آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی در پیامی به نخستین کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام
معرفی الگوهایی برای سبک زندگی درست از وظایف جامعه نخبگانی کشور
حضرت آیت‌الله نوری همدانی در پیامی به نخستین کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام اظهار داشتند: امروز یکی از وظایف جامعه نخبگانی کشور معرفی الگوهایی برای سبک زندگی درست و صحیح است.
به گزارش خبرگزاری حوزه، حضرت آیت‌الله نوری همدانی در پیام خود به نخستین کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام که پنج‌شنبه 1 آبان در مجتمع عالی تربیت مجتهد مدیر محمدیه در قم برگزار شد، آورده‌اند:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب‌العالمین والصلاة و السلام علی سیدنا ونبینا أبی‌القاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الطیبین الطاهرین سیما بقیة‌الله فی‌الأرضین.
با سلام و تحیت به آن مجمع محترم که در حال برگزاری است.
امروز یکی از وظایف جامعه نخبگانی کشور، معرفی الگوهایی برای سبک زندگی درست و صحیح می‌باشد. متأسفانه با استفاده سوء از گسترش فضای مجازی و بهره‌مندی از آن در مسیر انحرافی، دشمن سبک و زندگی نسل جوان را به سمتی هدایت می‌کند که صفات ارزنده اخلاقی کم‌رنگ می‌شود و یا از بین می‌رود؛ بر این اساس شناساندن الگوهای ارزنده یک وظیفه می‌باشد و در قرآن کریم نیز پروردگار متعال به این اصل عنایت دارد که با معرفی زندگی پیامبران الهی، راهی را برای بشریت بگشاید. بر اساس همین سنت الهی باید زندگی کسانی که بر مدار و محور قرآن عمل نموده و آن الگوهای قرآنی را در دوران حیات خود در نظر گرفته‌اند معرفی شوند و در این میان حیات طیبه علمای بزرگ که در ابعاد مختلف زندگی‌شان دارای برجستگی‌های خاص بوده‌اند، مورد توجه باشد که فرمود: « إن العلماء ورثة الأنبیاء»، اما نکته مهمی که باید به برگزار کنندگان این موضوع با‌ارزش و با‌اهمیت عرض کنم، این است که اصل کارشان بسیار مبارک است و باید ادامه پیدا کند و فقط در قالب یک همایش به اتمام نرسد، بلکه مصادیق را در نظر بگیرند و یک هیئت با تجربه و متخصص با بررسی دقیق زندگی علمای بزرگ و برجسته و در نظر گرفتن همه ابعاد زندگی آنها معرفی شوند و چه بسا می‌توانید با فراخوان مقالات از دیگران برای معرفی شخصیت‌های بزرگ علما کمک گرفت. نکته دیگر چگونه معرفی کردن آن الگوها است. طبیعی است که با برگزاری همایش‌های کذائی و صرف هزینه‌های گزاف که متأسفانه باب شده است و بعد از اتمام همایش اثری هم دیده نمی‌شود و کار رها می‌شود نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.
بنده مکرر به مسئولان حوزه علمیه گفته‌ام که خیلی از این همایش‌ها به‌طور تشریفاتی برگزار می‌شود و گاهی می‌بینیم در قم یک روز چند همایش با مدعوین مشترک در حال برگزاری است که فقط جنبه تشریفاتی دارد و بعد از مدتی هم به فراموشی سپرده می‌شود، به عنوان مثال از یک شخصیت علمی تجلیل می‌شود، عده‌ای از معاریف هم دعوت می‌شوند در حالی‌که برای شناخت یک الگوی ارزنده باید نسل جدید حوزه دعوت شوند تا مسیر و راه را بشناسند، کار شما طبق گزارشی که داده شد از این جهت اهمیت دارد که یک جلسه محدود، کم هزینه و ادامه‌دار است و ان شاءالله به تذکرات داده شده توجه خواهد شد.
خصوصاً درخواست می‌کنم که با یک تحقیق گسترده، حقایق زندگی علما را معرفی کنید. متأسفانه امروز ما با روایت‌های ناصحیح از زندگی بعضی از علما در آراء فقهی و اصولی و خصوصاً سیاسی آنها مواجه هستیم و گاهی خلاف تفکرات آن عالم نقل می‌شود و این اشکال آن‌چنان است که درباره علمای اخیر که هنوز شاگردانشان حیات دارند نیز نقل می‌شود.
بنده کار شما را بسیار مبارک می‌دانم و از این حسن انتخاب در موضوع تشکر می‌کنم و از زحمات همه برگزارکنندگان قدردانی می‌نمایم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم.
یکم جمادی‌الاولی1447 - اول آبان ماه ۱۴۰۴
حسین نوری همدانی
علما الگوی حیات طیبه در عصر خود هستند
حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی رئیس دانشگاه قم در نخستین کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام، عنوان کرد: معرفی الگوهای راستین سبک زندگی اسلامی و شخصیت‌هایی که از مصادیق بارز غیرمعصومانه حیات طیبه، که علما هستند، مورد غفلت قرار گرفته بود. شخصیت‌های غیرمعصومانه دینی الگوی حیات طیبه در عصر خود بودند. این همایش پیرامون این موضوع شکل گرفته است.
وی بیان کرد: سبک زندگی محصول باورها و ارزش‌ها و تحقق‌یافته بینش‌ها و گرایش‌های فردی است که بعد نمایان‌گر هویت انسانی است. به فرموده رهبر معظم انقلاب سبک زندگی نرم‌افزار جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی است.
رئیس دانشگاه قم اظهار کرد: سبک زندگی موثرترین و بهترین راه انتقال ارزش‌ها به نسل‌های آینده است. امام صادق(ع) می‌فرماید: «کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ ألسِنَتِکُم، لِیَرَوا مِنکُمُ الوَرَعَ وَالاِجتِهادَ وَالصَّلاةَ وَالخَیرَ، فَإِنَّ ذلِکَ داعِیَةٌ»؛ مردم را با غیر زبان خود [به مذهب خویش] دعوت کنید، تا پارسایی و سخت‌کوشی [در عمل و عبادت] و نماز و خوبی را از شما ببینند؛ زیرا اینها، خود [بهترین] مبلّغند.»
حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی با بیان اینکه، دشمن ابتدا به تمسخر و تحقیر سبک زندگی اسلامی می‌پردازد، سپس به جذاب نشان دادن سبک زندگی مادی و غربی می‌پردازد و در این مسیر موفق بوده است، افزود: راه مقابله با هجمه دشمن از طریق الگوهاست؛ زیرا بشر موجودی الگوپذیر است. یکی از بهترین راه‌های تربیتی از روش الگوهاست و خداوند نیز الگوهای خوب و بد را معرفی می کند. اگر الگوها را به درستی معرفی کنیم به خاطر اینکه فطرت بشر به سمت خوبی‌هاست، جذب می‌شود؛ اما اگر الگوها را دست‌نیافتنی معرفی کردیم موفق نخواهیم شد.
رئیس دانشگاه قم ادامه داد: از اهداف کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام معرفی الگوهاست. این همایش می‌خواهد الگوهای سبک زندگی عالمان دین را معرفی کند. زیرا الگوهای غیرمعصومانه تحقق باورها و ارزش‌های اسلامی و حیات طیبه اسلامی هستند که می‌توانند برای همه ما الگو باشند.
وی گفت: در زمینه تحقیق و پژوهش و الگوهای علمی افراد غربی را معرفی کنیم! در حالی که خودمان علامه طباطبایی، ملاصدرا و... داریم که نمونه‌ای عالی هستند. درحالی که الگوهای غربی زندگی‌های شخصی موفقی نداشتند و ما این افراد را الگوی فکر و اندیشه معرفی کنیم در حالی که عالمان دینی قداستی برای همسر، خانواده و همسایه قائل بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی یادآور شد: علمای مسلمان صرفا دانشمند نبودند بلکه در دانش در قله بودند. آنها مربی اخلاقی جامعه و مبلغ دین بودند و فقط برای تهذیب فردی تلاش نمی‌کردند، بلکه جامعه نیز برای آنها مهم بود.
وی اظهار کرد: گاهی نسبت به بودجه‌های نهادهای دینی شبهه‌افکنی می‌کنند در حالی که حتی اگر جامعه سکولار و لائیک هم باشد، به خیرخواهی، نظم، موعظه و... نیاز دارد و طلاب در شهرها و روستاها بدون توقع این کار را می‌کنند. بزرگترین کنشگران سیاسی و اجتماعی جامعه در مقابله با استعمارگران، عالمان دین بودند. عالمان خط مقدم خدمت به مردم بوده و هستند.
آیت‌الله مصباح یزدی(ره) روزی ۱۶ ساعت کار علمی می‌کردند
حجت‌الاسلام والمسلمین علی مصباح در نخستین کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام، در بیان سیره آیت‌الله مصباح یزدی(ره) عنوان کرد: آیت‌الله مصباح(ره) در ابعاد مختلفی از زندگی شخصی، اجتماعی، خانوادگی، علمی، اخلاقی و سیاسی دارای برجستگی‌های منحصر به‌فرد بودند که قابل گفت‌وگو و قابل الگوبرداری است.
فرزند آیت‌الله مصباح یزدی(ره) اظهار کرد: در حیات علمی ایشان نقل شده است که وقتی در فیضیه بودند روزی ۱۶ ساعت کار علمی می‌کردند و مشغول مطالعه، مباحثه و درس بودند. برای اینکه از همه اوقات استفاده کنند خلاصه مسائل مباحثه را در برگه‌های کوچک یادداشت می‌کردند تا در همه اوقات بتوانند مطالعه و مرور کنند.
وی اضافه کرد: زمانی که در سال ۱۳۶۱ مسئول دفتر همکاری حوزه و دانشگاه برای بازسازی علوم انسانی بودند، فقط ۴ ساعت استراحت می‌کردند و عمده زمان خود را برای این امر گذاشته بودند.
وی با اشاره به اینکه اولویت‌بندی و اولویت‌سنجی از دیگر ویژگی علامه بود، اضافه کرد: اخلاص و تقوا مسأله‌ای مهم در حیات انسان‌های برجسته است. علامه مصباح(ره) همواره به این مسأله تاکید می‌کردند و خودشان الگویی برای این مسأله بودند و توصیه می‌کردند که هر روز محاسبه کنید که خداوند از شما چه می‌خواهد. کاری را انجام دهید که می‌دانید لبخندی بر امام زمان(عج) می‌آورد.
فرزند آیت‌الله مصباح یزدی(ره) گفت: در سفری که همراه آیت‌الله مصباح یزدی(ره) به عراق داشتیم و خدمت آیت‌الله‌العظمی سیستانی رسیدیم، ایشان یک نکته‌ای را فرمودند که بعدها آیت‌الله مصباح(ره) خیلی بر آن تأکید می‌کردند. ایشان فرمودند دین مردم از استدلال‌های عقلی نیست بلکه با نگاه به من و شما دین‌دار شدند اگر ضوابط شرایط عالم دینی را رعایت کنیم.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب‌العالمین والصلاة و السلام علی سیدنا ونبینا أبی‌القاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الطیبین الطاهرین سیما بقیة‌الله فی‌الأرضین.
با سلام و تحیت به آن مجمع محترم که در حال برگزاری است.
امروز یکی از وظایف جامعه نخبگانی کشور، معرفی الگوهایی برای سبک زندگی درست و صحیح می‌باشد. متأسفانه با استفاده سوء از گسترش فضای مجازی و بهره‌مندی از آن در مسیر انحرافی، دشمن سبک و زندگی نسل جوان را به سمتی هدایت می‌کند که صفات ارزنده اخلاقی کم‌رنگ می‌شود و یا از بین می‌رود؛ بر این اساس شناساندن الگوهای ارزنده یک وظیفه می‌باشد و در قرآن کریم نیز پروردگار متعال به این اصل عنایت دارد که با معرفی زندگی پیامبران الهی، راهی را برای بشریت بگشاید. بر اساس همین سنت الهی باید زندگی کسانی که بر مدار و محور قرآن عمل نموده و آن الگوهای قرآنی را در دوران حیات خود در نظر گرفته‌اند معرفی شوند و در این میان حیات طیبه علمای بزرگ که در ابعاد مختلف زندگی‌شان دارای برجستگی‌های خاص بوده‌اند، مورد توجه باشد که فرمود: « إن العلماء ورثة الأنبیاء»، اما نکته مهمی که باید به برگزار کنندگان این موضوع با‌ارزش و با‌اهمیت عرض کنم، این است که اصل کارشان بسیار مبارک است و باید ادامه پیدا کند و فقط در قالب یک همایش به اتمام نرسد، بلکه مصادیق را در نظر بگیرند و یک هیئت با تجربه و متخصص با بررسی دقیق زندگی علمای بزرگ و برجسته و در نظر گرفتن همه ابعاد زندگی آنها معرفی شوند و چه بسا می‌توانید با فراخوان مقالات از دیگران برای معرفی شخصیت‌های بزرگ علما کمک گرفت. نکته دیگر چگونه معرفی کردن آن الگوها است. طبیعی است که با برگزاری همایش‌های کذائی و صرف هزینه‌های گزاف که متأسفانه باب شده است و بعد از اتمام همایش اثری هم دیده نمی‌شود و کار رها می‌شود نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.
بنده مکرر به مسئولان حوزه علمیه گفته‌ام که خیلی از این همایش‌ها به‌طور تشریفاتی برگزار می‌شود و گاهی می‌بینیم در قم یک روز چند همایش با مدعوین مشترک در حال برگزاری است که فقط جنبه تشریفاتی دارد و بعد از مدتی هم به فراموشی سپرده می‌شود، به عنوان مثال از یک شخصیت علمی تجلیل می‌شود، عده‌ای از معاریف هم دعوت می‌شوند در حالی‌که برای شناخت یک الگوی ارزنده باید نسل جدید حوزه دعوت شوند تا مسیر و راه را بشناسند، کار شما طبق گزارشی که داده شد از این جهت اهمیت دارد که یک جلسه محدود، کم هزینه و ادامه‌دار است و ان شاءالله به تذکرات داده شده توجه خواهد شد.
خصوصاً درخواست می‌کنم که با یک تحقیق گسترده، حقایق زندگی علما را معرفی کنید. متأسفانه امروز ما با روایت‌های ناصحیح از زندگی بعضی از علما در آراء فقهی و اصولی و خصوصاً سیاسی آنها مواجه هستیم و گاهی خلاف تفکرات آن عالم نقل می‌شود و این اشکال آن‌چنان است که درباره علمای اخیر که هنوز شاگردانشان حیات دارند نیز نقل می‌شود.
بنده کار شما را بسیار مبارک می‌دانم و از این حسن انتخاب در موضوع تشکر می‌کنم و از زحمات همه برگزارکنندگان قدردانی می‌نمایم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم.
یکم جمادی‌الاولی1447 - اول آبان ماه ۱۴۰۴
حسین نوری همدانی
علما الگوی حیات طیبه در عصر خود هستندحجتالاسلام والمسلمین شریفی رئیس دانشگاه قم در نخستین کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام، عنوان کرد: معرفی الگوهای راستین سبک زندگی اسلامی و شخصیت‌هایی که از مصادیق بارز غیرمعصومانه حیات طیبه، که علما هستند، مورد غفلت قرار گرفته بود. شخصیت‌های غیرمعصومانه دینی الگوی حیات طیبه در عصر خود بودند. این همایش پیرامون این موضوع شکل گرفته است.
وی بیان کرد: سبک زندگی محصول باورها و ارزش‌ها و تحقق‌یافته بینش‌ها و گرایش‌های فردی است که بعد نمایان‌گر هویت انسانی است. به فرموده رهبر معظم انقلاب سبک زندگی نرم‌افزار جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی است.
رئیس دانشگاه قم اظهار کرد: سبک زندگی موثرترین و بهترین راه انتقال ارزش‌ها به نسل‌های آینده است. امام صادق(ع) می‌فرماید: «کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ ألسِنَتِکُم، لِیَرَوا مِنکُمُ الوَرَعَ وَالاِجتِهادَ وَالصَّلاةَ وَالخَیرَ، فَإِنَّ ذلِکَ داعِیَةٌ»؛ مردم را با غیر زبان خود [به مذهب خویش] دعوت کنید، تا پارسایی و سخت‌کوشی [در عمل و عبادت] و نماز و خوبی را از شما ببینند؛ زیرا اینها، خود [بهترین] مبلّغند.»
حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی با بیان اینکه، دشمن ابتدا به تمسخر و تحقیر سبک زندگی اسلامی می‌پردازد، سپس به جذاب نشان دادن سبک زندگی مادی و غربی می‌پردازد و در این مسیر موفق بوده است، افزود: راه مقابله با هجمه دشمن از طریق الگوهاست؛ زیرا بشر موجودی الگوپذیر است. یکی از بهترین راه‌های تربیتی از روش الگوهاست و خداوند نیز الگوهای خوب و بد را معرفی می کند. اگر الگوها را به درستی معرفی کنیم به خاطر اینکه فطرت بشر به سمت خوبی‌هاست، جذب می‌شود؛ اما اگر الگوها را دست‌نیافتنی معرفی کردیم موفق نخواهیم شد.
رئیس دانشگاه قم ادامه داد: از اهداف کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام معرفی الگوهاست. این همایش می‌خواهد الگوهای سبک زندگی عالمان دین را معرفی کند. زیرا الگوهای غیرمعصومانه تحقق باورها و ارزش‌های اسلامی و حیات طیبه اسلامی هستند که می‌توانند برای همه ما الگو باشند.
وی گفت: در زمینه تحقیق و پژوهش و الگوهای علمی افراد غربی را معرفی کنیم! در حالی که خودمان علامه طباطبایی، ملاصدرا و... داریم که نمونه‌ای عالی هستند. درحالی که الگوهای غربی زندگی‌های شخصی موفقی نداشتند و ما این افراد را الگوی فکر و اندیشه معرفی کنیم در حالی که عالمان دینی قداستی برای همسر، خانواده و همسایه قائل بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی یادآور شد: علمای مسلمان صرفا دانشمند نبودند بلکه در دانش در قله بودند. آنها مربی اخلاقی جامعه و مبلغ دین بودند و فقط برای تهذیب فردی تلاش نمی‌کردند، بلکه جامعه نیز برای آنها مهم بود.
وی اظهار کرد: گاهی نسبت به بودجه‌های نهادهای دینی شبهه‌افکنی می‌کنند در حالی که حتی اگر جامعه سکولار و لائیک هم باشد، به خیرخواهی، نظم، موعظه و... نیاز دارد و طلاب در شهرها و روستاها بدون توقع این کار را می‌کنند. بزرگترین کنشگران سیاسی و اجتماعی جامعه در مقابله با استعمارگران، عالمان دین بودند. عالمان خط مقدم خدمت به مردم بوده و هستند.
آیت‌الله مصباح یزدی(ره) روزی ۱۶ ساعت کار علمی میکردندحجتالاسلام والمسلمین علی مصباح در نخستین کنگره ملی حیات طیبه علمای جهان اسلام، در بیان سیره آیت‌الله مصباح یزدی(ره) عنوان کرد: آیت‌الله مصباح(ره) در ابعاد مختلفی از زندگی شخصی، اجتماعی، خانوادگی، علمی، اخلاقی و سیاسی دارای برجستگی‌های منحصر به‌فرد بودند که قابل گفت‌وگو و قابل الگوبرداری است.
فرزند آیت‌الله مصباح یزدی(ره) اظهار کرد: در حیات علمی ایشان نقل شده است که وقتی در فیضیه بودند روزی ۱۶ ساعت کار علمی می‌کردند و مشغول مطالعه، مباحثه و درس بودند. برای اینکه از همه اوقات استفاده کنند خلاصه مسائل مباحثه را در برگه‌های کوچک یادداشت می‌کردند تا در همه اوقات بتوانند مطالعه و مرور کنند.
وی اضافه کرد: زمانی که در سال ۱۳۶۱ مسئول دفتر همکاری حوزه و دانشگاه برای بازسازی علوم انسانی بودند، فقط ۴ ساعت استراحت می‌کردند و عمده زمان خود را برای این امر گذاشته بودند.
وی با اشاره به اینکه اولویت‌بندی و اولویت‌سنجی از دیگر ویژگی علامه بود، اضافه کرد: اخلاص و تقوا مسأله‌ای مهم در حیات انسان‌های برجسته است. علامه مصباح(ره) همواره به این مسأله تاکید می‌کردند و خودشان الگویی برای این مسأله بودند و توصیه می‌کردند که هر روز محاسبه کنید که خداوند از شما چه می‌خواهد. کاری را انجام دهید که می‌دانید لبخندی بر امام زمان(عج) می‌آورد.
فرزند آیت‌الله مصباح یزدی(ره) گفت: در سفری که همراه آیت‌الله مصباح یزدی(ره) به عراق داشتیم و خدمت آیت‌الله‌العظمی سیستانی رسیدیم، ایشان یک نکته‌ای را فرمودند که بعدها آیت‌الله مصباح(ره) خیلی بر آن تأکید می‌کردند. ایشان فرمودند دین مردم از استدلال‌های عقلی نیست بلکه با نگاه به من و شما دین‌دار شدند اگر ضوابط شرایط عالم دینی را رعایت کنیم.