آیت‌الله مروی
پیشرفت‌های علمی جامعه و حوزه مرهون پژوهش است
دبیر دوم شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، بر لزوم توجه به مهارت‌آموزی پژوهشی اساتید و طلاب و کشف استعدادهای پژوهشی و برنامه‌ریزی لازم برای آنها تأکید کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، آیت‌الله جوادی مروی در دیدار معاون پژوهش حوزه‌های علمیه و مدیران معاونت پژوهش که به‌مناسبت هفته پژوهش برگزار شد، با گرامی‌داشت هفته پژوهش، ابراز کرد: گزارشات بخش‌های نظارتی شورای‌عالی حوزه‌های علمیه راجع به معاونت پژوهش، به هماهنگی، مدیریت به‌روز و طرح‌های نو در این معاونت اشاره دارد.
وی ضمن ابراز خرسندی از گزارش ارائه‌شده توسط معاون پژوهش حوزه در ابتدای این دیدار، افزود: همه پیشرفت‌های علمی جامعه، مرهون پژوهش است و این امری روشن است؛ چراکه زیربنای تولید علم - به‌عنوان شاخص پیشرفت کشورها - بحث پژوهش است.
دبیر دوم شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با تأکید بر لزوم توجه به الزامات و بایسته‌های فعالیت پژوهشی، خاطرنشان کرد: باید موانع را احصا کنیم و در صدد رفع آن باشیم و در این زمینه باید بین سیاست‌گذاری و اجرا، یک هماهنگی و همکاری ویژه‌ای وجود داشته باشد تا این اولویت بسیار مهم حوزه‌های علمیه، به سرانجام برسد.
آیت‌الله مروی تصریح کرد: به‌عنوان یک اصل کلّی باید در پژوهش‌ها از موازی‌کاری و تکرار، پرهیز جدّی شود و یک نهاد ناظرِ علمیِ دقیقی شکل بگیرد تا از این مسأله جلوگیری کند؛ البته گاهی برای کارورزی پژوهشی، به انجام کارهای تکراری نیاز است که مشکلی ندارد؛ اما در کارهای کلان، باید از موازی‌کاری به‌شدت پرهیز شود.
انتقاد از ضعف علمی و تکراری بودن برخی پایان‌نامه‌ها
استاد حوزه علمیه قم، ضمن انتقاد از ضعف علمی و تکراری بودن برخی پایان‌نامه‌ها، بیان کرد: باید در این زمینه‌ها خیلی دقت شود؛ هم دقت علمی و هم دقت در موضوعات و به‌روز و کاربردی بودن آنها و تکراری نبودن‌شان.
وی با اشاره به ظرفیت بالای علم رجال، ادبیات عرب و اصول فقه و سابقه درخشان حوزه علمیه در تربیت علمای صاحب‌نام در این علوم، خواستار شناسایی، توجه بیشتر و ساماندهی طلاب صاحب ذوق در این علوم شد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ضمن تأکید بر ضرورت سوق دادن پژوهش‌ها به مسائل مورد نیاز حوزه، نظام و جامعه، ابراز کرد: کارهای خوبی در این زمینه شده است که جای تقدیر دارد؛ اما گرایش به این سمت کمتر بوده است که باید موانع آن احصا و رفع شود.
وی با اشاره به برخی شخصیت‌های علمی برجسته در تاریخ حوزه علمیه، اظهار کرد: باید روح پژوهش را در تمام بدنه حوزه بدمیم. اگر پژوهش در آموزش اشراب نشود، توفیقی نخواهیم داشت.
آیت‌الله مروی تصریح کرد: اعتقاد من این است که اگر می‌خواهیم پژوهش رشد کند، باید مدیریت آموزش و پژوهش، مدیریت واحدی باشد؛ اما درحال حاضر با توجه به جدایی این دو معاونت، باید هماهنگی ویژه‌ای میان آموزش و پژوهش وجود داشته باشد تا مسائل پژوهشی در همه زمینه‌های آموزشی به‌صورت مدیریت‌شده بوده و به‌اندازه، اشراب شوند.
وی با بیان اینکه باید روش تحقیق را به طلبه یاد بدهیم، گفت: اگر طلبه را به صرف تتبع سوق دهیم، کار کارستانی نکرده‌ایم.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه باید روحیه صبر و استقامت در مقابل مشکلات و گرفتاری‌ها را در طلاب ایجاد کنیم، خاطرنشان کرد: وظیفه ماست که برای حل مشکلات بکوشیم؛ ولی اگر صبر و استقامت را یاد بگیریم، موفق خواهیم شد. اگر این روحیه در طلبه دمیده شود، طلبه می‌تواند در برابر مشکلات مقاومت کند و پیشرفت هم خواهد داشت.
وی افزود: برای کشف استعدادهای پژوهشی باید زحمت بکشیم. لازم است در کلاس‌ها، گفت‌وگوهای علمی و مباحثه‌های طلاب شرکت کنیم تا بتوانیم استعدادهای پژوهشی را کشف کنیم. نباید در دفتر خود بنشینیم تا خود طلبه بیاید و ما نکته‌ای به او بگوییم و برود.
گفتنی است، در ابتدای این جلسه، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، گزارشی از فعالیت‌های این معاونت در حوزه‌های مختلف ارائه کرد.
شورای سیاست‌گذاری پژوهش‌های مورد نیاز، تلاش برای حفظ جایگاه حوزه در سیاست‌گذاری کشور، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی، تعامل با پژوهشگاه‌های رسمی، شورای هماهنگی مراکز پژوهشی، ارزیابی جدّی نشریات علمی، تشکیل کانون‌های علمی در مدارس برای درگیر شدن طلاب با مسأله پژوهش، برگزاری ۵۰ هزار نفر ساعت کارگاه مهارتی برای طلاب سراسر کشور، راه‌اندازی سامانه پژوهشگران با حدود ۹۷ هزار اثر بارگذاری‌شده، تقویت پایان‌نامه‌ها در موضوعات رجال، تربیت و ادبیات عرب، کتاب سال و جشنواره مقالات، تأسیس پژوهش‌سرا در ۲۶ استان و ارزیابی مدارس علمیه از جهت فعالیت‌های پژوهشی در دو سال گذشته، از جمله سرفصل‌های گزارش وی در این دیدار بود.
وی ضمن ابراز خرسندی از گزارش ارائه‌شده توسط معاون پژوهش حوزه در ابتدای این دیدار، افزود: همه پیشرفت‌های علمی جامعه، مرهون پژوهش است و این امری روشن است؛ چراکه زیربنای تولید علم - به‌عنوان شاخص پیشرفت کشورها - بحث پژوهش است.
دبیر دوم شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با تأکید بر لزوم توجه به الزامات و بایسته‌های فعالیت پژوهشی، خاطرنشان کرد: باید موانع را احصا کنیم و در صدد رفع آن باشیم و در این زمینه باید بین سیاست‌گذاری و اجرا، یک هماهنگی و همکاری ویژه‌ای وجود داشته باشد تا این اولویت بسیار مهم حوزه‌های علمیه، به سرانجام برسد.
آیت‌الله مروی تصریح کرد: به‌عنوان یک اصل کلّی باید در پژوهش‌ها از موازی‌کاری و تکرار، پرهیز جدّی شود و یک نهاد ناظرِ علمیِ دقیقی شکل بگیرد تا از این مسأله جلوگیری کند؛ البته گاهی برای کارورزی پژوهشی، به انجام کارهای تکراری نیاز است که مشکلی ندارد؛ اما در کارهای کلان، باید از موازی‌کاری به‌شدت پرهیز شود.
انتقاد از ضعف علمی و تکراری بودن برخی پایان‌نامه‌ها
استاد حوزه علمیه قم، ضمن انتقاد از ضعف علمی و تکراری بودن برخی پایان‌نامه‌ها، بیان کرد: باید در این زمینه‌ها خیلی دقت شود؛ هم دقت علمی و هم دقت در موضوعات و به‌روز و کاربردی بودن آنها و تکراری نبودن‌شان.
وی با اشاره به ظرفیت بالای علم رجال، ادبیات عرب و اصول فقه و سابقه درخشان حوزه علمیه در تربیت علمای صاحب‌نام در این علوم، خواستار شناسایی، توجه بیشتر و ساماندهی طلاب صاحب ذوق در این علوم شد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ضمن تأکید بر ضرورت سوق دادن پژوهش‌ها به مسائل مورد نیاز حوزه، نظام و جامعه، ابراز کرد: کارهای خوبی در این زمینه شده است که جای تقدیر دارد؛ اما گرایش به این سمت کمتر بوده است که باید موانع آن احصا و رفع شود.
وی با اشاره به برخی شخصیت‌های علمی برجسته در تاریخ حوزه علمیه، اظهار کرد: باید روح پژوهش را در تمام بدنه حوزه بدمیم. اگر پژوهش در آموزش اشراب نشود، توفیقی نخواهیم داشت.
آیت‌الله مروی تصریح کرد: اعتقاد من این است که اگر می‌خواهیم پژوهش رشد کند، باید مدیریت آموزش و پژوهش، مدیریت واحدی باشد؛ اما درحال حاضر با توجه به جدایی این دو معاونت، باید هماهنگی ویژه‌ای میان آموزش و پژوهش وجود داشته باشد تا مسائل پژوهشی در همه زمینه‌های آموزشی به‌صورت مدیریت‌شده بوده و به‌اندازه، اشراب شوند.
وی با بیان اینکه باید روش تحقیق را به طلبه یاد بدهیم، گفت: اگر طلبه را به صرف تتبع سوق دهیم، کار کارستانی نکرده‌ایم.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه باید روحیه صبر و استقامت در مقابل مشکلات و گرفتاری‌ها را در طلاب ایجاد کنیم، خاطرنشان کرد: وظیفه ماست که برای حل مشکلات بکوشیم؛ ولی اگر صبر و استقامت را یاد بگیریم، موفق خواهیم شد. اگر این روحیه در طلبه دمیده شود، طلبه می‌تواند در برابر مشکلات مقاومت کند و پیشرفت هم خواهد داشت.
وی افزود: برای کشف استعدادهای پژوهشی باید زحمت بکشیم. لازم است در کلاس‌ها، گفت‌وگوهای علمی و مباحثه‌های طلاب شرکت کنیم تا بتوانیم استعدادهای پژوهشی را کشف کنیم. نباید در دفتر خود بنشینیم تا خود طلبه بیاید و ما نکته‌ای به او بگوییم و برود.
گفتنی است، در ابتدای این جلسه، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، گزارشی از فعالیت‌های این معاونت در حوزه‌های مختلف ارائه کرد.
شورای سیاست‌گذاری پژوهش‌های مورد نیاز، تلاش برای حفظ جایگاه حوزه در سیاست‌گذاری کشور، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی، تعامل با پژوهشگاه‌های رسمی، شورای هماهنگی مراکز پژوهشی، ارزیابی جدّی نشریات علمی، تشکیل کانون‌های علمی در مدارس برای درگیر شدن طلاب با مسأله پژوهش، برگزاری ۵۰ هزار نفر ساعت کارگاه مهارتی برای طلاب سراسر کشور، راه‌اندازی سامانه پژوهشگران با حدود ۹۷ هزار اثر بارگذاری‌شده، تقویت پایان‌نامه‌ها در موضوعات رجال، تربیت و ادبیات عرب، کتاب سال و جشنواره مقالات، تأسیس پژوهش‌سرا در ۲۶ استان و ارزیابی مدارس علمیه از جهت فعالیت‌های پژوهشی در دو سال گذشته، از جمله سرفصل‌های گزارش وی در این دیدار بود.