دکتر علی صالحآبادی رئیسکل بانک مرکزی بههمراه برخی از اعضای شورای فقهی این بانک، ۳۰دی با سفر به شهر مقدس قم با آیات عظام نوری همدانی، سبحانی، جوادی آملی و حضرت آیتالله علوی گرگانی دیدار کرد. ایشان در این دیدارها، توجه دقیق به موازین اسلامی در تدوین قوانین بانکی، تقویت بنیه اقتصادی کشور و ارزش پول ملی، تحقق بانکداری اسلامی و آسیبشناسی در خصوص اختلاسهای بانکی را خواستار شدند.
بارها گفتهایم که دیرکرد نوعی ربا بوده و حرام استبه گزارش خبرگزاری حوزه، آیتاللهالعظمی نوری همدانی، در دیدار دکتر علی صالحآبادی رئیسکل بانک مرکزی، با تأکید بر ضرورت بانکداری بدون ربا، گفتند: نگاه اسلام به مسائل اقتصادی بر حول محور تولید و اشتغال میباشد. تقویت بنیه اقتصادی و خودکفایی کشور تنها در سایه رشد و شکوفایی صنعت، تجارت و کشاورزی ممکن میباشد؛ از اینرو لازم است، به این موضوعات توجه ویژهای داشته باشید.
این مرجع تقلید با انتقاد از گرفتن دیرکرد از سوی بانکها، افزودند: قرآن دو گناه را بسیار نکوهش فرموده؛ نخست پذیرش ذلت و قبول سلطه استکبار و دوم ربا؛ چراکه بر اثر این دو گناه، کرامت انسانها از بین میرود و سبب ایجاد فقر در جامعه میگردد؛ از اینرو در تدوین قوانین بانکی باید دستورات و موازین اسلامی بهدقت مورد توجه قرار بگیرد.
معظمله در ادامه تأکید کردند: یکی از مشکلات بزرگ امروز بانکها این است که در اسلام پول گرفتن برای تأخیر ادای قرض، حرام است؛ ولی متأسفانه این مشکل در بانکها معمول است؛ درحالیکه نباید چنین باشد و بارها گفتهایم که دیرکرد نوعی ربا بوده و حرام است. بنده تا ریشهکنی ربا در این کشور برای تذکر دادن در هر زمانی مصمم هستم و به رؤسای قبلی بانک مرکزی هم گفتهام.
حضرت آیتالله نوری همدانی یکی از مهمترین وظایف بانکها را رونقبخشی به صنعت و تولید دانسته و خاطرنشان کردند: مشی اول بانکها، سپردن سرمایه به دست افراد با تجربه و متعهدی باشد که با ایجاد زمینههای تولید، کارآفرینی و اشتغالزایی به وجود بیاورند تا هم وضعیت معیشت مردم بهتر شود و هم سبب رشد اقتصادی کشور گردد.
ایشان در ادامه به بیان مشکلات اقتصادی موجود در جامعه پرداختند و با انتقاد از کاهش ارزش پول ملی کشور تصریح کردند: امروز باید تدابیری اندیشیده شود تا بتوانیم این خلأ را جبران کنیم؛ ارزش پول ملی ما در مقایسه با بسیاری از کشورها پایین است. ما باید اشکالات موجود در این زمینه را رفع کنیم.
بانکداری اسلامی محقق شودآیتاللهالعظمی سبحانی نیز در این دیدار، با اشاره به تاریخچه بانکداری ایران، گفتند: بانکداری اسلامی و ضوابط و قواعد آن، باید بهتدریج گسترش یابد؛ لذا بانکها و کارکنان شبکه بانکی، باید امانتدار سرمایهها و حافظ منافع مردم باشند. از طرفی ضروری است، بانکداری اسلامی پیگیری شود.
این مرجع تقلید با تأکید بر اینکه در فعالیتهای بانکی، باید کارمزد واقعی مبنای کار باشد، تأکید کردند: بانکها امانتدار مردم باشند. همه باید کمک کنند تا بانکداری اسلامی که بهنفع مردم است، در دوره جدید محقق شود.
دست قانوندانانی که قانون را دور میزنند، از ذخایر بانک مرکزی کوتاه شودآیتاللهالعظمی جوادی آملی نیز در این دیدار گفتند: از نظر فلسفه و کلام، اصول اعتقادی، اصل اول است؛ اما از نظر جامعهشناسی، اقتصاد حرف اول را میزند. در اسلام، از «مال» به ستون فقرات یک ملت تعبیر شده؛ چراکه گاهی مشکلات اقتصادی باعث میشود، حتی یک حکومت بزرگ سقوط کند.
ایشان ادامه دادند: دعای پیامبر گرامی اسلام(ص) در شِعب ابیطالب این است که «اللهم بارک لنا فیالخبز و لا تفرق بیننا و بینه»؛ خدایا من میتوانم شعب و سختیهای آن را تحمل کنم؛ اما ملت گرسنه را نمیشود در راه الهی نگه داشت و آن را اداره کرد.
معظمله خاطرنشان کردند: در بیان قرآن کریم، مال عامل قیام و ایستادگی یک ملت است. اگر ملت بخواهد بایستد، باید جیبش پر باشد. فقیر بهمعنای ندار نیست؛ بلکه کسی است که ستون فقراتش شکسته است. کسی که ستون فقراتش شکسته است، حرفشنوی از حکومت ندارد.
این مرجع تقلید تأکید کردند: بانک مرکزی وظیفه بسیار سنگینی دارد؛ از کارهای اصلی بانک مرکزی این باشد که دست قانوندانانی که قانون را دور میزنند، از ذخایر بانک مرکزی کوتاه کند؛ اختلاسهای میلیاردی از افراد عادی ساخته نیست. این اختلاسها با قلم افراد صورت میگیرد؛ نه با زور اسلحه؛ لذا در خصوص اختلاسهای صورتگرفته نیز، بررسی و آسیبشناسی شود که چگونه افرادی توانستند، حق را باطل کنند و اختلاس صورت بگیرد.
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود ابراز کردند: آبروی انسان، امانت الهی است و انسان امینالله است. پیامبر(ص) دست کارگری را بوسید که برای خودش کار میکرد و کنار سفره خود مینشست. بر همگان واجب است که این مملکت را با کرامت اداره کنند و راه آن، رونق تولید و اشتغال است. آنجا که رهبری معظم، سال را، سال تولید و رفع موانع نامگذاری کردند، این اقدام یک حرف حکیمانه است.
حضرت آیتالله جوادی آملی در پایان اظهار کردند: ما به این کشور امیدواریم. شهیدان همانطور که در زنده بودن خود فکر جامعه خود هستند، در آخرت و در برزخ نیز، به فکر جامعه خود هستند و مرتباً برای مردم دعا میکنند. کشور چنین سرمایه معنوی عظیمی دارد. باید قدردان این سرمایههای عظیم معنوی و مادی بود و از آنها به بهترین نحو و در راستای آبادانی این کشور بهره گرفت.
دریافت سودها و جریمههای دیرکرد غیرمشروع از شبکه بانکی حذف شودحضرت آیتالله علوی گرگانی نیز در این دیدار با اشاره به رویه شبههآلود دریافت سود بانکی، افزودند: باید تلاش کنید که دریافت سودهای غیرمشروع و یا جریمههای دیرکرد که بعضاً نامشروع است، از شبکه بانکی حذف شود و تمام کارهای بانکی در چارچوب شرع انجام گیرد.
ایشان با بیان اینکه نظارت بر رویه بانکها و عملکرد بانکها باید تقویت شود، به نقش و اهمیت اقتصاد در معیشت مردم، و ایجاد ثبات در بازار ارز و قیمت کالا اشاره و خاطرنشان کردند: مردم در اضطراب و ناراحتی به سر میبرند و از نوسانات قیمتی در بازار گلایهمند هستند لذا باید تلاش کنید که ارز و قیمتها در بازار به ثبات کافی برسد تا از این نابسامانیها عبور کنیم.
در ابتدای این دیدارها، دکتر علی صالحآبادی رئیسکل بانک مرکزی، گزارشی از اقدامات این نهاد بهویژه در راستای تحقق بانکداری اسلامی و حفظ ارزش پول ملی ارائه نمود.