کارشناس و پژوهشگر رسانه
وظیفه رسانه حراست از افکار ملی است
حجت‌الاسلام عبدالله جلالی، با اشاره به نقش و اهمیت صداوسیما در اقناع افکار عمومی جامعه، اظهار کرد: اگر رسانه ملی در جنگ روایت‌ها نتواند کنشگری داشته باشد، میدان را به رقیب خواهد داد.
اشاره: در پیامی که اخیراً توسط رهبر معظم انقلاب به صدا و سیما ارسال شده، نکات مهمی مطرح شده که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر رسانه ملی و جامعه داشته باشد. رهبر انقلاب در این پیام، به نقش بی‌بدیل رسانه و تبلیغ در پیکارهای کنونی جهان تأکید و تصریح کردند: امروز پیروزی یک طرف را توانایی او در گرفتن و رساندنِ پیام و روایت او از واقعیت، رقم می‌زند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصه مهم، باید دقت، تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم.»
در همین راستا خبرنگار خبرگزاری رسا، با حجت‌الاسلام عبدالله جلالی کارشناس و پژوهشگر رسانه به گفت‌وگو نشسته که مشروح آن در ادامه می‌آید:
در همین راستا خبرنگار خبرگزاری رسا، با حجت‌الاسلام عبدالله جلالی کارشناس و پژوهشگر رسانه به گفت‌وگو نشسته که مشروح آن در ادامه می‌آید:
□ رهبر معظم انقلاب در آخرین پیام خود به رئیس رسانه ملی، از سه ویژگی مهم رسانه‌ای که گرفتن، رساندن و روایت پیام است، سخن گفتند. نظر شما در مورد این ویژگی‌ها چیست؟
رهبر معظم انقلاب در این پیام به نکات مهمی اشاره کردند که اجرای این نکات راهگشای مسائل و مشکلات صداوسیما است؛ صدا و سیما برای روایت کردن هر واقعه‌ای لازم است، از نظریات صاحب‌نظران استفاده کند تا مخاطب راهنمایی شود. توجه به محتوای پیام رهبر معظم انقلاب نشان می‌دهد، محتوای این پیام، خواستهای است که رهبر معظم انقلاب سال‌های متمادی از اهالی رسانه داشته است.
□ تحلیل شما از آسیب‌شناسی رسانه ملی در زمینه روایت‌سازی و تأثیرگذاری چیست؟
بحث آسیب‌شناسی از جمله بحث‌های کلیدی و مهم رسانه است و تا زمانی‌که آسیب‌شناسی دقیق در زمینه رسانه ملی صورت نگیرد، نمی‌توان در فضای رسانه‌ای ادامه فعالیت داشت. تأکیدات رهبر معظم انقلاب درباره حفظ رسالت رسانه‌ای و توجه به نفوذ جریان‌های بین‌المللی، دائماً باید در دستور کار رسانه ملی قرار گیردو صداوسیما برای پیشرفت کیفی و کمّی، نیاز به محاسبه دائمی فعالیت‌های خود دارد.
□ چه خلأهایی در رسانه ملی بیشتر دیده می‌شود و باید مورد توجه قرار گیرد؟
امروز رسانه و مقوله امنیت با هم گره خورده‌اند و چیزی که دست رسانه را بسته، فضای امنیتی است که از بیرون سازمان برای عدم پخش برخی خبرها وجود دارد؛ در‌صورتی‌که از رسانه‌ها توقع است، به‌صورت آزادانه عمل کنند؛ اگر رسانه از داستان روایت اول عقب افتاد و عوامل بیرونی بر سازمان سایه انداخت و نگذاشت به‌صورت حرفه‌ای وارد کارزار رسانه‌ای شوند، در انجام رسالت خود موفق نمی‌شود. باید به صداوسیمای ملی در انجام فعالیت‌ها اعتماد کرد. اگر بعد از حادثه روایت‌سازی شود، مورد پذیرش کسی نیست.
همان‌طور که بانک ملی وظیفه حراست از ارزش پول ملی را دارد، وظیفه رسانه، حراست از افکار ملی است؛ اگر افکار عمومی ضربه ببیند، رسانه ملی اولین متهمی است که کم‌کاری یا ترک فعلش باید بررسی شود و اگر نهادی مانع از انجام وظایف رسانه ملی شود، باید با مشورت سران سه قوه، این مانع برطرف شود؛ صداوسیما باید در وقایع بدون رودربایستی وارد میدان شود و روایت اول را مطرح کند و به‌تدریج با تمرین در مدیریت بحران موفق شود.
□ در چه عرصه‌هایی رسانه ملی کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است؟
رسانه ملی در روایت وقایع مناسبتی، مناسکی و پدیده‌های اجتماعی، کارنامه نسبتاً موفقی داشته است و کسانی که رسانه ملی را در موضع سقوط قرار داده‌اند، خیلی بی‌انصافی کرده‌اند. رسانه ملی در بخشی از مواقع که آزادانه وارد عمل شده، در جریان بحران‌ها، حوادث طبیعی، انتخابات، مناسبت‌های ملی و راهپیمایی‌ها، کارنامه موفقی داشته است.رسانه ملی در تحلیل دقیق موضوعات و مسائل ملی، بدنه عملی حوزه و دانشگاه را به میدان نیاورده است و به نظر می‌رسد، عقل متصل و منفصل رسانه ملی، سرجای خود نیست. رسانه ملی باید با اندیشکده‌ها دائماً ارتباط داشته باشد و از نظریات صاحب‌نظران استفاده کند.
□ طبق آمار جهانی با وجود شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های اینترنتی هنوز هم تلویزیون به‌عنوان یک رسانه پرمخاطب دیده می‌شود. آیا رسانه ملی از شبکه‌های اجتماعی و شبکه نمایش خانگی عقب نیفتاده است؟
از نمایش خانگی عقب نیفتاده است؛ ولی نمایش خانگی از طریق حریم‌شکنی، مخاطب جذب کرده و در برخی موارد، حدود شرعی و قانونی را زیر پا گذاشته است؛ شبکه‌های اجتماعی موفق بوده‌اند؛ ولی مقبولیت رسانه ملی در فضای داخلی و صحنه بین‌المللی را هیچ رسانه دیگری ندارد.دیپلماسی رسانه‌ای باید فعال شود و باید اتحادیه رادیوتلویزیون‌های اسلامی، از ظرفیت‌های خود استفاده کند و همگرایی داشته باشد. ما پوشش و حضور شبکه‌های همگرای خودمان را در رسانه ملی کمتر می‌بینیم. رادیو باید در تلویزیون حضور داشته باشد و همه ظرفیت‌ها در تقویت رسانه ملی حضور پیدا کنند. ظرفیت اتحادیه‌ها در پوشش اخبار جبهه مقاومت باید در نظر گرفته شود.
اگرچه رادیو مقاومت و تک‌برنامه‌هایی برای جبهه مقاومت تهیه شده است؛ اما در برنامه‌های صدواسیما به مجریانی مانند مرحوم طالب‌زاده نیاز داریم تا در عرصه بین‌الملل بدرخشند و جبهه رسانه مقاومت تشکیل دهند.
□ چه راهکارهایی می‌توان برای توفیق بیشتر رسانه ملی ارائه داد؟
آسیب‌شناسی و تعیین راهبردها برای همه حوادث و وقایعی که اتفاق می‌افتد. لازم است، رسانه از عقل متصل و منفصل خود به‌نحو احسن استفاده کند و ارتباط بین مراکز پژوهشی داخلی و بیرونی و مراکز تولیدی برقرار کند. در رسانه ملی باید ترکیبی از کارشناسان مختلف برای موضوعات مختلف حضور موجود باشد و بالابردن سواد رسانه‌ای و ایجاد روحیه انتقادی در مردم یکی از وظایف جدی رسانه ملی است؛ مردم در فضای مجازی به‌صورت خودجوش کارهای زیادی برای جبهه مقاومت انجام و تحلیل‌های خوبی ارائه می‌دهند. رسانه ملی می‌تواند این فعالیت‌ها را تقویت کند و باید موضوع مداخله‌گرانه نهاد‌های بالادستی را با اعتمادسازی حل کند و گفتمان رسانه‌ای با دوستان مداخله‌گر داشته باشد.
در همین راستا خبرنگار خبرگزاری رسا، با حجت‌الاسلام عبدالله جلالی کارشناس و پژوهشگر رسانه به گفت‌وگو نشسته که مشروح آن در ادامه می‌آید:
در همین راستا خبرنگار خبرگزاری رسا، با حجت‌الاسلام عبدالله جلالی کارشناس و پژوهشگر رسانه به گفت‌وگو نشسته که مشروح آن در ادامه می‌آید:
□ رهبر معظم انقلاب در آخرین پیام خود به رئیس رسانه ملی، از سه ویژگی مهم رسانه‌ای که گرفتن، رساندن و روایت پیام است، سخن گفتند. نظر شما در مورد این ویژگی‌ها چیست؟
رهبر معظم انقلاب در این پیام به نکات مهمی اشاره کردند که اجرای این نکات راهگشای مسائل و مشکلات صداوسیما است؛ صدا و سیما برای روایت کردن هر واقعه‌ای لازم است، از نظریات صاحب‌نظران استفاده کند تا مخاطب راهنمایی شود. توجه به محتوای پیام رهبر معظم انقلاب نشان می‌دهد، محتوای این پیام، خواستهای است که رهبر معظم انقلاب سال‌های متمادی از اهالی رسانه داشته است.□ تحلیل شما از آسیب‌شناسی رسانه ملی در زمینه روایت‌سازی و تأثیرگذاری چیست؟
بحث آسیب‌شناسی از جمله بحث‌های کلیدی و مهم رسانه است و تا زمانی‌که آسیب‌شناسی دقیق در زمینه رسانه ملی صورت نگیرد، نمی‌توان در فضای رسانه‌ای ادامه فعالیت داشت. تأکیدات رهبر معظم انقلاب درباره حفظ رسالت رسانه‌ای و توجه به نفوذ جریان‌های بین‌المللی، دائماً باید در دستور کار رسانه ملی قرار گیردو صداوسیما برای پیشرفت کیفی و کمّی، نیاز به محاسبه دائمی فعالیت‌های خود دارد.□ چه خلأهایی در رسانه ملی بیشتر دیده می‌شود و باید مورد توجه قرار گیرد؟
امروز رسانه و مقوله امنیت با هم گره خورده‌اند و چیزی که دست رسانه را بسته، فضای امنیتی است که از بیرون سازمان برای عدم پخش برخی خبرها وجود دارد؛ در‌صورتی‌که از رسانه‌ها توقع است، به‌صورت آزادانه عمل کنند؛ اگر رسانه از داستان روایت اول عقب افتاد و عوامل بیرونی بر سازمان سایه انداخت و نگذاشت به‌صورت حرفه‌ای وارد کارزار رسانه‌ای شوند، در انجام رسالت خود موفق نمی‌شود. باید به صداوسیمای ملی در انجام فعالیت‌ها اعتماد کرد. اگر بعد از حادثه روایت‌سازی شود، مورد پذیرش کسی نیست.
همان‌طور که بانک ملی وظیفه حراست از ارزش پول ملی را دارد، وظیفه رسانه، حراست از افکار ملی است؛ اگر افکار عمومی ضربه ببیند، رسانه ملی اولین متهمی است که کم‌کاری یا ترک فعلش باید بررسی شود و اگر نهادی مانع از انجام وظایف رسانه ملی شود، باید با مشورت سران سه قوه، این مانع برطرف شود؛ صداوسیما باید در وقایع بدون رودربایستی وارد میدان شود و روایت اول را مطرح کند و به‌تدریج با تمرین در مدیریت بحران موفق شود.
□ در چه عرصه‌هایی رسانه ملی کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است؟
رسانه ملی در روایت وقایع مناسبتی، مناسکی و پدیده‌های اجتماعی، کارنامه نسبتاً موفقی داشته است و کسانی که رسانه ملی را در موضع سقوط قرار داده‌اند، خیلی بی‌انصافی کرده‌اند. رسانه ملی در بخشی از مواقع که آزادانه وارد عمل شده، در جریان بحران‌ها، حوادث طبیعی، انتخابات، مناسبت‌های ملی و راهپیمایی‌ها، کارنامه موفقی داشته است.رسانه ملی در تحلیل دقیق موضوعات و مسائل ملی، بدنه عملی حوزه و دانشگاه را به میدان نیاورده است و به نظر می‌رسد، عقل متصل و منفصل رسانه ملی، سرجای خود نیست. رسانه ملی باید با اندیشکده‌ها دائماً ارتباط داشته باشد و از نظریات صاحب‌نظران استفاده کند.□ طبق آمار جهانی با وجود شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های اینترنتی هنوز هم تلویزیون به‌عنوان یک رسانه پرمخاطب دیده می‌شود. آیا رسانه ملی از شبکه‌های اجتماعی و شبکه نمایش خانگی عقب نیفتاده است؟
از نمایش خانگی عقب نیفتاده است؛ ولی نمایش خانگی از طریق حریم‌شکنی، مخاطب جذب کرده و در برخی موارد، حدود شرعی و قانونی را زیر پا گذاشته است؛ شبکه‌های اجتماعی موفق بوده‌اند؛ ولی مقبولیت رسانه ملی در فضای داخلی و صحنه بین‌المللی را هیچ رسانه دیگری ندارد.دیپلماسی رسانه‌ای باید فعال شود و باید اتحادیه رادیوتلویزیون‌های اسلامی، از ظرفیت‌های خود استفاده کند و همگرایی داشته باشد. ما پوشش و حضور شبکه‌های همگرای خودمان را در رسانه ملی کمتر می‌بینیم. رادیو باید در تلویزیون حضور داشته باشد و همه ظرفیت‌ها در تقویت رسانه ملی حضور پیدا کنند. ظرفیت اتحادیه‌ها در پوشش اخبار جبهه مقاومت باید در نظر گرفته شود.اگرچه رادیو مقاومت و تک‌برنامه‌هایی برای جبهه مقاومت تهیه شده است؛ اما در برنامه‌های صدواسیما به مجریانی مانند مرحوم طالب‌زاده نیاز داریم تا در عرصه بین‌الملل بدرخشند و جبهه رسانه مقاومت تشکیل دهند.
□ چه راهکارهایی می‌توان برای توفیق بیشتر رسانه ملی ارائه داد؟
آسیب‌شناسی و تعیین راهبردها برای همه حوادث و وقایعی که اتفاق می‌افتد. لازم است، رسانه از عقل متصل و منفصل خود به‌نحو احسن استفاده کند و ارتباط بین مراکز پژوهشی داخلی و بیرونی و مراکز تولیدی برقرار کند. در رسانه ملی باید ترکیبی از کارشناسان مختلف برای موضوعات مختلف حضور موجود باشد و بالابردن سواد رسانه‌ای و ایجاد روحیه انتقادی در مردم یکی از وظایف جدی رسانه ملی است؛ مردم در فضای مجازی به‌صورت خودجوش کارهای زیادی برای جبهه مقاومت انجام و تحلیل‌های خوبی ارائه می‌دهند. رسانه ملی می‌تواند این فعالیت‌ها را تقویت کند و باید موضوع مداخله‌گرانه نهاد‌های بالادستی را با اعتمادسازی حل کند و گفتمان رسانه‌ای با دوستان مداخله‌گر داشته باشد.