حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی
دولت سیزدهم سرمایه اجتماعی را افزایش داد
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هم‌اندیشی علمی با موضوع «شاخص‌های حکمرانی اسلامی در بازخوانی دولت سیزدهم» روز سه‌شنبه ۸ خرداد‌ماه سال جاری توسط گروه سیاست پژوهشگاه با همکاری انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی در این هم‌اندیشی به ایراد سخنرانی پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
سویه‌ها دولت‌ها را متمایز می‌کند
با وجود همه فراز و فرودهایی که کشور جسته و گریخته داشت؛ اما در سایه رهبری امام راحل(قد) و مقام معظم رهبری از آنها سربلند خارج شد؛ همه کارگزاران آمدند و هرکدام بخشی از این فرش را بافتند و در نهایت خروجی آنچه که داریم، محصول بافته‌های دولت‌های مختلف است. همه آنها یک نقشه پیشینی مبتنی بر برنامه‌های پنج‌ساله متعدد، مبتنی بر قانون اساسی، راهبری رهبران انقلاب و مردم‌سالاری دینی داشتند؛ البته که طبیعتاً جریان مستمری با تمام فراز و فرودها تجربه شد؛ اما ممکن است برخی این فرش را در زمان خودشان محدود بافته یا بد بافته باشند، بعضی نیز کار را به دیگری سپردند؛ اما نکته‌ای که می‌تواند، برخی دولت‌ها را نسبت به یکدیگر متمایز کند، سویه‌ها و راهبردها و نتایج است.
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه ادامه داد: اما آنچه که می‌خواهم در این مجال به آن بپردازم، دو نکته است؛ نخست اینکه طبیعتاً در مجموعه‌ای از رفتارها و ساختارها، قانون در یک جامعه در تعامل بین ساختار و کارگزار، برخی نقش‌ها را به ساختار یا کارگزار می‌دهد؛ نظام اسلامی ساختار مشخصی دارد. بسیاری از افراد آمدند و سیستم ریاست‌جمهوری را درک کردند و گفتند: اختیارات ما ناقص است و یا نگذاشتند که ما هم کار کنیم.
شهید رئیسی اخلاق‌مداری را در انتخابات رعایت کرد
وی افزود: دولت آقای رئیسی با وجودی که مثل بسیاری از دولت‌ها از جمله دولت آقای احمدی‌نژاد ۲۴ میلیون رأی و یا حتی در قیاس با دور دوم دولت آقای روحانی، رأی نداشت؛ اما چند نکته بارز و قابل توجه دارد؛ از جمله اینکه برای رأی‌گیری تلاش نمی‌کند و نمی‌گوید که حتماً من باید باشم. نوع رویکرد او بسیار قابل توجه بود؛ به‌ویژه اینکه با توجه به مناصبی که در حوزه قضایی داشت، می‌توانست بسیاری از مسائل را در مقابل آنچه که دیگران تهمت می‌زدند، مطرح و به‌قول معروف آتو از دیگران را بیان کند؛ اما چنین نکرد و همواره در سیاست‌های کلان دولت مسأله اخلاق را لحاظ می‌کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی گفت: گاهی یک دولت با استقبال فراوان مردم، بالا می‌آید؛ اما سرمایه اجتماعی خود را از دست می‌دهد؛ البته نمی‌خواهم بگویم که این مسأله قابلیت تطبیق بر همه را دارد. مثال دیگر اینکه دولت بنی‌صدر با ۱۱ میلیون رأی بالا می‌آید؛ آن هم در شرایطی که کشور ۳۰ میلیون و خرده‌ای جمعیت دارد. او رأی آورد؛ اما در طول کمتر از مدت کوتاهی سرمایه اجتماعی‌اش را به باد می‌دهد؛ اما وقتی عدم کفایت سیاسی‌اش اعلام می‌شود، آب از آب تکان نمی‌خورد و مردم حتی خوشحال می‌شوند. اینجاست که سرمایه اجتماعی مردم به باد می‌رود.
دولت سیزدهم سرمایه اجتماعی را افزایش داد
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه تصریح کرد: چند نکته در این عرصه وجود دارد: نخست اینکه در دولت سیزدهم حتی کسانی که رأی ندادند، به این باور رسیدند که این دولت ولو اینکه بر اساس سلیقه ما نباشد؛ اما می‌تواند به کار ما بیاید و منفعت ما را تضمین کند؛ لذا سرمایه اجتماعی مسأله مهمی است؛ نکته دوم اینکه گاهی ما از یک کار تنها ظاهر آن را و گاهی بسترش را داریم. بعضاً در یک مشاجره ممکن است که فرد حتی کتک بخورد و از بینی‌اش خون جاری شود؛ اما در نهایت برآیند این دعوا آن است که کسی کتک‌زده، عملاً باخته و سرمایه خود را از دست داده است.
وی در ادامه گفت: در اینجا مقتدرِ مظلوم بودن مسأله است؛ یعنی در هر حال کار انجام شود. این همان نقطه‌ای است که شاید بسیاری از دولت‌ها انجام ندادند؛ اما این دولت چنین نبود و از کسی شکایت نکرد. از روزنامه‌نگاری شکایت نکرد؛ ولو از مخالفانش؛ چون فرض کرد که باید این سرمایه ایجاد شود؛ ولو اینکه مخالفت شود یا کسی توهین کرده باشد. این‌چنین شخصی که توهین می‌کند، در واقع خودش را خفیف می‌کند نَه شخصیت رقیب را. تصور کنید که فردی جلوی همه بیاید و توهین کند و بگوید: تو شش کلاس سواد داری؛ درحالی‌که آن شخص دکترای حقوق دارد. این وقت‌ها پاسخ دادن به چنین افرادی نقض غرض است؛ لذا صبوری یک شرط است که باید وجود داشته باشد که در دولت شهید رئیسی دیدیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی، با اشاره به اینکه برخی نکات در دولت سیزدهم ممتاز بوده و آن را متمایز می‌کند، گفت: از جمله این موارد شعار انقلاب بود که هرگز در این دولت به‌واسطه مصلحت‌ها از آن کوتاه نیامدند؛ در نتیجه همان اوایل کار، نفتی را که نمی‌توانستیم بفروشیم، فروخت و تعاملاتی را که نمی‌توانستیم با سایر نقاط جهان داشته باشیم، از سر عزت‌مندی ایجاد کرد.
وی ادامه داد: نکته دوم عزت‌مندی بود که از سر ایجاد قدرت و از سر باور قدرت مردمی ایجاد شد. شعار این دولت همسویی حداکثری با همسایگان بود. ما در دولت قبل حتی نمی‌توانستیم سرمایه خودمان را به همسایه‌ها بفروشیم و با همسایگان مشکل داشتیم؛ اما دولت سیزدهم منطق خود را بر اساس مقاومت قرار داد. این نوع تلقی از مقاومت، مبتنی بر عقلانیت و گفتمان و حتی مبتنی بر فناوری‌های نو بود.
زی طلبگی را کنار نگذاشت
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی در پایان گفت: در نهایت اینکه او با وجود داشتن مدرک دانشگاهی و حوزوی، همواره یک سرمایه اجتماعی را برای حوزه ایجاد کرد؛ یعنی همیشه می‌گفت که من طلبه هستم، من خادم هستم و در نهایت در همین مسیر نیز جانش را فدا کرد و سرمایه اجتماعی برای نظام، دولت، روحانیت و در نهایت عاقبت بخیری برای خودش و هیأت همراه حاصل این نگرش شد؛ بنابراین می‌توان گفت، این منطق است که می‌تواند یک دولت را نسبت به رقیب‌ها ممتاز کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی در این هم‌اندیشی به ایراد سخنرانی پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
سویه‌ها دولت‌ها را متمایز می‌کند
با وجود همه فراز و فرودهایی که کشور جسته و گریخته داشت؛ اما در سایه رهبری امام راحل(قد) و مقام معظم رهبری از آنها سربلند خارج شد؛ همه کارگزاران آمدند و هرکدام بخشی از این فرش را بافتند و در نهایت خروجی آنچه که داریم، محصول بافته‌های دولت‌های مختلف است. همه آنها یک نقشه پیشینی مبتنی بر برنامه‌های پنج‌ساله متعدد، مبتنی بر قانون اساسی، راهبری رهبران انقلاب و مردم‌سالاری دینی داشتند؛ البته که طبیعتاً جریان مستمری با تمام فراز و فرودها تجربه شد؛ اما ممکن است برخی این فرش را در زمان خودشان محدود بافته یا بد بافته باشند، بعضی نیز کار را به دیگری سپردند؛ اما نکته‌ای که می‌تواند، برخی دولت‌ها را نسبت به یکدیگر متمایز کند، سویه‌ها و راهبردها و نتایج است.
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه ادامه داد: اما آنچه که می‌خواهم در این مجال به آن بپردازم، دو نکته است؛ نخست اینکه طبیعتاً در مجموعه‌ای از رفتارها و ساختارها، قانون در یک جامعه در تعامل بین ساختار و کارگزار، برخی نقش‌ها را به ساختار یا کارگزار می‌دهد؛ نظام اسلامی ساختار مشخصی دارد. بسیاری از افراد آمدند و سیستم ریاست‌جمهوری را درک کردند و گفتند: اختیارات ما ناقص است و یا نگذاشتند که ما هم کار کنیم.
شهید رئیسی اخلاق‌مداری را در انتخابات رعایت کرد
وی افزود: دولت آقای رئیسی با وجودی که مثل بسیاری از دولت‌ها از جمله دولت آقای احمدی‌نژاد ۲۴ میلیون رأی و یا حتی در قیاس با دور دوم دولت آقای روحانی، رأی نداشت؛ اما چند نکته بارز و قابل توجه دارد؛ از جمله اینکه برای رأی‌گیری تلاش نمی‌کند و نمی‌گوید که حتماً من باید باشم. نوع رویکرد او بسیار قابل توجه بود؛ به‌ویژه اینکه با توجه به مناصبی که در حوزه قضایی داشت، می‌توانست بسیاری از مسائل را در مقابل آنچه که دیگران تهمت می‌زدند، مطرح و به‌قول معروف آتو از دیگران را بیان کند؛ اما چنین نکرد و همواره در سیاست‌های کلان دولت مسأله اخلاق را لحاظ می‌کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی گفت: گاهی یک دولت با استقبال فراوان مردم، بالا می‌آید؛ اما سرمایه اجتماعی خود را از دست می‌دهد؛ البته نمی‌خواهم بگویم که این مسأله قابلیت تطبیق بر همه را دارد. مثال دیگر اینکه دولت بنی‌صدر با ۱۱ میلیون رأی بالا می‌آید؛ آن هم در شرایطی که کشور ۳۰ میلیون و خرده‌ای جمعیت دارد. او رأی آورد؛ اما در طول کمتر از مدت کوتاهی سرمایه اجتماعی‌اش را به باد می‌دهد؛ اما وقتی عدم کفایت سیاسی‌اش اعلام می‌شود، آب از آب تکان نمی‌خورد و مردم حتی خوشحال می‌شوند. اینجاست که سرمایه اجتماعی مردم به باد می‌رود.
دولت سیزدهم سرمایه اجتماعی را افزایش داد
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه تصریح کرد: چند نکته در این عرصه وجود دارد: نخست اینکه در دولت سیزدهم حتی کسانی که رأی ندادند، به این باور رسیدند که این دولت ولو اینکه بر اساس سلیقه ما نباشد؛ اما می‌تواند به کار ما بیاید و منفعت ما را تضمین کند؛ لذا سرمایه اجتماعی مسأله مهمی است؛ نکته دوم اینکه گاهی ما از یک کار تنها ظاهر آن را و گاهی بسترش را داریم. بعضاً در یک مشاجره ممکن است که فرد حتی کتک بخورد و از بینی‌اش خون جاری شود؛ اما در نهایت برآیند این دعوا آن است که کسی کتک‌زده، عملاً باخته و سرمایه خود را از دست داده است.
وی در ادامه گفت: در اینجا مقتدرِ مظلوم بودن مسأله است؛ یعنی در هر حال کار انجام شود. این همان نقطه‌ای است که شاید بسیاری از دولت‌ها انجام ندادند؛ اما این دولت چنین نبود و از کسی شکایت نکرد. از روزنامه‌نگاری شکایت نکرد؛ ولو از مخالفانش؛ چون فرض کرد که باید این سرمایه ایجاد شود؛ ولو اینکه مخالفت شود یا کسی توهین کرده باشد. این‌چنین شخصی که توهین می‌کند، در واقع خودش را خفیف می‌کند نَه شخصیت رقیب را. تصور کنید که فردی جلوی همه بیاید و توهین کند و بگوید: تو شش کلاس سواد داری؛ درحالی‌که آن شخص دکترای حقوق دارد. این وقت‌ها پاسخ دادن به چنین افرادی نقض غرض است؛ لذا صبوری یک شرط است که باید وجود داشته باشد که در دولت شهید رئیسی دیدیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی، با اشاره به اینکه برخی نکات در دولت سیزدهم ممتاز بوده و آن را متمایز می‌کند، گفت: از جمله این موارد شعار انقلاب بود که هرگز در این دولت به‌واسطه مصلحت‌ها از آن کوتاه نیامدند؛ در نتیجه همان اوایل کار، نفتی را که نمی‌توانستیم بفروشیم، فروخت و تعاملاتی را که نمی‌توانستیم با سایر نقاط جهان داشته باشیم، از سر عزت‌مندی ایجاد کرد.
وی ادامه داد: نکته دوم عزت‌مندی بود که از سر ایجاد قدرت و از سر باور قدرت مردمی ایجاد شد. شعار این دولت همسویی حداکثری با همسایگان بود. ما در دولت قبل حتی نمی‌توانستیم سرمایه خودمان را به همسایه‌ها بفروشیم و با همسایگان مشکل داشتیم؛ اما دولت سیزدهم منطق خود را بر اساس مقاومت قرار داد. این نوع تلقی از مقاومت، مبتنی بر عقلانیت و گفتمان و حتی مبتنی بر فناوری‌های نو بود.
زی طلبگی را کنار نگذاشت
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی در پایان گفت: در نهایت اینکه او با وجود داشتن مدرک دانشگاهی و حوزوی، همواره یک سرمایه اجتماعی را برای حوزه ایجاد کرد؛ یعنی همیشه می‌گفت که من طلبه هستم، من خادم هستم و در نهایت در همین مسیر نیز جانش را فدا کرد و سرمایه اجتماعی برای نظام، دولت، روحانیت و در نهایت عاقبت بخیری برای خودش و هیأت همراه حاصل این نگرش شد؛ بنابراین می‌توان گفت، این منطق است که می‌تواند یک دولت را نسبت به رقیب‌ها ممتاز کند.