌بیت(ع) و امور خیریه و عام‌المنفعه و رسیدگی به نیازمندان تأکید و توصیه می‌کردند.
آن فقیه زاهد و عابد متخلق، در سراسر عمر شریف خود در زمره ارادتمندان وفادار به حضرت امام خمینی(قد) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) قرار داشتند و به‌طور مستمر مسائل کشور را مورد توجه قرار داده و در بیان دلسوزانه موضوعات اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی پیشگام بودند.
[اینجانب] ضمن عرض تسلیت ضایعه فقدان ایشان به پیشگاه حضرت بقیةاللهالاعظم(عج)، مقام معظم رهبری (حفظه الله)، مراجع عظام تقلید، حوزه‌های علمیه، شاگردان و دوستداران و مقلدین ایشان به‌ویژه مردم شریف استان گلستان، بیت معزز و فرزندان فاضل ایشان، برای روح طیبه آن عالم برجسته علو درجات و رحمت واسعه و حشر با اولیاءالله و برای بازماندگان صبر جزیل از درگاه خداوند متعال مسألت می‌نمایم.
مراسم بزرگداشت با حضور مراجع عظام و علما
مراسم بزرگداشت ارتحال حضرت آیتالله علوی گرگانی(ره)، با حضور آیات عظام نوری همدانی، جوادی آملی، آیات اعرافی و سعیدی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی مسئول دفتر رهبر معظم انقلاب، نمایندگان بیوت مراجع عظام تقلید، اعضای شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، جامعه مدرسین، خبرگان رهبری، فقهای شورای نگهبان، خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی، شخصیت‌های لشکری و کشوری و جمعی از مردم قدرشناس قم، 26 اسفند از سوی رهبر معظم انقلاب در مسجد امام حسن عسکری(ع) قم برگزار شد. در این مراسم، آیتالله استادی عضو جامعه مدرسین به ایراد سخنرانی پرداخت و تواضع و مردم‌داری را از ویژگی‌های ارزشمند آن عالم فقید عنوان کرد.
تواضع و مردم‌داری از ویژگی‌های ارزشمند آیتالله علوی گرگانی بود
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیتالله استادی عضو جامعه مدرسین در این مراسم، با بیان اینکه حضرت آیتالله علوی گرگانی در خانواده‌ای متدین و اهل علم به دنیا آمده و پرورش یافته بود، بیان کرد: ایشان یکی از استعدادهای برجسته حوزه‌های علمیه بودند که توانمندی خود در عرصه‌های گوناگون علمی و فقهی را در سنین جوانی به منصه ظهور گذاشته و مورد اعتماد بزرگان حوزه قرار گرفتند.
وی با بیان اینکه مرحوم آیتالله علوی گرگانی در سن ۱۸سالگی موفق به حضور در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) شده و افتخار شاگردی اساتید برجسته دیگری را نیز داشت، ابراز کرد: ایشان با تلاش و مجاهدت علمی کم‌نظیر خود در فراگیری علوم دینی، بیش از ۳۰ سال از عمر شریف‌شان را به تدریس درس خارج مشغول بودند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با اشاره به تألیف بیش از ۶۰ عنوان کتاب از مرحوم آیتالله علوی گرگانی، شرح وصایای رسول گرامی اسلام(ص) را از مهمترین آثار به یادگار مانده از ایشان دانست و گفت: این عالم مجاهد، شخصیتی مردم‌دار، ساده‌زیست، گشاده‌رو و متواضع بودند که بسیار دلسوزانه به هدایت مردم به‌ویژه جوانان می‌پرداختند.
وی با گرامی‌داشت سالروز میلاد با سعادت حضرت ولی‌عصر(عج)، برخی از آیات و روایات در رابطه با دوازدهمین اختر تابناک امامت و ولایت را تبیین کرد و گفت: انتظار واقعی امام زمان(عج) دارای شرایط و لوازمی است که تقوا و تهذیب نفس، تلاش برای انجام عبادات و عمل به وظایف شرعی و اصلاح در امور مسلمانان و خدمت به مردم از جمله آن‌هاست.
آیتالله استادی در پایان، مرحوم حضرت آیتالله علوی گرگانی را از منتظران واقعی حضرت ولی‌عصر(عج) و از عاشقان و اراداتمندان به خاندان عصمت و طهارت(ع) عنوان کرد و افزود: شیعیان برای آنکه در زمره اصحاب امام زمان(عج) قرار بگیرند، باید منتظر واقعی ایشان باشند؛ ضمنا طلاب و روحانیون باید نسبت به ترویج معارف اهل‌بیت(ع) توجه ویژه داشته باشند.
زندگی‌نامه
حضرت آیتالله سیدمحمدعلی علوی حسینی گرگانی در خرداد ۱۳۱۸شمسی (بیستم جمادی‌الثانی ۱۳۵۹ق)، در نجف اشرف به دنیا آمدند. پدر بزرگوارشان، مرحوم آیتالله حاج سیدسجاد علوی گرگانی بزرگترین شخصیت علمی منطقه «گرگان و دشت» و از مشهورترین علمای استان مازندران به‌شمار می‌رفت. وی از شاگردان آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری (مؤسس حوزه قم)، حاج شیخ ابوالقاسم قمی، حاج شیخ محمدعلی حائری قمی و حاج میرزامحمد فیض قمی بود. والده آیتالله علوی گرگانی هم، صبیه مرحوم حجت‌الاسلام شیخ علی‌اصغر مؤید‌الشریعه بود. تحصیلات
حضرت آیتالله علوی گرگانی، در هفت سالگی (۱۳۶۵ق) همراه پدر بزرگوارش، از نجف اشرف به ایران آمد و نزد ایشان، قرآن، حساب، ادبیات، مغنی، مطول و شرح لمعه را آموخت. در ۱۶ سالگی (۱۳۷۴ق) همراه پدر و گروهی از حجاج گرگانی، به زیارت عتبات عالیات، بیت‌الله الحرام، مدینه منوره، بیت‌المقدس، الخلیل (حرم حضرت ابراهیم) و سوریه نائل آمد. در طول مسیر برای کاروانیان به خواندن مناسک و کتاب‌های دینی می‌پرداخت. ایشان که قصد اقامت در نجف را داشت، به پیشنهاد آیت‌الله‌العظمی حکیم(ره) به قم آمد و در حوزه علمیه قم به تحصیل سطوح عالیه نزد اساتیدی چون حضرات آیات؛ شیخ مصطفی اعتمادی، (مطول) ستوده، (شرح لمعه) میرزامحمد مجاهدی تبریزی (مکاسب) و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی (کفایه) پرداخت.
ایشان در خلال تحصیل خویش، در حوزه علمیه قم توفیق یافتند از محضر بزرگانی چون؛ آیات عظام بروجردی، امام خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، محمدعلی اراکی، آیتالله سیدمحمد محقق داماد، آیتالله حاج آقا مرتضی حائری یزدی، آیتالله عباسعلی شاهرودی(قد) و... نیز کسب فیض نمایند.
حضرت آیتالله علوی گرگانی در خلال تعطیلات تابستانی حوزه علمیه قم، به مدت هفت سال به نجف اشرف مهاجرت می‌کردند و در آنجا اقامت می‌گزیدند و به درس‌های اساطین نجف اشرف مانند آیات عظام؛ خویی، شاهرودی، میرزاباقر زنجانی و نیز استادش امام خمینی(قد) شرکت می‌کردند و از مستشکلین درس به‌شمار می‌رفتند.
این عالم پارسا، از همان سال‌های نخستین تحصیل علوم دینی، به تدریس آموخته‌های خود پرداختند و بارها سیوطی، مغنی و مطول: شرح شمسیه و شرح نظام را تدریس کردند و در همان نوجوانی حاشیه ملاعبدالله را به‌نام «رفع کشف الغاشیة عن وجه الحاشیة» شرح نمودند.
ایشان از سال ۱۳۸۲ق به تدریس سطوح (معالم، قوانین، شرح لمعه و شرح تجرید) پرداختند و خیلی سریع، درس شرح لمعه‌اش - که در زیر گنبد مسجد اعظم تشکیل می‌شد - یکی از شلوغ‌ترین درس‌های حوزه علمیه قم شد و دروس رسائل و مکاسب و کفایه‌اش هم - که در حسینیه ارک برگزار می‌شد- از پرجمعیت‌ترین دروس حوزه بود. در سال ۱۴۰۵قمری نیز، به امر آیتالله حاج‌آقا مرتضی حائری و درخواست گروهی از شاگردان، تدریس خارج فقه و اصول را آغاز کردند و در حدود ۳۰ سال تدریس درس خارج ایشان ادامه داشت.
حضرت آیتالله علوی گرگانی بر طبق عمل به وظیفه خویش، از همان اوان طلبگی‌اش به تبلیغ دین پرداخت و سالیان فراوان در ایام ماه مبارک رمضان، محرم و صفر بر مسند وعظ و ارشاد تکیه زده و هزاران نفر را با بیان شیوا و سخنان زیبای خویش از آبشخور علوم اهل‌بیت(ع) سیراب نمود و این شیوه پسندیده، حتی پس از مرجعیت معظم‌له نیز ادامه داشت. ایشان، به‌جز این ایام، سالیان فراوان، قبل از رسیدن به مرجعیت (18 سال متمادی) در گرما و سرما، در تابستان و زمستان هر پنجشنبه و جمعه به تهران می‌رفت و پیرامون معارف دین در مسجد فاطمیه سخن می‌گفت و در همین راستا، هیئت وحدت فاطمیه و صندوق قرض‌الحسنه آن را هم تأسیس نمود و همزمان به تدریس شرح منظومه و شرح تجرید و اصول اعتقادات به گروهی از اساتید دانشگاه و دانشجویان می‌پرداخت.
تألیفات
حضرت آیتالله علوی به‌جز تدریس منظم فقه و اصول (که صدها نوار آن موجود است)، تبلیغ و ترویج شعائر دینی، پرورش شاگردان فراوان و راهنمایی مردمان و مقلدان، دارای تألیفات متعدد فقهی، اصولی، حدیثی و رجالی بود که عبارتند از:
• الف) آثار چاپی
1. توضیح‌المسائل (به اردو ترجمه شده است)؛
2. اجوبة‌المسائل یا پاسخ به جدیدترین استفتائات (2 ج)؛
3. مناسک حج (آداب، اعمال و استفتائات حج)؛
4. منهج‌الصالحین (رساله توضیح‌المسائل عربی)؛
5. منهج‌الناسکین (مناسک حج عربی)؛
6. نورالهدی (تعلیقه بر عروة‌الوثقی)؛
7. المناظر الناضرة فی احکام العترة‌الطاهرة(ع) (ج 1، بخشی از کتاب‌الطهارة)؛
8. تعلیقه بر تحریرالوسیله (2 ج، چاپ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(قد) )؛
9. گلچینی از انوار اخلاقی (برگزیده درس اخلاق روزهای چهارشنبه)؛
10. ره‌توشه پارسایان، انوار اخلاقی (ج 1، شرح وصایای پیامبر اکرم(ص) به ابوذر غفاری)؛
11. توحید از دیدگاه علم (یکی از سخنرانی‌های معظم‌له)؛
• ب) آثار غیرچاپی
1. المناظر الناضرة (ج 2 تا 10، شرح مفصل ابواب طهارت، صلاة و زکات شرایع‌الاسلام)؛
2. لئالی‌الاصول (10 جلد از مباحث الفاظ تا پایان استصحاب)؛
3. زبدة‌اللئالی (تلخیص کتاب فوق)؛
4. القواعد‌الفقهیة (قاعده‌های: ضمان، لاضرر، تقیه، عدالت، میسور و اصالة‌الصحة)؛
5. رساله در فروع علم اجمالی؛
6. رساله در تعادل و تراجیح؛
7. رساله در اجتهاد و تقلید؛
8. تقریرات درس فقه آیت‌الله‌العظمی بروجردی(قد) (بحث طهارت و قضا)؛
9. تقریرات درس فقه حضرت آیتالله محقق داماد(ره) (کتاب صلاة و حج)؛
10. تقریرات درس فقه آیتالله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی(ره) (کتاب طهارت)؛
11. تقریرات درس فقه حضرت آیتالله اراکی(ره) (بحث صلاة الجمعة)؛
12. تقریرات درس فقه آیتالله حاج آقا مرتضی حائری(ره) (کتاب طهارت و خمس)؛
13. تقریرات درس اصول آیت‌الله‌العظمی امام خمینی(قد) (از بحث مقدمه واجب تا آخر قطع و ظن)؛
14. تقریرات درس اصول آیتالله محقق داماد(ره) (دوره کامل)؛
15. تعلیقه بر وسیلة‌النجاة؛
16. تعلیقه بر منهاج‌الصالحین؛
17. کشف الغاشیة عن وجه الحاشیة (توضیح مشکلات حاشیه ملا عبدالله، اولین تألیف معظم‌له)؛
18. نورالبیان فی تفسیر القرآن؛
19. طبقات‌الرجال؛
20. ره‌توشه پارسایان، انوار اخلاقی (ج 2 و 3، شرح وصایای پیامبر اکرم(ص) به امیرالمؤمنین(ع) و عبدالله‌بن مسعود)؛
و....
حضرت آیتالله علوی گرگانی، در پیش از انقلاب در راهپیمایی‌های طلاب و فضلای حوزه علمیه قم همواره شرکت داشت و پس از پیروزی انقلاب هم، از سوی حضرت امام(قد) به عضویت «دادگاه عالی قم» درآمد و بسیاری از پرونده‌های سخت و مشکل قضایی را به سرپنجه تدبیر علم خود، رسیدگی کرد و برای شرکت در جبهه‌های نبرد حق و دفاع مقدس، چند بار جلسه درس خود را تعطیل نمود و همراه با شاگردانش به جبهه‌ها شتافتند.
پس از ارتحال حضرت امام(قد)، بیشترین حمایت‌ها را از نظام جمهوری اسلامی و رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای به‌عمل آورده و در سخنرانی‌های عمومی و دیدار اقشار مختلف با ایشان، از مواضع حکیمانه رهبری تقدیر نموده و همگان را به اطاعت از ایشان و تقویت معظم‌له، توصیه می‌نمود.
این فقیه پارسا، بصیر و مرجع عالی‌قدر، پس از عمری ترویج علوم و معارف اهل‌بیت(ع)، نشر و گسترش معارف دینی و توسعه حوزه‌های علمیه و مراکز تحقیقاتی و دین‌پژوهی، انجام امور خیر و عام‌المنفعه، دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی و پاسداری از ارزش‌های دینی، تألیف آثار ارزنده فقهی به زبان‌های فارسی، اردو و عربی، گسترش مرزهای فرهنگی شیعه و تربیت طلاب و فضلا در حوزه‌های علمیه، ۲۴ اسفند در سن ۸۲سالگی به‌علت ایست قلبی در بیمارستان شهید بهشتی قم دعوت حق را لبیک گفت و به ملکوت اعلا پیوست.
طی ابلاغی از سوی آیتالله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، دروس حوزه علمیه قم در پی ارتحال این فقیه مجاهد، روز چهارشنبه 25فروردین تعطیل شد. آیتالله سعیدی امام جمعه و تولیت آستان مقدس قم و استاندار قم نیز با صدور پیامی مشترک، ضمن تسلیت به‌مناسبت ارتحال حضرت آیتالله علوی گرگانی، 26 فروردین را در شهر مقدس قم عزای عمومی اعلام کردند.
پیکر مطهر این فقیه پارسا پس از تشییع در گرگان، 26فروردین از مسجد امام حسن عسکری(ع) تا حرم مطهر حضرت معصومه(س) با حضور مراجع عظام تقلید، نمایندگان بیوت مراجع، مسئولان دفتر رهبر معظم انقلاب، علما، مدیران ارشد حوزه علمیه، اعضای جامعه مدرسین و شورای‌عالی حوزه، برخی از نمایندگان مجلس، فضلا، طلاب، شاگردان، مدیران کشوری و لشگری و مدیران استان قم و عموم مردم تشییع و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی، در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.
در پی ارتحال ملکوتی این فقیه بصیر و انقلابی، امام خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیات عظام سیستانی، وحید خراسانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، سبحانی، جوادی آملی، مظاهری، بشیر نجفی، حضرت آیتالله محمداسحاق فیاض، سران قوا، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، آیات سید محمدتقی مدرسی، اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، سعیدی تولیت حرم مطهر کریمه اهل‌بیت(س)، حجج‌اسلام مروی تولیت آستان قدس رضوی، مجتبی فاضل سرپرست حوزه‌های علمیه خواهران، عباسی رئیس جامعةالمصطفی العالمیه، سیده‌زهره برقعی مدیر جامعة‌الزهرا(س)، نهادهای عالی حوزوی، علما، فضلا و مسئولان کشوری و لشگری، پیام‌های تسلیتی صادر کردند. بخشی از این پیام‌ها به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
رحلت عالم ربانی آیتالله آقای حاج سیدمحمدعلی علوی گرگانی(ره) را به حوزه علمیه قم و به همه شاگردان و ارادتمندان و مقلدان ایشان به‌خصوص به مردم مؤمن گلستان که ارادت ویژه به این بزرگوار و والد محترمشان مرحوم آیةالله آقای حاج سیدسجاد علوی داشتند و بالأخص به خاندان گرامی و فرزندان مکرمشان تسلیت عرض می‌کنم. این مرجع معظم در قضایای گوناگون انقلاب و مسائل کشور همواره وفادارانه در کنار مردم و پشتیبان نظام مقدس بودند و خدمات ارزشمندی کرده‌اند که موجب فیض و رحمت الهی است ان‌شاءالله. از خداوند متعال علو درجات ایشان را مسألت می‌کنم و امیدوارم، با اجداد طاهرینشان محشور گردند.
جناب مستطاب حجت‌الاسلام آقای سیدمحمد علوی گرگانی دامت تأییداته
السلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
ضایعه ارتحال والد مکرم جناب آیتالله آقای سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) را به جناب‌عالی و آقایان اخوان و دیگر بستگان و علاقه‌مندان محترم آن بزرگوار تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال برای آن مرحوم علو درجات و برای عموم بازماندگان صبر جمیل و أجر جزیل مسألت دارم.
در پی ارتحال حضرت آیتالله علوی گرگانی، حضرت آیتالله وحید خراسانی در تماس تلفنی با فرزند ایشان، ارتحال ایشان را تسلیت گفته و با اشاره به مصیبت وارده، صبر جمیل و اجر جزیل برای خاندان آن مرحوم را از خداوند متعال خواستار شدند.
خبر رحلت عالم ربانی حضرت آیتالله حاج سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) علیه موجب نهایت تأسف و تأثر گردید.
این فقیه بزرگوار سالیان متمادی، علاوه بر پرورش شاگردان فراوان، آثار و تألیفات ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت. حضور او در میان مردم منشأ آثار فراوانی بود و امروز جای خالی ایشان احساس می‌گردد.
اینجانب این ضایعه مؤلمه را به محضر حضرت ولی‌عصر ارواحنا فداه، حوزه‌های علمیه، ملت شریف ایران به‌ویژه مردم باصفای استان گلستان، شاگردان، مقلدان و ارادتمندان و بالاخص بستگان و فرزندان ایشان تسلیت عرض نموده و از درگاه خداوند متعال، علو درجات و حشر او را با اجداد طاهرینش و صبر و اجر فراوان را برای بازماندگان خواستارم.
خبر ارتحال فقیه عالی‌قدر حضرت آیتالله آقای حاج سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) موجب تأسف و تأثر گردید.
این عالم متقی عمر با برکت خود را در ترویج فرهنگ اهل‌بیت(ع) سپری کرد و با تربیت طلاب و فضلا و تألیف، آثار ارزنده‌ای از خود به‌جای نهاد. تواضع و ساده‌زیستی و اخلاص از دیگر ویژگی‌های این شخصیت بود.
اینجانب فقدان این عالم متقی را به عموم ارادتمندان و مقلدان و حوزه‌های علمیه و تمامی وابستگان خصوصاً اهالی انقلابی و متدین گلستان تسلیت عرض نموده و علو مقام برای آن فقید سعید مسألت می‌نمایم.
ارتحال عالم بزرگوار مرحوم مغفور آیتالله حاج سیدمحمدعلی علوی گرگانی(ره) موجب تأسف و تأثر گردید.
فقید سعید علاوه بر کمالات علمی و روحی، فرزند عالم بزرگوار مرحوم آیتالله حاج سیدسجاد گرگانی بوده که در منطقه، عالم شاخص و مدافع ولایت و مورد احترام قاطبه استان بود.
اینجانب این ضایعه را به حضرت ولی‌عصر(عج) و علمای حوزه‌های علمیه و دوستان و علاقه‌مندان این عزیز از دست‌رفته، به بیت ایشان و آقازادگان بالاخص مردم گلستان تسلیت گفته و برای آن‌مرحوم علو درجه و برای بازماندگان صبر جمیل مسألت دارم.
ارتحال فقیه وارسته و عالم جلیل‌القدر حضرت آیتالله آقای حاج سیدمحمدعلی علوی گرگانی(قد) موجب تأسف و تأثر گردید.
این فقیه بزرگوار عمر شریف خود را در طی سالیان متمادی در حوزه علمیه قم، در مسیر ترویج و تحکیم معارف والای اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) و تربیت فضلا و طلاب و ارتباط و خدمت صمیمانه به مردم، مصروف ساختند و همواره متصف به تواضع و ساده‌زیستی و صفای نفس و خصال حمیده بودند و اینک با کارنامه‌ای از خدمت و فضیلت به لقای خداوند تعالی و اجداد طاهرینشان واصل گردیده‌اند و امید است، روح مطهر ایشان در جوار قرب الهی، متنعم از فیض و رحمت واسعه پروردگار بوده باشد.
اینجانب ضایعه ارتحال این عالم ربانی را به حوزه علمیه قم و بیت شریف و فرزندان مکرم ایشان و به عموم شاگردان و ارادتمندان و مقلدان آن فقیه وارسته و خصوصاً به مردم شریف و مؤمن استان گلستان، تسلیت عرض می‌کنم و از خداوند سبحان، علو درجات ایشان و صبر و اجر بازماندگان و خاندان مصاب را مسألت می‌نمایم.
ارتحال فقیه اهل‌بیت(ع) حضرت آیةالله علوی گرگانی سانحه سنگین و مصیبت صعب بود. این رخداد تلخ را به حوزه‌های علمیه و جامعه روحانیت و شاگردان این روحانی اثرگذار تسلیت گفته، علو درجه این عالم راحل و صبر و اجر بیت مکرم ایشان از خدای سبحان مسألت می‌شود.
]تبارک الذی بیده الملک وهو علی کل شیء قدیر ٭ الذی خلق الموت والحیاة لیبلوکم أیکم أحسن عملاً وهو العزیز الغفور [
ایشان عمر خویش را در راه خدمت به دین جدش حضرت رسول اکرم(ص) و مؤمنین و به‌ویژه طلاب حوزه علمیه قم مقدس سپری کردند تا اینکه مادرش حضرت زهرا(س) در جوار نبی اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع)، ایشان را در آغوش بگیرند. ما این مصیبت را به محضر حضرت ولی‌الله(عج) و به تمامی مؤمنین، به‌ویژه فرزندان و شاگردان گرامی ایشان تسلیت عرض می‌کنیم و برای بازماندگان طلب صبر و آرامش می‌کنیم.
درگذشت عالم جلیل‌القدر آیتالله حاج سید محمدعلی علوی گرگانی را به محضر حضرت صاحب‌الزمان (اواحنا فداه)، حوزه‌های علمیه، خانواده آن مرحوم و به‌ویژه فرزندان ایشان تسلیت می‌گوییم.
خداوند متعال آن مرحوم را مورد رحمت و غفران خود قرار دهد و به نزدیکان آن فقید، صبر جمیل و اجر جزیل عطا فرماید.
با کمال غم و اندوه خبر ارتحال آیتالله سید محمدعلی علوی گرگانی را دریافت کردیم.
این مصیبت بزرگ را به محضر حضرت بقیة‌الله(عج) و به علمای اعلام، حوزه‌های علمیه، تمامی شیعیان و دوستداران و خانواده آن مرحوم تسلیت می‌گوییم. از درگاه الهی مسئلت می‌جوییم که ایشان را با اجداد مطهرش محشور گرداند و به خانواده ایشان صبر و آرامش عطا فرماید و آن عالم فقید را در بهشت برین در جوار اهل‌بیت(ع) جای دهد.
ارتحال عالم برجسته و فقیه عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی سید محمدعلی علوی گرگانی(ره) موجب تأثر و تألم گردید. این فقیه بصیر و انقلابی سال‌ها در حوزه‌های علمیه به نشر معارف اسلامی و ترویج علوم مکتب اهل‌بیت(ع) همت گماشت و به تربیت طلاب و فضلای گران‌قدر پرداخت.
سلوک مردمی و انقلابی، حمایت و پشتیبانی صریح از انقلاب اسلامی و ولایت فقیه و همچنین زهد و ساده‌زیستی، از وجوه برجسته شخصیت آن عالم فرزانه و جلیل‌القدر است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، رحلت این عالم مجاهد و ارجمند را محضر حضرت بقیةاللهالاعظم(عج)، مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، مراجع معظم تقلید (دامت‌برکاتهم)، حوزه‌های علمیه، مردم شریف استان گلستان، فرزندان محترم و ارادتمندان و بازماندگان آن فقید سعید تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال برای آن عالم ربانی، رحمت و مغفرت الهی و برای مصیبت‌دیدگان، صبر و اجر مسألت می‌نماید.
والسلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
سید‌هاشم حسینی بوشهری/ رئیس شورای‌عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
ارتحال فقیه گرانمایه مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقای حاج سید محمدعلی علوی گرگانی(قد) را محضر شریف حضرت ولی‌عصر (ارواحنا فداه)، رهبر معظم انقلاب اسلامی، مراجع عالی‌قدر، ملت شریف ایران، مردم عزیز گرگان، روحانیت ارجمند، حوزه‌های علمیه و بیت شریف آن شخصیت بزرگوار تسلیت و تعزیت عرض می‌کنم. معظم‌له مراتب علمی خود را در نجف و قم نزد بزرگان حوزه‌های علمیه سپری کرد و به درجات عالی فقاهت دست یافت و نجابت و بصیرت و خدمات ایشان در ارشاد مردم و همراهی نظام و انقلاب اسلامی ستودنی است و فراموش نخواهد شد.
ضمن طلب علو درجات برای آن فقیه عالی‌قدر و آرزوی سلامت و صبر برای بازماندگان محترم و آقازادگان مکرم، برای بزرگداشت مقام والای ایشان درس‌های حوزه علمیه قم فردا (چهارشنبه ۲۵/۱۲/۱۴۰۰) تعطیل اعلام می‌شود.
عاش سعیدا و مات سعیدا.
رحلت مرجع عالی‌قدر تشیع حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدعلی علوی گرگانی، موجب تألم و ثأثر فراوان شد.
این عالم برجسته که از دانش‌آموختگان ممتاز اساتید بزرگ حوزه‌های علمیه من جمله آیات عظام بروجردی، گلپایگانی و به‌ویژه حضرت امام خمینی(قد)، به‌شمار می‌رفت، سال‌ها با تدریس فقه و اصول، ترویج معارف اهل‌بیت(ع) و تألیف آثار ارزنده فقهی به زبان‌های فارسی، اردو و عربی به گسترش مرزهای فرهنگی شیعه پرداخت.
این فقیه پارسا و وارسته در کنار هدایت و ارشاد مردم و پرورش شاگردان علوم دینی و نیز انجام امور خیر و عام‌المنفعه، در میدان دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی، تلاشی مجدانه داشت که بی‌شک توشه شایسته‌ای برای آن عالم ربانی در سرای آخرت خواهد بود.
اینجانب مصیبت وارده را به بیت مکرم، حوزه‌های علمیه، شاگردان آن عالم[مجاهد] و مردم شریف استان گلستان تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند منان برای ایشان رحمت واسعه الهی و همجواری با جد بزرگوارشان و برای عموم بازماندگان صبر و سلامتی مسألت دارم.
ارتحال مرجع عالی‌قدر و عظیم‌الشأن حضرت آیت‌الله‌العظمی علوی گرگانی، موجب تأسف و تأثر گردید.
سراسر عمر نورانی و با برکت این فقیه مکتب آل‌الله(ع) و عالم برجسته که یکی از چهره‌های مشهور علم و تقوا و فقاهت بودند، همواره منشأ خیر کثیر برای حوزه‌های علمیه، نظام مقدس جمهوری اسلامی و مردم شریف ایران بود.
اینجانب مصیبت فقدان این مرجع عالی‌قدر را به پیشگاه حضرت بقیه‌الله‌الاعظم ارواحنا فداه و نایب بر حقش حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)، مراجع و علمای عظام و فضلای حوزه‌های علمیه و عموم شیعیان، ارادتمندان و مقلدان ایشان و به‌ویژه به بیت شریف معظم‌له تسلیت می‌گویم و برای ایشان از درگاه خداوند متعال علو درجات و غفران واسعه و برای بازماندگان و منسوبان، اجر جزیل و صبر جمیل مسألت می‌نمایم.
ضایعه مؤلمه ارتحال مرجع عالی‌قدر، عالم پارسا و مجتهد مهذب حضرت آیتالله سیدمحمدعلی علوی گرگانی موجب تأسف و تأثر گردید.
این عالم جلیل‌القدر و فقیه صمدانی در محضر علمای بزرگوار همچون حضرت آیتالله بروجردی، حضرت امام خمینی، حضرت آیتالله گلپایگانی(قد) و دیگر بزرگان، دروس حوزوی را آموختند که مجموعه این تعلیمات گران‌سنگ در تحکیم شخصیت استوار فقهی ایشان تأثیرات فراوان داشت و حاصل آن، تألیفات و آثار متعدد و ارزشمند در زمینه فقه و اصول و حدیث می‌باشد.
این روحانی مکرم در سراسر عمر پربرکت خویش علاوه بر فراگیری علوم اسلامی و فقهی، بر امر نشر، گسترش و ترویج معارف دینی و توسعه حوزه‌های علمیه و مراکز تحقیقاتی و دین‌پژوهی اهتمام ویژه داشتند و ضمن تربیت طلاب و شیفتگان معارف اسلامی، همواره بر تعظیم شعائر اهل‌بیت(ع) و امور خیریه و عام‌المنفعه و رسیدگی به نیازمندان تأکید و توصیه می‌کردند.
آن فقیه زاهد و عابد متخلق، در سراسر عمر شریف خود در زمره ارادتمندان وفادار به حضرت امام خمینی(قد) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) قرار داشتند و به‌طور مستمر مسائل کشور را مورد توجه قرار داده و در بیان دلسوزانه موضوعات اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی پیشگام بودند.
[اینجانب] ضمن عرض تسلیت ضایعه فقدان ایشان به پیشگاه حضرت بقیةاللهالاعظم(عج)، مقام معظم رهبری (حفظه الله)، مراجع عظام تقلید، حوزه‌های علمیه، شاگردان و دوستداران و مقلدین ایشان به‌ویژه مردم شریف استان گلستان، بیت معزز و فرزندان فاضل ایشان، برای روح طیبه آن عالم برجسته علو درجات و رحمت واسعه و حشر با اولیاءالله و برای بازماندگان صبر جزیل از درگاه خداوند متعال مسألت می‌نمایم.
مراسم بزرگداشت ارتحال حضرت آیتالله علوی گرگانی(ره)، با حضور آیات عظام نوری همدانی، جوادی آملی، آیات اعرافی و سعیدی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی مسئول دفتر رهبر معظم انقلاب، نمایندگان بیوت مراجع عظام تقلید، اعضای شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، جامعه مدرسین، خبرگان رهبری، فقهای شورای نگهبان، خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی، شخصیت‌های لشکری و کشوری و جمعی از مردم قدرشناس قم، 26 اسفند از سوی رهبر معظم انقلاب در مسجد امام حسن عسکری(ع) قم برگزار شد. در این مراسم، آیتالله استادی عضو جامعه مدرسین به ایراد سخنرانی پرداخت و تواضع و مردم‌داری را از ویژگی‌های ارزشمند آن عالم فقید عنوان کرد.
تواضع و مردم‌داری از ویژگی‌های ارزشمند آیتالله علوی گرگانی بود
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیتالله استادی عضو جامعه مدرسین در این مراسم، با بیان اینکه حضرت آیتالله علوی گرگانی در خانواده‌ای متدین و اهل علم به دنیا آمده و پرورش یافته بود، بیان کرد: ایشان یکی از استعدادهای برجسته حوزه‌های علمیه بودند که توانمندی خود در عرصه‌های گوناگون علمی و فقهی را در سنین جوانی به منصه ظهور گذاشته و مورد اعتماد بزرگان حوزه قرار گرفتند.
وی با بیان اینکه مرحوم آیتالله علوی گرگانی در سن ۱۸سالگی موفق به حضور در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) شده و افتخار شاگردی اساتید برجسته دیگری را نیز داشت، ابراز کرد: ایشان با تلاش و مجاهدت علمی کم‌نظیر خود در فراگیری علوم دینی، بیش از ۳۰ سال از عمر شریف‌شان را به تدریس درس خارج مشغول بودند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با اشاره به تألیف بیش از ۶۰ عنوان کتاب از مرحوم آیتالله علوی گرگانی، شرح وصایای رسول گرامی اسلام(ص) را از مهمترین آثار به یادگار مانده از ایشان دانست و گفت: این عالم مجاهد، شخصیتی مردم‌دار، ساده‌زیست، گشاده‌رو و متواضع بودند که بسیار دلسوزانه به هدایت مردم به‌ویژه جوانان می‌پرداختند.
وی با گرامی‌داشت سالروز میلاد با سعادت حضرت ولی‌عصر(عج)، برخی از آیات و روایات در رابطه با دوازدهمین اختر تابناک امامت و ولایت را تبیین کرد و گفت: انتظار واقعی امام زمان(عج) دارای شرایط و لوازمی است که تقوا و تهذیب نفس، تلاش برای انجام عبادات و عمل به وظایف شرعی و اصلاح در امور مسلمانان و خدمت به مردم از جمله آن‌هاست.
آیتالله استادی در پایان، مرحوم حضرت آیتالله علوی گرگانی را از منتظران واقعی حضرت ولی‌عصر(عج) و از عاشقان و اراداتمندان به خاندان عصمت و طهارت(ع) عنوان کرد و افزود: شیعیان برای آنکه در زمره اصحاب امام زمان(عج) قرار بگیرند، باید منتظر واقعی ایشان باشند؛ ضمنا طلاب و روحانیون باید نسبت به ترویج معارف اهل‌بیت(ع) توجه ویژه داشته باشند.