هجدهمین اجلاسیه مدیران و نمایندگان جامعة المصطفی العالمیه با سخنرانی آیتالله اعرافی مدیر حوزههای علمیه کشور، حججاسلام والمسلمین؛ قمی معاون بینالملل دفتر مقام معظم رهبری، عباسی رئیس جامعةالمصطفی و کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه، از 11 تیرماه بهمدت چهار روز در سازمان مرکزی جامعة المصطفی العالمیه در قم برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیتالله اعرافی در این اجلاس به آثار پرخیر و برکت این جلسات در تبیین مسیر نورافشان و پرتوافکن جامعةالمصطفی در جهان معاصر اشاره و با تأکید بر اینکه المصطفائیان در یک جایگاه و منزلت بینظیر تاریخی قرار گرفته و هر یک از فعالان کاروان بزرگ المصطفی، باید واقف به جایگاه، منزلت و نقشآفرینی در این میدان بزرگ باشند، اظهار کرد: جایگاه جامعةالمصطفی، جایگاهی تاریخی، ممتاز و بینظیر بوده و در کنار نقشآفرینی حوزههای علمیه بسیار حائز اهمیت است.
مدیر حوزههای علمیه، در تبیین پیشرفتهای ایران بعد از اسلام، به مهاجرتهای گوناگون مسلمانان به این سرزمین اشاره و اظهار کرد: مهاجرت از سرزمینهای اسلامی به ایران، مرحله بسیار مهمی در تعمیق اسلام و تشیع در این سرزمین بود که قله آن هجرت امام رضا(ع) به خراسان و چند خاندان بزرگ به قم بود.
آیتالله اعرافی مهاجرت علویان به سرزمینهای شمالی ایران و تشکیل حکومت اسلامی و هجرت حضرت معصومه(ع) را از مهمترین مهاجرتها در تعمیق گفتمان اهلبیت(ع) و معارف الهی در سرزمین اسلام دانست و گفت: حوزه قم، ری، شیراز، اصفهان و تهران، از مهمترین نهادهای علمی ایران بودند که در پرتو عوامل پیشین شکل گرفتند.
پیوند ایران با اسلام بر پایه عقل و علم و دانش است
وی با بیان اینکه در مسیر شکلگیری نهادهای علمی، شاهد تطورات و تحولات بزرگی بودهایم، خاطرنشان کرد: در پرتو شکلگیری نهادهای علمی، ایران در کادرسازی، نهادسازی و تولید علم در جهان اسلام متمایز و بیبدیل بود؛ چراکه پیوند ایران با اسلام و معارف اهلبیت(ع) بر پایه عقل، قلب و علم و دانش شکلگرفته بود.
مدیر حوزههای علمیه، به تأثیر علمای جهان اسلام در جهتدهی به معارف دینی جامعه ایران اشاره کرد و یادآور شد: علمایی چون خواجهنصیر، محقق کرکی و علامه مجلسی(ره) که دارای نگاه راهبردی و بلند بودند، نقش بسزایی در مدیریت حاکمان مغول و صفویه داشتند.
انقلاب اسلامی برآمده از تطور بزرگ تاریخی حوزه است
عضو خبرگان رهبری، انقلاب اسلامی را برآمده از تطور بزرگ تاریخی حوزههای علمیه برشمرد و اذعان کرد: امام خمینی(قد) ۷۰ سال قبل در قم تحلیلی از گذشته و ۲۰۰ سال اخیر حوزههای علمیه ارائه و مراحل بزرگ نقشآفرینی روحانیت را مورد توجه قرار دادند؛ چراکه در مقاطعی روحانیت در عرصه سیاستورزی دچار ضعفهایی بود که موجب شد، نهضت تنباکو به سرانجام نرسد و مشروطهای که میتوانست، تحول بزرگ گفتمانی و تمدنی ایجاد کند، دچار لغزشهای درونی شد.
رئیس هیئتامنای جامعةالمصطفی ابراز کرد: اگر اعلامیهها و سخنان رهبران روحانیت در دو قرن اخیر را مطالعه کنیم، خواهیم دید که تا پیش از امام خمینی(قد) نظریه کلان و بنیادین خاصی وجود ندارد.
آیتالله اعرافی با تأکید بر اینکه امام خمینی(قد) بهخوبی عمق مسائل بههمپیوسته بینالمللی را یافتند، به تبیین راهبردهای امام(قد) در مقابله با چالشهای پیش روی حوزه پرداخت و خاطرنشان کرد: امام خمینی(قد) در برابر فقر تئوری و نظریه کلان و بنیادین، نظریه انقلاب اسلامی و ارکان آن تا ولایت و راهبری را پایهریزی و در نجف آن را تکمیل کردند که بخش مهم آن، در قانون اساسی تجلی پیدا کرده است.
مدیر حوزههای علمیه، با بیان اینکه امام از همان آغاز شناخت بینالمللی داشت و تحلیل کلانی از مناسبات جهانی ارائه میکردند، یادآور شد: امام اجازه ندادند، جریان انقلاب تابع جریانهای دیگر شود و همواره خود را راهبر و هدایتگر میدانستند. انسجام و رهبری در نهضت با فداکاری مراجع عظام و همراهی ملت باعث شد، امام خمینی(قد) در مسیر کادرسازی و رویکرد بینالمللی ساماندهی ارزشمندی را دنبال نمایند؛ جامعةالمصطفی از برکاتی است که در این مسیر یگانه و پیشتاز است.
المصطفی پیشتاز در کادرسازی بینالمللی و توسعه مرزهای تفکر اسلامی
وی با تأکید بر اینکه هر یک از المصطفائیان در داخل و یا خارج از کشور باید جانمایی خود را در نقشه کارزار فکری و معرفتی جهان مشخص کنند، تصریح کرد: کار بزرگ شما کادرسازی کلان و توسعه مرزهای تفکر انقلاب اسلامی است؛ در این زمینه کارهای بزرگی انجام شده؛ ولی هرگز نباید به وضع موجود بسنده کنیم و آن را کافی بدانیم.
مدیر حوزههای علمیه، بر اهمیت توجه به جایگاه مرجعیت معرفتی جامعةالمصطفی در جهان معاصر بهویژه در قلمرو علوم الهی، اخلاقی، معنوی و گفتمان اسلامی اشاره و اذعان کرد: در هر جای دنیا میخواهند، به اسلام و یا به قرائت درست از اسلام اشاره کنند، باید انگشت اشاره به سمت جامعةالمصطفی و جایگاه رفیع حوزه علمیه قم باشد.
در سایهسار فعالیت المصطفی شاهد تولد هستههای جدید علمی و معرفتی هستیمآیتالله اعرافی نهادینهسازی نظام فکری اصیل روحانیت و حوزه و نیز نمادهای دینی، علمی و حوزوی در جهان را مورد توجه قرار داد و یادآور شد: تا پیش از جامعةالمصطفی امتداد عالمان دین و نهاد علم دینی، تنها در چند کشور دنیا خلاصه میشد؛ بهبرکت انقلاب اسلامی و تلاش و مجاهدت المصطفائیان، اکنون شاهد تولد هستههای جدید علمی و معرفتی بهشکل نهادی و ساختاری در جایجای جهان هستیم.
وی خلق ساختار و ایجاد نهاد باهویت تاریخی، دینی و اسلامی، حوزوی، معنوی و اخلاقی در جایجای جهان را بسیار مهم و ارزشمند توصیف کرد و یادآور شد: گفتمان انقلاب اسلامی در مسائل دینی و مذهبی ناب است و هرجا ایرادی داریم، نشاندهنده فاصله ما از آن گفتمان اساسی است؛ چراکه انقلاب اسلامی روح و درونمایهای دارد که اگر منصفانه به آن توجه داشته باشیم، در تمام موقعیتها تکلیف ما را روشن میسازد.
منطق انقلاب اسلامی باید در نظامات فکری و گفتمانی تجلی یابدآیتالله اعرافی در پایان، با تأکید بر اینکه منطق انقلاب اسلامی باید در نظامات فکری و گفتمانهای ما تجلی پیدا کند، تصریح کرد: امام خمینی(قد) زیباترین تصویر عقلانی، عرفانی و جذاب بدون کوتاه آمدن از هیچ اصلی از اصول تشیع را مبتنی بر دیدگاه ناب اهلبیت(ع) ارائه کردند؛ امام(قد) این مهم را از متن کتاب و سنت برگرفتند و به ما آموختند.
پایگاهها و سرمایههای اجتماعی در دولت سیزدهم افزایش یافت
به گزارش خبرگزاری فارس، حجتالاسلام والمسلمین قمی معاون بینالملل دفتر مقام معظم رهبری نیز، 11 تیرماه در مراسم افتتاحیه هجدهمین اجلاس مدیران و نمایندگان جامعةالمصطفی، ضمن اشاره به چهلم شهدای خدمت، شهید آیتالله رئیسی(ره) را مصداق بارز خدمت صادقانه، خستگیناپذیر، بیمنت و تا پای جان آماده توصیف کرد و یادآور شد: غیرت اسلامی و ایرانی شهید آیتالله رئیسی باعث شد، در مجامع مختلف ملی، بینالمللی و منطقهای شجاعانه از مواضع انقلاب اسلامی و جایگاه ملت بزرگ ایران دفاع کند.
معاون بینالملل دفتر مقام معظم رهبری، به خدمات ارزنده شهید آیتالله رئیسی در مباحث مختلف اشاره و اذعان کرد: شهید رئیسی در دل بحرانها با حضور در میدانها، توانست پایگاه و سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی را در داخل و خارج از کشور توسعه و افزایش دهد.
وی با بیان اینکه شهید رئیسی در هزار روز خدمت، حدود ۲۵۰۰ ساعت پرواز داشت، افزود: شهید آیتالله رئیسی به ۲۰ کشور جهان ۲۷ مرتبه سفر کرد و توانست، جایگاه ایران اسلامی را بهنحو محسوسی ارتقا دهد؛ بهگونهای که در مراسم بزرگداشت ایشان، ۷۳ مقام بینالمللی و ۹ رئیسجمهور حضور داشتند؛ بیش از ۳۴ نفر از رؤسای جمهوری جهان، ۴۴ شخصیت مهم جهانی و ۲۴ نهاد بینالمللی مثل دبیرکل سازمان ملل، پاپ، رئیس الازهر و… پیام تسلیت فرستادند.
حجتالاسلام والمسلمین قمی ضمن ارائه گزارشی از رویکردهای بینالمللی شهید رئیسی، با بیان اینکه ایشان بهصورت یک مبلغ تراز دینی در فضای بینالملل ورود جدی داشت، یادآور شد: با اینکه کشور، شخصیت برجستهای را از دست داد؛ ولی ظرفیت بالای قانون اساسی، درایت رهبر معظم انقلاب و انسجام ملی باعث شد تا هیچ مشکلی اتفاق نیفتد و در کمتر از ۴۰ روز، شاهد برگزاری انتخابات باشکوه باشیم؛ بهگونهای که نامزدها در رسانه ملی تندترین انتقادات را بیان کردند و این نشاندهنده ظرفیت بالای جمهوری اسلامی است.
معاون بینالملل دفتر مقام معظم رهبری در ادامه، با بیان اینکه امسال در مسائل بینالمللی با شرایط خاصی روبهرو هستیم، به برگزاری انتخابات در ۸۰ کشور جهان در سال ۲۰۲۴ اشاره و اظهار کرد: علیرغم تمام انتقادها به سطح مناظرات انتخاباتی در ایران، سطح مناظرات آمریکا تجلی تکرار دروغگویی ترامپ، لکنتزبان، ضعف و ناتوانی بایدن و فساد هر دو کاندیدا بود؛ دوگانگی شکل گرفته در جامعه آمریکا، روزبهروز در حال گسترش است.
حجتالاسلام والمسلمین قمی در بخش پایانی سخنان خود، به فرازهایی از نامه مقام معظم رهبری به جوانان آمریکایی اشاره و اذعان کرد: درست است که این نامه خطاب به جوانان آمریکایی است؛ ولی در اصل نامهای تمدنی و خطاب به تمام انسانها و دغدغهمندان عالم است.
معاون بینالملل دفتر مقام معظم رهبری، با تأکید بر اینکه فارغ از انتشار نامه، پیام آن باید بهروز و زنده، استمرار داشته باشد، به برخی از رویکردها برای استمراربخشی به پیام نامه رهبر معظم انقلاب اشاره و تصریح کرد: این نامه در حقیقت یک نوع گام به جلو در مرحله روایتسازیهاست؛ رهبر معظم انقلاب روایتی درست از این رویدادها را در قلب آمریکا و مبتنی بر ادبیات مورد فهم جوانان غربی مطرح ساختند.
ضرورت نگاه توأمان به افقهای راهبردی و مسائل جاری
به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین عباسی رئیس جامعةالمصطفی هم، ۱۱ تیرماه در افتتاحیه این اجلاسیه، هدف مهم این اجلاسیه را بررسی راه طیشده و تدوین و ترسیم آفاق پیشرو خواند و گفت: ما به عنوان یک سازمان پویا دائم باید حرکت خود را بررسی کنیم تا ضعفها و کاستیها و موانع پیش رو دیده شود و بتوانیم، برای حرکت آینده برنامهریزی کنیم. در این جلسات تجربیات تبادل میشود و برنامهها و روشها مورد بررسی قرار گرفته و برای آینده روزآمدسازی خواهد شد.
حجتالاسلام والمسلمین عباسی، نگاه توأمان به افقهای راهبردی و مسائل جاری را ضروری دانست و تصریح کرد: در برنامهریزی، باید هم ضعفها و کاستیها را ببینیم و هم، به آرمانهای پیشرو توجه داشته باشیم. نه گرفتار روزمرگیها بشویم و نه فقط خود را به بیان آرمانها دلخوش نماییم. توجه به اسناد راهبردی به عنوان چشمانداز نسبتاً بلندمدت و دیدن افقهای راهبردی در کنار توجه به مسائل روزمره، باید مورد توجه ما باشد.
وی با اشاره به برگزاری هجدهمین اجلاسیه مدیران و نمایندگان المصطفی همزمان با تحولات گسترده تمدنی در جهان، اظهار کرد: حوادث امروز عالم و منطقه، یک صفبندی تمدنی در عالم را آشکار کرد که هرچند در گذشته نیز وجود داشت؛ اما پس از حوادث غزه و عملیات وعده صادق، بیش از هر زمان نمایان گشت. اکنون هم چهره مقاومت و هم چهره جهان سلطه، برای همه روشنتر شده است و راهپیماییها، تجمعات و اعتراضات گسترده در دانشگاههای غرب، نشانههای آشکار این گذار تمدنی و تحولات تاریخ بشر است.
رئیس جامعةالمصطفی ادامه داد: ما امروز با نظام حاکمی در عالم مواجه هستیم که تمام تلاش خود را برای به دست گرفتن همه مقدرات بشر در حیطه فردی و اجتماعی بر اساس ارزشها و هنجارهای خود متمرکز ساخته است و از همه ابزارهای ممکن فرهنگی، اقتصادی و رسانه، بدین منظور استفاده میکند. امروز قویترین ابزارهای رسانهای برای اداره افکار و ادراکات بشر، در خدمت این جریان قرار دارد.
وی با اشاره به تکوین و شکلگیری گفتمان و اندیشهای جدید در برابر تمدن مادی، یادآور شد: تنها پرچمدار و کانون این گفتمان معنوی و الهی، انقلاب اسلامی است. نظام غرب در حیطه نظامی و اقتصادی رقیبانی در عالم دارد؛ اما جمهوری اسلامی، تنها کانون رقیب تمدنی غرب است و این رسالت سنگینی است که برعهده همه ما قرار دارد.
رئیس جامعةالمصطفی این مرکز را را به عنوان یکی از راهبردیترین نهادهای علمی، فرهنگی و گفتمانی در عالم خواند و تصریح کرد: المصطفی با توجه به این رسالت بزرگ الهی و تاریخی، باید مسیر آینده خود را ترسیم نماید و به عنوان یک نهاد علمی، الهامبخش و تأثیرگذار در تحولات فکری و معرفتی جهان، با تکیه بر هویت حوزوی و تاریخی خود و همراه با استفاده از تجربیات نو، به سمت افقهای جدید و درخشان گام بردارد.
ضرورت جانمایی جمهوری اسلامی در نظام رو به تحول بینالملل
دکتر ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در این اجلاس، ضمن اشاره به فرازهایی از سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار با مدیران و رؤسای نمایندگیهای خارج از کشور، تصریح کرد: فرمایشات رهبر معظم انقلاب، نهتنها باید نقشه راه دستگاه دیپلماسی و دیپلماتها؛ بلکه باید منشور و نقشه راه حرکت همه نهادهای فعال نظام اسلامی در عرصه بینالملل باشد.
وی با تأکید بر اینکه در نگاه رهبر معظم انقلاب ضوابط سیاست خارجه موفق، شامل سه اصل عزت، حکمت و مصلحت است، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در بازتعریف عناصر سهگانه به مقوله مصلحت و انعطاف اشاره و توضیحات دلنشینی ارائه کردند و تصریح شد که هر کدام از این سه عنصر مغفول واقع شود، عناصر دیگر مخدوش خواهد شد.
کنعانی به بازشناسی شش شاخص انضمامی سیاستگذاری در بیانات امام خامنهای اشاره و ضمن تأکید بر اهمیت توجه به منطق و رویکردهای اقناعکننده در مسائل مختلف، بر لزوم توجه به رویکردهای اصولی، بنیادین، اخلاقی و انسانی منطبق بر اصول و قوانین بینالمللی تصریح نمود.
وی به ضرورت جانمایی جمهوری اسلامی ایران در نظام در حال گذر بینالملل تأکید و با بیان اینکه باید متناسب با ضرورتها به مسیر توسعه عمق راهبردی و قدرت تشخیص لایههای پنهان در تصمیمات و اقدامات جهانی و منطقهای توجه کنیم، خاطرنشان کرد: حکمت بهمعنای تعاملات و فرایندهای خردمندانه است؛ تأسیس جامعةالمصطفی گامی خردمندانه در ارتقای تعاملات علمی ایران بوده که با تأسیس آن، ارتباط مستحکم و قوی میان مجموعههای علمی و فرهنگی ایران و دیگر کشورها شکل گرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، ضمن اشاره به گستره ملیتی در جامعةالمصطفی، المصطفی را برخوردار از جامعه نخبگانی و علمی کارآمد دانست، و بر اهمیت توجه روزافزون به ظرفیتهای بینالمللی تصریح نمود.
کنعانی با بیان اینکه جامعةالمصطفی بهعنوان مرکز بزرگ علمی در روابط و مناسبات بینالمللی باید بهعنوان نقطه قوت ایران در تعاملات علمی و بینالمللی شناخته شود، خاطرنشان کرد: جامعة المصطفای قوی میتواند نقطه قوت و فرصتساز برای دستگاه دیپلماسی در مناسبات بینالمللی باشد.
وی با تأکید بر اینکه جامعة المصطفی از سرمایههای ارزشمند علمی، فرهنگی و فکری کشورمان در عرصههای بینالمللی و پل مستحکمی در تقویت پیوندها و مناسبات علمی و فرهنگی با کشورهای مختلف جهان است، ابراز کرد: خوشبختانه ارتباط تنگاتنگی میان المصطفی و وزارت خارجه شکلگرفته، و به دنبال گسترش این همکاریها و تعاملات هستیم.
گفتنی است، همزمان با دومین روز از هجدهمین اجلاسیه مدیران و نمایندگان جامعةالمصطفی، از مراکز و واحدهای برتر داخلی و خارجی در ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۲ بر مبنای اسناد راهبری تقدیر شد. در این مراسم، بهترتیب نمایندگیهای جامعةالمصطفی در کشورهای پاکستان، افغانستان، نیجر، مالی و بورکینافاسو به عنوان صفوف خارج از کشور مورد تقدیر قرار گرفتند. همچنین مجتمعهای آموزشعالی فقه، نمایندگی المصطفی در خراسان و مجتمع آموزش عالی بنتالهدی بهعنوان صفوف داخل کشور تقدیر شدند.