در پاسخ آیت‌الله فقیهی به نامه یکی از طلاب جدیدالورود مطرح شد
بایدها و نبایدهای یک طلبه موفّق
آیت‌الله محسن فقیهی عضو جامعه مدرسین، در پاسخ به نامه یکی از طلاب جدیدالورود، چند توصیه مهم برای پیمودن مسیر طلبگی نموده‌اند. داشتن نیّت خالص، انس با قرآن، شب‌زنده‌داری، شرکت در درس اساتید و اهتمام به امر تبلیغ، از جمله این نصایح و توصیه‌هاست. متن نامه این طلبه محترم و پاسخ معظم‌له بشرح ذیل است:
بسمه تعالی
محضر مبارک آیت‌الله فقیهی دامت برکاته
باسلام و احترام؛
ضمن آرزوی سلامتی و طول عمر برای حضرت‌عالی، به عرض می‌رساند، اینجانب ..... با توصیه و تشویق یکی از بزرگان شهرمان و نیز تصمیم خود و تشویق‌های پدر و مادر عزیزم، امسال برای ورود به حوزه ثبت‌نام کردم و پس از قبولی، هم‌اکنون راهی قم هستم تا دروس حوزه را به‌لطف خدا و اهل‌بیت(ع) شروع کنم. با توجه به اینکه قم، اقیانوس علم و معرفت است، خواستم اگر امکان دارد، بنده را راهنمایی و نصیحت کنید تا بهتر و بیشتر بتوانم، از این اقیانوس بی‌کران بهره‌مند شوم و اوقات خود را بیهوده نگذرانم. در ضمن از شما درخواست دارم، در اوقات مناجات سحر مخصوصاً برای موفقیت من در سربازی امام زمان(ع) دعا کنید. با تشکر
بسم الله الرحمن الرحیم
قال‌الله تعالی فی کتابه الکریم:
[فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ]
فرزند عزیز و گرامی!
نامه شما را مطالعه کردم. از اینکه با شور و اشتیاق و با هدفی مقدّس راهی حوزه مقدّسه قم شده‌اید، بسیار خوشحال شدم؛ تلاش کنید این نیّت پاک و خالص و روحیه ارزشمند را تا آخر حفظ نمایید.
نقل است که آیت‌الله العظمی بروجردی(رض) در پاسخ به برخی طلاب عزیز که از چه زمانی به نتیجه و موفقیت در راه طلبگی می‌رسیم، می‌فرمودند که اگر از ابتدا برای خدا و خدمت به دین و سربازی حضرت ولیّ‌عصر ارواحنا فداه وارد حوزه شده‌اید، از همان روز نخست به موفقیت و نتیجه رسیده‌اید.
حال شما هم که با این هدف راهی حوزه علمیه شده‌اید، به‌یقین از روز نخست، موفّق و پیروزید.
لحظه به‌لحظه مسیر طلبگی که مسیر معرفةالله و معرفت دین و شناخت معارف وحیانی است، لحظات مهم و پرخیر و برکتی است که همه باید قدردان آن باشیم.
نوشته‌اید که شما را نصیحت کنم؛ گرچه خود را صالح و شایسته برای نصیحت و پند و اندرز دادن نمی‌بینم؛ لکن از باب اینکه سال‌ها قبل از شما فرزند عزیزم، وارد حوزه شده‌ام و بزرگان بسیاری از فقها و علمای عالی‌قدر شیعه را درک کرده‌ام، چند کلمه‌ای را به‌عنوان یادگار تقدیم می‌کنم:
1. نخستین و مهمترین گام در این مسیر، داشتنِ اخلاص است. برای خدا درس بخوانید و چیزی جز رضایت پروردگار متعال و اولیای او یعنی پیامبر مکرّم و اهل‌بیت طاهرین آن‌حضرت(ع) مدّ نظرتان نباشد که اگر خدای ناکرده آن‌طور شود، خسران دنیا و آخرت را در پی خواهد داشت.
2. انس دائمی با قرآن و روایات و نیز مناجات با خداوند در نیمه‌های شب را غنیمت بشمارید و آن را جزو برنامه‌های اصلی دوران طلبگی خود قرار دهید. نگذارید، سخنان بیهوده روز، دیر خوابیدن و غذا خوردن بیش از حدّ، توفیق شب‌زنده‌داری را از شما سلب کند.
3. ارتباط و توسّل به مولی الوری حضرت بقیةالله‌الاعظم امام زمان(عج) را که صاحب اصلی حوزه‌هاست، جزو برنامه اصلی هر روزِ خود قرار دهید و در هر کار و عملی که انجام می‌دهید، رضایت آن‌حضرت را در نظر بگیرید و خود را ریزه‌خوار خوانِ نعمت آن امام حیّ بدانید.
4. خود را از ابتدا مقیّد به حضور در درس اساتید نمایید و به پیش‌مطالعه و مباحثه اهتمام داشته باشید. مبادا به‌بهانه اینکه انسان، خود می‌تواند این درس‌ها را بخواند و نیاز به استاد ندارد، توفیق درک محضر اساتید را از دست بدهید! نفسِ شرکت در کلاس درس برای استفاده علمی از استاد و پرسیدن نقاط مبهم درس و نیز بهره اخلاقی از وی، بسیار اهمیت دارد.
5. نهایت احترام را به بزرگان و علمای پیشین و معاصر بگذارید؛ مبادا در مباحث طلبگی، مرتکب اهانت به علما و بزرگان حوزه شوید! کسانی که همه عمر خود را صرف نشر و ترویج معارف الهی نموده‌اند و با سختی و رنج، این میراث بزرگ و باارزش را به دست ما رسانده‌اند.
6. نوشتن را از همین روزهای آغازین طلبگی با راهنمایی اساتید خود شروع کنید و سعی نمایید، در هر بحثی از فقه و اصول و ادبیات و ... تقریرات درس را بنویسید که فواید بسیاری از جمله تثبیت مباحث علمی در ذهن، بر آن مترتب است.
7. حفظ انقلاب اسلامی - که ثمره زحمات علما، امام راحل(قد) و خون شهدای عزیز است- و تقویت آن، بر همگان لازم است؛ لذا توأم با درس خواندن و تهذیب نفس، عالمانه از مبانی نظام مقدّس اسلامی دفاع کنید و از رهبری عزیز انقلاب سلّمه‌الله تعالی که سکّان‌دار این نظام هستند، تبعیت نمایید و با درس خواندن و تزکیه نفس، خود را برای خدمت به اسلام و نظام اسلامی آماده کنید.
8. حسب دستور الهی در آیه شریفه مطلعِ این نوشتار، تبلیغ را وظیفه خود بدانید و در ایام تبلیغی، به مناطق مختلف بروید و با کمک آنچه از علم و تقوا در حوزه کسب کرده‌اید، معارف نورانی قرآن و اهل‌بیت(ع) را برای مردم بازگو نمایید که اگر مردم، علم و عمل و صداقت و تقوی را از شما ببینند، شیفته آنچه از قرآن و روایات برایشان می‌گویید، می‌شوند. مردم‌داری و محبت و صداقت با آنها از ارکان مهم این مسیر است.
در پایان اگرچه خود را قابل نمی‌دانم؛ ولی حتماً در مظانّ اجابت دعا به یادتان هستم و از شما جوان عزیز هم، درخواست دارم، برای بنده در نیمه‌های شب دعا نمایید. والسلام علیکم ورحمةالله
محسن فقیهی/ 5 ربیع‌المولود 1446
محضر مبارک آیت‌الله فقیهی دامت برکاته
باسلام و احترام؛
ضمن آرزوی سلامتی و طول عمر برای حضرت‌عالی، به عرض می‌رساند، اینجانب ..... با توصیه و تشویق یکی از بزرگان شهرمان و نیز تصمیم خود و تشویق‌های پدر و مادر عزیزم، امسال برای ورود به حوزه ثبت‌نام کردم و پس از قبولی، هم‌اکنون راهی قم هستم تا دروس حوزه را به‌لطف خدا و اهل‌بیت(ع) شروع کنم. با توجه به اینکه قم، اقیانوس علم و معرفت است، خواستم اگر امکان دارد، بنده را راهنمایی و نصیحت کنید تا بهتر و بیشتر بتوانم، از این اقیانوس بی‌کران بهره‌مند شوم و اوقات خود را بیهوده نگذرانم. در ضمن از شما درخواست دارم، در اوقات مناجات سحر مخصوصاً برای موفقیت من در سربازی امام زمان(ع) دعا کنید. با تشکر
بسم الله الرحمن الرحیم
قال‌الله تعالی فی کتابه الکریم:
[فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ]
فرزند عزیز و گرامی!
نامه شما را مطالعه کردم. از اینکه با شور و اشتیاق و با هدفی مقدّس راهی حوزه مقدّسه قم شده‌اید، بسیار خوشحال شدم؛ تلاش کنید این نیّت پاک و خالص و روحیه ارزشمند را تا آخر حفظ نمایید.
نقل است که آیت‌الله العظمی بروجردی(رض) در پاسخ به برخی طلاب عزیز که از چه زمانی به نتیجه و موفقیت در راه طلبگی می‌رسیم، می‌فرمودند که اگر از ابتدا برای خدا و خدمت به دین و سربازی حضرت ولیّ‌عصر ارواحنا فداه وارد حوزه شده‌اید، از همان روز نخست به موفقیت و نتیجه رسیده‌اید.
حال شما هم که با این هدف راهی حوزه علمیه شده‌اید، به‌یقین از روز نخست، موفّق و پیروزید.
لحظه به‌لحظه مسیر طلبگی که مسیر معرفةالله و معرفت دین و شناخت معارف وحیانی است، لحظات مهم و پرخیر و برکتی است که همه باید قدردان آن باشیم.
نوشته‌اید که شما را نصیحت کنم؛ گرچه خود را صالح و شایسته برای نصیحت و پند و اندرز دادن نمی‌بینم؛ لکن از باب اینکه سال‌ها قبل از شما فرزند عزیزم، وارد حوزه شده‌ام و بزرگان بسیاری از فقها و علمای عالی‌قدر شیعه را درک کرده‌ام، چند کلمه‌ای را به‌عنوان یادگار تقدیم می‌کنم:
1. نخستین و مهمترین گام در این مسیر، داشتنِ اخلاص است. برای خدا درس بخوانید و چیزی جز رضایت پروردگار متعال و اولیای او یعنی پیامبر مکرّم و اهل‌بیت طاهرین آن‌حضرت(ع) مدّ نظرتان نباشد که اگر خدای ناکرده آن‌طور شود، خسران دنیا و آخرت را در پی خواهد داشت.
2. انس دائمی با قرآن و روایات و نیز مناجات با خداوند در نیمه‌های شب را غنیمت بشمارید و آن را جزو برنامه‌های اصلی دوران طلبگی خود قرار دهید. نگذارید، سخنان بیهوده روز، دیر خوابیدن و غذا خوردن بیش از حدّ، توفیق شب‌زنده‌داری را از شما سلب کند.
3. ارتباط و توسّل به مولی الوری حضرت بقیةالله‌الاعظم امام زمان(عج) را که صاحب اصلی حوزه‌هاست، جزو برنامه اصلی هر روزِ خود قرار دهید و در هر کار و عملی که انجام می‌دهید، رضایت آن‌حضرت را در نظر بگیرید و خود را ریزه‌خوار خوانِ نعمت آن امام حیّ بدانید.
4. خود را از ابتدا مقیّد به حضور در درس اساتید نمایید و به پیش‌مطالعه و مباحثه اهتمام داشته باشید. مبادا به‌بهانه اینکه انسان، خود می‌تواند این درس‌ها را بخواند و نیاز به استاد ندارد، توفیق درک محضر اساتید را از دست بدهید! نفسِ شرکت در کلاس درس برای استفاده علمی از استاد و پرسیدن نقاط مبهم درس و نیز بهره اخلاقی از وی، بسیار اهمیت دارد.
5. نهایت احترام را به بزرگان و علمای پیشین و معاصر بگذارید؛ مبادا در مباحث طلبگی، مرتکب اهانت به علما و بزرگان حوزه شوید! کسانی که همه عمر خود را صرف نشر و ترویج معارف الهی نموده‌اند و با سختی و رنج، این میراث بزرگ و باارزش را به دست ما رسانده‌اند.
6. نوشتن را از همین روزهای آغازین طلبگی با راهنمایی اساتید خود شروع کنید و سعی نمایید، در هر بحثی از فقه و اصول و ادبیات و ... تقریرات درس را بنویسید که فواید بسیاری از جمله تثبیت مباحث علمی در ذهن، بر آن مترتب است.
7. حفظ انقلاب اسلامی - که ثمره زحمات علما، امام راحل(قد) و خون شهدای عزیز است- و تقویت آن، بر همگان لازم است؛ لذا توأم با درس خواندن و تهذیب نفس، عالمانه از مبانی نظام مقدّس اسلامی دفاع کنید و از رهبری عزیز انقلاب سلّمه‌الله تعالی که سکّان‌دار این نظام هستند، تبعیت نمایید و با درس خواندن و تزکیه نفس، خود را برای خدمت به اسلام و نظام اسلامی آماده کنید.
8. حسب دستور الهی در آیه شریفه مطلعِ این نوشتار، تبلیغ را وظیفه خود بدانید و در ایام تبلیغی، به مناطق مختلف بروید و با کمک آنچه از علم و تقوا در حوزه کسب کرده‌اید، معارف نورانی قرآن و اهل‌بیت(ع) را برای مردم بازگو نمایید که اگر مردم، علم و عمل و صداقت و تقوی را از شما ببینند، شیفته آنچه از قرآن و روایات برایشان می‌گویید، می‌شوند. مردم‌داری و محبت و صداقت با آنها از ارکان مهم این مسیر است.
در پایان اگرچه خود را قابل نمی‌دانم؛ ولی حتماً در مظانّ اجابت دعا به یادتان هستم و از شما جوان عزیز هم، درخواست دارم، برای بنده در نیمه‌های شب دعا نمایید. والسلام علیکم ورحمةالله
محسن فقیهی/ 5 ربیع‌المولود 1446