آیت‌الله اعرافی
تفسیر گران‌سنگ تسنیم، دائرة‌المعارف علوم اسلامی است
رونمایی و همایش بین‌المللی تفسیر گران‌سنگ تسنیم، اثر ارزشمند آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، از رویدادهای مهم فرهنگی و دینی در حوزه علوم اسلامی و تفسیر قرآن به شمار می‌رود. این مراسم، ششم اسفندماه ۱۴۰۳ با حضور شخصیت‌های برجسته علمی، حوزوی، دانشگاهی و بین‌المللی در سالن همایش‌های مدرسه عالی دارالشفای قم برگزار شد. در این رویداد، پیام امام خامنه‌ای در دیدار دست‌اندرکاران تفسیر تسنیم قرائت شد و آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی واعظ جوادی رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا و سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به ایراد سخنرانی پرداختند.
تفسیر تسنیم حضرت آیت‌الله جوادی آملی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین تفاسیر قرآن در عصر حاضر، منبعی ارزشمند برای علاقه‌مندان به فهم عمیق و همه‌جانبه قرآن کریم محسوب می‌شود. این تفسیر که ترکیبی از علم، عقل، عرفان و توجه به مسائل روز را در بر می‌گیرد، در ۸۰ جلد به زبان فارسی نگاشته شده و از جمله آثار بی‌نظیر و ماندگار در حوزه تفسیر قرآن به شمار می‌رود.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور، تفسیر تسنیم را یک دائرة‌المعارف علوم اسلامی دانست و تصریح کرد: تنظیم موضوعات، طبقه‌بندی دقیقی دارد و مناهج عقلی و نقلی در این تفسیر تجمیع شده است. این تفسیر یک تفسیر ترتیبی است ولی موضوعات عمیقی را در خود جای داده و نگاهی به‌روز به مسائل روز داشته است.
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله اعرافی ۶ اسفند در آیین رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم با بیان این که در حوزه دانشی تفسیر قرآن، اتفاقات خوبی در قم رقم خورده است، اظهار کرد: در حوزه دروس تفسیر رسمی و غیر رسمی و گرایش‌های جدید و پردازش موضوعات نوین و دانش‌های مرتبط با قرآن، شکل‌گیری موسسات قرآنی، رشد پایان‌نامه‌ها و مقالات و کتاب‌ها و مجلات و موسوعه‌ها و نرم‌افزارهای قرآنی شاهد گام‌های عظیم حوزویان برای حضور در ساحت بلند قرآن کریم بوده‌ایم.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور بیان کرد: همچنین تفاسیر عظیمی در این عرصه توسط مراجع عظام تقلید در قم و نجف شکل گرفته است. این تحولات قرآنی در پرتو انوار شکوهمند انقلاب اسلامی اتفاق افتاده است.
رئیس همایش رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم ادامه داد: حوزه علمیه در حوزه دانشی تفسیر قرآن و دروس تفسیر در سال‌های پس از انقلاب اسلامی گام‌های بزرگی برداشته است ولی همچنان در آغاز مسیر هستیم. همانگونه که رهبری گرانقدر اشاره فرمودند حوزه همچنان در این مسیر نیازمند برداشتن گام‌های بزرگ است. باید تفسیر در همه حوزه‌های علمی و دانشی ما سایه‌افکن شود.
وی تصریح کرد: مسأله دیگر آنکه گرایش‌های تفسیر موضوعی باید به شکل تخصصی دنبال شود، زیرا نیازمندی‌های عظیمی در حوزه تفسیر داریم که باید نگاه ترتیبی و موضوعی ما عمیق‌تر و دقیق‌تر باشد. نگاه روش‌شناسی و منهج در حوزه تفسیر نیز نیازمند ارتقا است. همانگونه که اصول فقه، مایه رشد حوزه شد، باید اصول تفسیر و مناهج تفسیر را عمق‌بخشی کنیم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه اظهار کرد: همچنین توسعه علوم قرآن و مطالعات پیرامونی قرآن و مقایسه آن با انواع دانش‌های امروز و عرضه اندیشه ناب و ژرفای قرآنی در همه عرصه‌ها باید دنبال شود.
آیت‌الله اعرافی با بیان این که درس تفسیر باید در متن حوزه و درس‌های آزاد و ارزیابی‌های حوزوی مورد اهتمام و توجه ویژه‌تر قرار گیرد، اظهار کرد: تفسیر تسنیم، تفسیر سرآمد و نمونه‌ای است. پرورش چند نسل از طلاب و فضلا و اساتید حوزه، بازتاب این تفسیر در فضای دانشگاه، رسانه و جامعه و شکل‌گیری جریان تفسیری در امتداد المیزان از برکات این تفسیر است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور تفسیر تسنیم را یک دائرة المعارف علوم اسلامی دانست و تصریح کرد: تنظیم موضوعات، طبقه‌بندی دقیقی دارد و مناهج عقلی و نقلی در این تفسیر تجمیع شده است. این تفسیر، یک تفسیر ترتیبی است ولی موضوعات عمیقی را در خود جای داده و نگاهی به‌روز نسبت به مسائل روز داشته است.
آیت‌الله اعرافی بر این نکته مهم هم تأکید کرد که حرکات عظیم قرآنی در پرتو اندیشه والای حضرت امام راحل و رهبری معظم و مراجع عظام شکل گرفته است و همه آنها مرهون شهدای انقلاب، دفاع مقدس و مقاومت است. باید بدانیم که همه این موارد مرهون ملت بزرگ ایران است که این انقلاب را پدید آوردند و پای آن ایستادند.
وی خطاب به طلاب و دانشجویان کشور افزود: تفسیر تسنیم برآمده از سنت ناب پژوهشی حوزه است. سنت‌های پژوهشی ما در کنار فناوری‌ها و روش‌های جدید می‌تواند آثار بزرگی را پدید آورد. فضای آزاد حوزه و انتخاب‌گری و فضای مباحثه و گفتگوی استاد و شاگرد و نگاه به ژرفای مسائل و... از جمله سنت‌های اصیل حوزه است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور بیان کرد: یکی از مهمترین ویژگی‌های آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، رعایت اخلاق در همه موارد است. روز اولی که در سال ۵۶ در درس اسفار علامه شرکت کردم، درسی ارائه کردند که هم اکنون نیز در ذهن بنده ساری و جاری است.
رئیس همایش رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم ادامه داد: این اجلاس، نشانی از قدردانی حوزه از این جریان بزرگ تفسیری با محوریت حضرت علامه جوادی آملی است. همچنین این اجلاس، تقدیر و تشکری دارد از همه کسانی که در پدید آمدن تفسیر تسنیم فعالیت داشته‌اند.
آیت‌الله اعرافی در پایان گفت: در پیشگاه خداوند و حضرت ولی عصر(عج) تعظیم می‌کنیم که این ابواب را پیش روی ما گشودند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامیتفسیر تسنیم افتخار بزرگ برای حوزه‌های علمیه
سیدعباس صالحی در آیین رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم گفت: این تفسیر از فضای شفاهی به فضای کتبی منتقل شده است که یک سیر چهل ساله دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: تفاسیر شفاهی متعددی را در تاریخ اسلامی شاهد بوده‌ایم، ولی تفسیر تسنیم در فضای تفاسیر شفاهی کاملا متمایز است. نکته نخست، طول دوره تفسیر است که چهل سال به طول انجامیده است.
صالحی بیان کرد: نکته سوم، نقشی است که تفسیر تسنیم در جریان نهضت علمی تفسیری حوزه در چهار دهه اخیر داشته است. بی‌تردید این حرکت اتفاق شگرفی در اتفاقات تفسیری حوزه‌های علمیه بوده است و نقش این چهار دهه تفسیری کم‌نظیر است. آیت‌الله مصباح یزدی(ره) در یک همایش تفسیری در سال 91 بیان کرد که «تسنیم یک حرکت پر برکت بوده است و از خداوند می‌خواهیم که خداوند ایشان را در همه کارهای خیر و ادامه بحث تفسیری موفق بدارد. این تفسیر یک افتخار بزرگ برای حوزه‌های علمیه است.»
وی افزود: نکته دیگر، جایگاه روایت در این تفسیر است. با مراجعه به تفسیر تسنیم، نوع نگاه آیت‌الله‌العظمی جوادی و علامه طباطبایی(ره) کاملا هویدا است. مسأله بعدی، حجم و مقدار پرداخت به روایات است که بسیار جالب توجه است. حداقل در هر جلد بین 100 تا 150 صفحه روایات تفسیری بیان شده است. همچنین مزیت پرداخت به روایات در تفسیر تسنیم آن است که همه روایات کاملاً عنوان‌بندی دقیق و تیترگذاری دارند و سرعت مراجعه را بالاتر می‌برند. همچنین شروح روایی تحت عنوان اشاره نیز در این کتاب بیان شده است. ایشان همچنین به حل تعارضات و جمع بین روایات نیز توجه کاملی داشتند.
صالحی اظهار کرد: آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی روایات ذیل هر آیه را به گروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌کردند و ظواهر معارض را بیان می‌کردند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: تفسیر قرآن به قرآن مسیر قابل‌توجهی را در تاریخ تفسیر داشته است. علامه طباطبایی(ره) نقش مهمی در این حوزه داشتند ولی بی‌تردید آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی این مسیر را گسترده‌تر کردند. از منظر اینکه چگونه می‌توان تفسیر قرآن به قرآن را عمیق‌تر و گسترده‌تر کرد، این تفسیر اقیانوسی عظیم است.
تفسیر تسنیم حضرت آیت‌الله جوادی آملی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین تفاسیر قرآن در عصر حاضر، منبعی ارزشمند برای علاقه‌مندان به فهم عمیق و همه‌جانبه قرآن کریم محسوب می‌شود. این تفسیر که ترکیبی از علم، عقل، عرفان و توجه به مسائل روز را در بر می‌گیرد، در ۸۰ جلد به زبان فارسی نگاشته شده و از جمله آثار بی‌نظیر و ماندگار در حوزه تفسیر قرآن به شمار می‌رود.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور، تفسیر تسنیم را یک دائرة‌المعارف علوم اسلامی دانست و تصریح کرد: تنظیم موضوعات، طبقه‌بندی دقیقی دارد و مناهج عقلی و نقلی در این تفسیر تجمیع شده است. این تفسیر یک تفسیر ترتیبی است ولی موضوعات عمیقی را در خود جای داده و نگاهی به‌روز به مسائل روز داشته است.
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله اعرافی ۶ اسفند در آیین رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم با بیان این که در حوزه دانشی تفسیر قرآن، اتفاقات خوبی در قم رقم خورده است، اظهار کرد: در حوزه دروس تفسیر رسمی و غیر رسمی و گرایش‌های جدید و پردازش موضوعات نوین و دانش‌های مرتبط با قرآن، شکل‌گیری موسسات قرآنی، رشد پایان‌نامه‌ها و مقالات و کتاب‌ها و مجلات و موسوعه‌ها و نرم‌افزارهای قرآنی شاهد گام‌های عظیم حوزویان برای حضور در ساحت بلند قرآن کریم بوده‌ایم.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور بیان کرد: همچنین تفاسیر عظیمی در این عرصه توسط مراجع عظام تقلید در قم و نجف شکل گرفته است. این تحولات قرآنی در پرتو انوار شکوهمند انقلاب اسلامی اتفاق افتاده است.
رئیس همایش رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم ادامه داد: حوزه علمیه در حوزه دانشی تفسیر قرآن و دروس تفسیر در سال‌های پس از انقلاب اسلامی گام‌های بزرگی برداشته است ولی همچنان در آغاز مسیر هستیم. همانگونه که رهبری گرانقدر اشاره فرمودند حوزه همچنان در این مسیر نیازمند برداشتن گام‌های بزرگ است. باید تفسیر در همه حوزه‌های علمی و دانشی ما سایه‌افکن شود.
وی تصریح کرد: مسأله دیگر آنکه گرایش‌های تفسیر موضوعی باید به شکل تخصصی دنبال شود، زیرا نیازمندی‌های عظیمی در حوزه تفسیر داریم که باید نگاه ترتیبی و موضوعی ما عمیق‌تر و دقیق‌تر باشد. نگاه روش‌شناسی و منهج در حوزه تفسیر نیز نیازمند ارتقا است. همانگونه که اصول فقه، مایه رشد حوزه شد، باید اصول تفسیر و مناهج تفسیر را عمق‌بخشی کنیم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه اظهار کرد: همچنین توسعه علوم قرآن و مطالعات پیرامونی قرآن و مقایسه آن با انواع دانش‌های امروز و عرضه اندیشه ناب و ژرفای قرآنی در همه عرصه‌ها باید دنبال شود.
آیت‌الله اعرافی با بیان این که درس تفسیر باید در متن حوزه و درس‌های آزاد و ارزیابی‌های حوزوی مورد اهتمام و توجه ویژه‌تر قرار گیرد، اظهار کرد: تفسیر تسنیم، تفسیر سرآمد و نمونه‌ای است. پرورش چند نسل از طلاب و فضلا و اساتید حوزه، بازتاب این تفسیر در فضای دانشگاه، رسانه و جامعه و شکل‌گیری جریان تفسیری در امتداد المیزان از برکات این تفسیر است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور تفسیر تسنیم را یک دائرة المعارف علوم اسلامی دانست و تصریح کرد: تنظیم موضوعات، طبقه‌بندی دقیقی دارد و مناهج عقلی و نقلی در این تفسیر تجمیع شده است. این تفسیر، یک تفسیر ترتیبی است ولی موضوعات عمیقی را در خود جای داده و نگاهی به‌روز نسبت به مسائل روز داشته است.
آیت‌الله اعرافی بر این نکته مهم هم تأکید کرد که حرکات عظیم قرآنی در پرتو اندیشه والای حضرت امام راحل و رهبری معظم و مراجع عظام شکل گرفته است و همه آنها مرهون شهدای انقلاب، دفاع مقدس و مقاومت است. باید بدانیم که همه این موارد مرهون ملت بزرگ ایران است که این انقلاب را پدید آوردند و پای آن ایستادند.
وی خطاب به طلاب و دانشجویان کشور افزود: تفسیر تسنیم برآمده از سنت ناب پژوهشی حوزه است. سنت‌های پژوهشی ما در کنار فناوری‌ها و روش‌های جدید می‌تواند آثار بزرگی را پدید آورد. فضای آزاد حوزه و انتخاب‌گری و فضای مباحثه و گفتگوی استاد و شاگرد و نگاه به ژرفای مسائل و... از جمله سنت‌های اصیل حوزه است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور بیان کرد: یکی از مهمترین ویژگی‌های آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، رعایت اخلاق در همه موارد است. روز اولی که در سال ۵۶ در درس اسفار علامه شرکت کردم، درسی ارائه کردند که هم اکنون نیز در ذهن بنده ساری و جاری است.
رئیس همایش رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم ادامه داد: این اجلاس، نشانی از قدردانی حوزه از این جریان بزرگ تفسیری با محوریت حضرت علامه جوادی آملی است. همچنین این اجلاس، تقدیر و تشکری دارد از همه کسانی که در پدید آمدن تفسیر تسنیم فعالیت داشته‌اند.
آیت‌الله اعرافی در پایان گفت: در پیشگاه خداوند و حضرت ولی عصر(عج) تعظیم می‌کنیم که این ابواب را پیش روی ما گشودند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامیتفسیر تسنیم افتخار بزرگ برای حوزه‌های علمیهسیدعباس صالحی در آیین رونمایی از تفسیر گران‌سنگ تسنیم گفت: این تفسیر از فضای شفاهی به فضای کتبی منتقل شده است که یک سیر چهل ساله دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: تفاسیر شفاهی متعددی را در تاریخ اسلامی شاهد بوده‌ایم، ولی تفسیر تسنیم در فضای تفاسیر شفاهی کاملا متمایز است. نکته نخست، طول دوره تفسیر است که چهل سال به طول انجامیده است.
صالحی بیان کرد: نکته سوم، نقشی است که تفسیر تسنیم در جریان نهضت علمی تفسیری حوزه در چهار دهه اخیر داشته است. بی‌تردید این حرکت اتفاق شگرفی در اتفاقات تفسیری حوزه‌های علمیه بوده است و نقش این چهار دهه تفسیری کم‌نظیر است. آیت‌الله مصباح یزدی(ره) در یک همایش تفسیری در سال 91 بیان کرد که «تسنیم یک حرکت پر برکت بوده است و از خداوند می‌خواهیم که خداوند ایشان را در همه کارهای خیر و ادامه بحث تفسیری موفق بدارد. این تفسیر یک افتخار بزرگ برای حوزه‌های علمیه است.»
وی افزود: نکته دیگر، جایگاه روایت در این تفسیر است. با مراجعه به تفسیر تسنیم، نوع نگاه آیت‌الله‌العظمی جوادی و علامه طباطبایی(ره) کاملا هویدا است. مسأله بعدی، حجم و مقدار پرداخت به روایات است که بسیار جالب توجه است. حداقل در هر جلد بین 100 تا 150 صفحه روایات تفسیری بیان شده است. همچنین مزیت پرداخت به روایات در تفسیر تسنیم آن است که همه روایات کاملاً عنوان‌بندی دقیق و تیترگذاری دارند و سرعت مراجعه را بالاتر می‌برند. همچنین شروح روایی تحت عنوان اشاره نیز در این کتاب بیان شده است. ایشان همچنین به حل تعارضات و جمع بین روایات نیز توجه کاملی داشتند.
صالحی اظهار کرد: آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی روایات ذیل هر آیه را به گروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌کردند و ظواهر معارض را بیان می‌کردند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: تفسیر قرآن به قرآن مسیر قابل‌توجهی را در تاریخ تفسیر داشته است. علامه طباطبایی(ره) نقش مهمی در این حوزه داشتند ولی بی‌تردید آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی این مسیر را گسترده‌تر کردند. از منظر اینکه چگونه می‌توان تفسیر قرآن به قرآن را عمیق‌تر و گسترده‌تر کرد، این تفسیر اقیانوسی عظیم است.